Οι τάσεις υπερεπέκτασης της Τουρκίας

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

Οι κινήσεις και οι επιδιώξεις της Άγκυρας σε Συρία, Λιβύη και Ναγκόρνο Καραμπάχ, έχουν εξετασθεί από πολλούς αναλυτές τα τελευταία τρία χρόνια. Τα τρία αυτά μέτωπα παραμένουν ανοικτά από την Τουρκία, η οποία τα εντάσσει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο διαπραγμάτευσης της με τη Δύση.

Το τελευταίο διάστημα, η Τουρκία έχει αρχίσει να διευρύνει την ήδη υπάρχουσα δραστηριοποίηση της και σε άλλες περιοχές: Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική.

Ωστόσο, το μέλλον της Τουρκίας και οι σχέσεις της με την Δύση θα κριθούν στη Μεσόγειο. Και εκεί η Ελλάδα θα πρέπει να έχει λόγο. Οι τελευταίες εξελίξεις αφορούν τις ακόλουθες περιοχές:

Αφγανιστάν 

Η υπόθεση του Αφγανιστάν παραμένει ανοικτή για την Άγκυρα η οποία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την αποχώρηση του ΝΑΤΟ και τις αδυναμίες της κυβέρνησης των Ταλιμπάν ως σημείο καμπής για την αύξηση της επιρροής της στην χώρα.

Στον βαθμό που οι Ταλιμπάν δεν αποδέχονται την ανάπτυξη τακτικού τουρκικού στρατού στο έδαφος του Αφγανιστάν, η Άγκυρα προσπαθεί να ξεπεράσει το πρόβλημα με την ανάπτυξη μισθοφόρων.

Η τουρκική ιδιωτική εταιρεία μισθοφόρων SADAT στρατολογεί Σύρους μισθοφόρους για το Αφγανιστάν με τον ίδιο τρόπο που το έκανε για την Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε 2.000 μισθοφόρους για τον Σεπτέμβριο, αλλά φαίνεται ότι έχει ακυρωθεί λόγω του ότι η διαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν παραμένει ανοικτή.

Το βασικό θέμα στην υπόθεση του Αφγανιστάν είναι ότι η Τουρκία δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στην χώρα, χωρίς την διαμεσολάβηση του Πακιστάν ή του Κατάρ. Η Τουρκία εξακολουθεί να θεωρείται χώρα του ΝΑΤΟ, παρά τις προσπάθειες που έχει καταβάλει η Άγκυρα να αλλάξει την εικόνα της και το αφήγημα της για την συμμετοχή της στην 20ετή Νατοϊκή επέμβαση στη χώρα.

Η Άγκυρα θεωρεί ότι η ανάπτυξη μισθοφόρων στο Αφγανιστάν με κύρια αποστολή την ασφάλεια του αεροδρομίου της Καμπούλ, θα δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την επέκταση των Turkish Airlines στην περιοχή, θα ευνοήσει την οικονομική διείσδυση τουρκικών εταιρειών στη χώρα και θα βοηθήσει την προβολή ισχύος στην Κεντρική Ασία. Παράλληλα, θα ενισχύσει την Τουρκία στην διαπραγμάτευση που διεξάγει με τις ΗΠΑ για τον ρόλο της στους διεθνείς συσχετισμούς.

Υεμένη

Καθώς η Τουρκία συνεχίζει να εδραιώνει την παρουσία της στην Υεμένη, η μυστική της υπηρεσία ΜΙΤ, έχει αρχίσει να στρατολογεί και να αναπτύσσει Σύρους μισθοφόρους στη χώρα. Παράλληλα, έχει διαμορφώσει στενούς δεσμούς με το κόμμα Al Islah το οποίο θεωρείται ως παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Οι ηγέτες του κόμματος Al Yadomi και Mohammed Al Ajlan βρίσκονται σε εξορία στην Κωνσταντινούπολη.

Οι Σύροι μισθοφόροι φαίνεται να αναπτύσσονται στην επαρχία Chabwa για να αντιμετωπίσουν τους αντάρτες Χούτι μαζί με τον κυβερνητικό στρατό. Πηγές από την Υεμένη υποστηρίζουν ότι οι μισθοφόροι ήδη έλαβαν μέρος στην μάχη του Marib μαζί με τουρκικά drones.

Η στρατολόγηση από την ΜΙΤ συνεχίζεται στα κέντρα Al-Jabwani και Taez τα οποία χρηματοδοτούνται από το Κατάρ. Ταυτόχρονα δραστηριοποιούνται στην χώρα η θρησκευτική διεύθυνση Diyanet, η αναπτυξιακή υπηρεσία ΤΙΚΑ και η ΜΚΟ Insani Yardim Vakfi, ένα προκάλυμμα της ΜΙΤ.

Η Άγκυρα θεωρεί ότι με τις κινήσεις αυτές θα μπορέσει να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Σαουδική Αραβία και θα δημιουργήσει ρωγμές στο μέτωπο των μοναρχιών του Κόλπου που κινείται εναντίον της.

Αρμενία

Η συμφιλίωση ανάμεσα στην Τουρκία και στην Αρμενία θα αποτελέσει καταλύτη ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων στον Καύκασο. Δεν έχει δρομολογηθεί ακόμα μια νέα περίοδος στις σχέσεις των δύο χωρών, αλλά εμφανίζονται κάποια πρώτα σημάδια εξομάλυνσης μέσα από τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν και του Αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν.

Εκτός από τις πολιτικές δηλώσεις, υπάρχουν και άλλα σημεία που υποδηλώνουν επαφές μεταξύ των δύο χωρών. Πρώτον, έχει επιτραπεί στην αεροπορική εταιρεία της Τουρκίας Turkish Airlines να εκτελεί δρομολόγια προς το Μπακού, χρησιμοποιώντας τον εναέριο χώρο της Αρμενίας. Δεύτερον, η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη να ανοίξει τα σύνορα της με την Αρμενία, στον βαθμό που έχει εξαφανιστεί από το τραπέζι η αξίωση για μια Μεγάλη Αρμενία. Το άνοιγμα των συνόρων θα βοηθήσει την Άγκυρα να αποκτήσει καλύτερη σύνδεση με το Αζερμπαϊτζάν.

Για την υλοποίηση αυτών των αλλαγών θα πρέπει να συνυπολογιστούν μια σειρά από παράγοντες. Πρώτον, ποια στάση θα κρατήσει το Αζερμπαϊτζάν, δηλαδή αν θα συναινέσει ή αν θα προσπαθήσει, όπως έκανε στο παρελθόν, να υπονομεύσει την προσέγγιση Άγκυρας-Ερεβάν. Δεύτερον, ποια θα είναι η τελική στάση της Μόσχας, η οποία σε πρώτη φάση βλέπει θετικά την προσέγγιση των δύο χωρών. Τρίτον, η Αρμενία θα προτιμούσε το θέμα να λύνονταν με διμερείς διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Τέταρτον, η Άγκυρα θα προτιμούσε το θέμα να λυθεί στα πλαίσια της πρωτοβουλίας «3+3», την περιφερειακή πλατφόρμα Αρμενίας, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργίας μαζί με τις Τουρκία, Ρωσία και Ιράν.

Μαρόκο

Πριν από λίγες ημέρες ένα τουρκικής κατασκευής drone παραδόθηκε στο Μαρόκο. Πρόκειται για το πρώτο από τα δώδεκα drones που η Άγκυρα στέλνει στο Ραμπάτ, στα πλαίσια της συμφωνίας που είχε υπογραφεί τον περασμένο Απρίλιο.

Το Μαρόκο θα χρησιμοποιήσει τα drones ενάντια στο Μέτωπο Πολισάριο, το οποίο το καλοκαίρι ενίσχυσε τις θέσεις του στη Δυτική Σαχάρα. Παράλληλα, η απόκτηση drones από το Μαρόκο ασκεί πιέσεις στην Αλγερία, η οποία έχει εισέλθει σε μια νέα φάση έντασης με το Ραμπάτ.

Αλγερία

Η Αλγερία αποτελεί εμπορικό εταίρο της Τουρκίας, αλλά όχι στρατηγικό εταίρο, στον βαθμό που η Άγκυρα έχει βλέψεις στον Ατλαντικό. Η Αλγερία, όπως και η Αίγυπτος, εξακολουθεί να μην έχει στρατιωτικές σχέσεις με την Τουρκία, σε αντίθεση με την Λιβύη, την Τυνησία και τώρα το Μαρόκο.

Πριν από λίγες ημέρες ο πρόεδρος της χώρας Abdelmadjid Tebboune έστειλε μηνύματα προς το Παρίσι για την επιθυμία της Αλγερίας να προχωρήσει σε μια στρατηγική συνεργασία με την Τουρκία. Αυτές οι δηλώσεις είναι αποτέλεσμα των τεταμένων σχέσεων με την Γαλλία, μετά την διαφαινόμενη έλλειψη βούλησης από την πλευρά του Παρισιού να διευθετηθεί το θέμα της ιστορίας και της κοινής μνήμης μεταξύ των δύο χωρών.

Ρουάντα - Ουγκάντα

Η τουρκική παρουσία στην Αφρική διευρύνεται συστηματικά. Τον Σεπτέμβριο, η Άγκυρα έκανε κινήσεις για να προωθήσει τα προϊόντα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στην Ρουάντα. Αντιπροσωπεία στην οποία συμμετείχαν οι μεγαλύτερες βιομηχανίες Aselsan, Havelsan, Otokar και STM επισκέφθηκαν την χώρα.

Ο στόχος της Άγκυρας είναι να ενισχύσει την στρατιωτική συνεργασία με την Ρουάντα, η οποία διαθέτει ετοιμοπόλεμες ένοπλες δυνάμεις. Συμμετέχουν σε αποστολές διατήρησης της ειρήνης στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο Νότιο Σουδάν και στη Σομαλία. Επιπλέον, μετά από αίτημα του προέδρου της Μοζαμβίκης Filipe Nyusi προς τον ομόλογο του της Ρουάντα Paul Kagame, εκστρατευτικό σώμα της Ρουάντα πολεμά κατά των ισλαμιστών ανταρτών στην επαρχία Cabo Delgado της Μοζαμβίκης.

Η Τουρκία προμηθεύει με στρατιωτικό υλικό την Σομαλία εδώ και πολλά χρόνια, η Ουγκάντα έχει αγοράσει ελαφρά στρατιωτικά οχήματα από την Katmerciler, ενώ ακολουθεί και η Κένυα.

Η Άγκυρα καταβάλει μεγάλη προσπάθεια να δημιουργήσει έναν άξονα επιρροής από την Σομαλία μέχρι την Ουγκάντα και η Ρουάντα αποτελεί το κομμάτι που λείπει σε αυτό το σύνθετο γεωπολιτικό σκηνικό.

Δυτική Αφρική

Λίγο πριν από το καλοκαίρι, το τουρκικό ΥΠΕΞ έδωσε είκοσι υποτροφίες σε σπουδαστές από το Τόγκο. Πρόκειται για κίνηση που συνιστά σημαντικό μοχλό επιρροής από την Τουρκία.

Παρόμοιες υποτροφίες έχουν προσφερθεί στην Σενεγάλη και στη Νιγηρία, δύο χώρες στις οποίες η Άγκυρα έχει εδραιώσει ισχυρή παρουσία.

Ο στόχος της Άγκυρας είναι η διείσδυση στην Δυτική και στην Υποσαχάρια Αφρική, μέσα από την χρησιμοποίηση ενός δικτύου πρεσβειών, εμπορικών αντιπροσωπειών και απευθείας πτήσεων.

Ο οικονομικός ανταγωνισμός με την Κίνα σε αυτές τις περιοχές, εκτός από τα όποια οικονομικά οφέλη, δίνει στην Άγκυρα και μοχλούς πίεσης στην διαπραγμάτευση της με την Δύση.

Νίγηρας

Ο Νίγηρας ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό της πολεμικής του αεροπορίας και της αντιαεροπορικής του άμυνας.

Πριν από λίγες ημέρες μια αποστολή της Turkish Aerospace Industries βρέθηκε στη Νιαμέι, προσφέροντας το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Hurkus, καθώς και τα Anka drones, της οποίας το τελευταίο μοντέλο εξοπλίζεται με πυραύλους.

Δεν άργησε να ακολουθήσει η Baykar η οποία πρόσφερε το Bayraktar TB2, το ίδιο μοντέλο drone που παραλαμβάνει και το Μαρόκο και το οποίο έχει δοκιμαστεί στο μέτωπο της Λιβύης.

Η Τουρκία ανταγωνίζεται τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για οικονομική επιρροή στο Νίγηρα, ενώ η διαμάχη για την χρησιμοποίηση του παλιού φρουρίου Madama έχει λήξει χωρίς νικητή. Ταυτόχρονα, ανταγωνίζεται την Αίγυπτο που συζητά με το Νίγηρα για το ενδεχόμενο δημιουργίας στρατιωτικής βάσης στην χώρα, στον τομέα των εξοπλισμών και της στρατιωτικής επιρροής.

Η Τουρκία υπερεπεκτείνεται, ενώ την ίδια στιγμή η Δύση είναι επιφυλακτική απέναντι της. Η μείωση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής και η στροφή τους προς τον Ινδο-Ειρηνικό, δεν διαμορφώνει ένα ελεύθερο πεδίο δράσης για την Άγκυρα.

Η Γαλλία, οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου με την επιτήρηση των ΗΠΑ διαμορφώνουν ένα πρώτο πλαίσιο ανάσχεσης των κινήσεων της Άγκυρας. Πολλοί θεωρούν ότι η υπερεπέκταση της Άγκυρας έχει φτάσει στο τέλος της. Στην πραγματικότητα το μέλλον της Τουρκίας αφορά τρία κύρια μέτωπα, την Συρία, την Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο, όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.

Το μέτωπο της Συρίας αφορά τις σχέσεις και την διαπραγμάτευση της Ρωσίας με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει τον κύριο λόγο. Το ίδιο ισχύει σε μεγάλο βαθμό και με την Λιβύη, αν και εκεί μπλέκονται και τρίτες δυνάμεις.

Το μέτωπο της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί μία εσωτερική υπόθεση της Δύσης. Η τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα» αρθρώνεται κυρίως γύρω από την Κύπρο και τις ΑΟΖ των χωρών της περιοχής και οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αφήσουν την Άγκυρα να κινηθεί με τους όρους της.

Το Ισραήλ και η Αίγυπτος βρίσκονται εδώ. Η Γαλλία διευρύνει την παρουσία της στην περιοχή υπογράφοντας αμυντικές συμφωνίες με Ελλάδα και Κύπρο και κινώντας τις διαδικασίες για την δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού. Το θέμα είναι που βρίσκεται η Ελλάδα. Αν θα είναι ενεργητικός ή παθητικός παίκτης στην περιοχή.

 

Τα όρια του διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης

 γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

 

Στις 9 Μαΐου 2021 ξεκίνησε στο Στρασβούργο η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης (βλ. «Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης», Χρήστος Ευαγγέλου, Geoeurope.org, 11/5/2021). Η ευρωπαϊκή ηγεσία θεωρεί ότι η μαζική εμπλοκή των Ευρωπαίων πολιτών σε έναν τέτοιου είδους διάλογο θα βοηθήσει την Ευρώπη να κινηθεί προς τα εμπρός. Οι Βρυξέλλες πιστεύουν ότι μία bottom-up διαδικασία θα μεταφέρει στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων τις απόψεις των Ευρωπαίων, αλλά δεν μπορούν να εγγυηθούν ότι αυτές θα μετατραπούν σε πολιτικές προτάσεις και θα στηριχτούν.

Ωστόσο, όπως θα προσπαθήσουμε να δείξουμε στα επόμενα, η ΕΕ δεν αλλάζει μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, όσο ευρείες και αν είναι αυτές. Επομένως και αυτή η διάσκεψη, δεν πρόκειται να αποδώσει τίποτα σημαντικό για το μέλλον της Ευρώπης. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/05/16/ta-oria-toy-dialogoy-gia-to-mellon-tis-e/

 

Η διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης

γράφει ο Χρήστος Ευαγγέλου

Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης (ΔΜΕ) ξεκίνησε στο Στρασβούργο στις 9 Μαΐου. Οι διαδικασίες για τη ΔΜΕ είχαν ξεκινήσει από το 2019, αλλά αναβλήθηκε το 2020 λόγω της πανδημίας.

Η ΔΜΕ δεν θα είναι μία διάσκεψη σαν αυτές που οδήγησαν σε συνθήκες, όπως αυτή της Μεσσίνας του 1955, του Μάαστριχτ 1990-1991 και της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης για το Μέλλον της Ευρώπης του 2002-2003 που οδήγησε στο καταψηφισθέν στη Γαλλία και Ολλανδία, Ευρωσύνταγμα. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/05/11/i-diaskepsi-gia-to-mellon-tis-eyropis/

Το Sputnik και η εμβολιαστική διπλωματία

 γράφει ο Μανώλης Μουράτογλου

 

Τον Μάρτιο, η Ευρώπη αντιμετωπίζοντας τα γνωστά προβλήματα στην παραγωγή και διανομή των εμβολίων, φάνηκε να στράφηκε προς το ρωσικό εμβόλιο Sputnik. Η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν προχώρησαν σε συζητήσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για τη δυνατότητα παραγωγής του εμβολίου στις χώρες τους. Με τη σειρά του, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, πίεζε την Κομισιόν για να πιέσει με τη σειρά της την ΕΜΑ, ώστε να γίνει γρήγορα η έγκριση του εμβολίου. Διερευνητικές επαφές για το ενδεχόμενο παραγωγής του είχαν γίνει και στην Ιταλία.

Από την πλευρά της Μόσχας, η καμπάνια για το Sputnik βασίστηκε πάνω σε μία σειρά χαρακτηριστικών που διέθετε: ήταν άμεσα διαθέσιμο, εύκολο στη μεταφορά και την αποθήκευση, αποτελεσματικό και φθηνό. Με αυτά τα δεδομένα, η Ρωσία μπήκε στη γεωπολιτική κούρσα για το εμβόλιο από τα μέσα του 2020. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/05/04/to-sputnik-kai-i-emboliastiki-diplomatia/

 

 

Η οθωμανική κληρονομιά των τούρκων

Παρακολουθώντας την άσκηση της "Γαλάζιας Πατρίδας" σε ζωντανή σύνδεση, ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν απείλησε για πολλοστή φορά την Ελλάδα λέγοντας πως η Τουρκία δεν θα επιτρέψει την καταπάτηση των δικαιωμάτων του τουρκικού έθνους και των τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μεταξύ άλλων ανέφερε και τα εξής: «Είμαστε μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσες από τρεις πλευρές, οπότε βλέπουμε ότι η ναυτική δύναμη κατέχει τεράστια σημασία σε όλη την ιστορία μας. Στις εποχές που το ναυτικό μας ήταν ισχυρό, βιώναμε χρυσή εποχή στα Βαλκάνια και τη Βόρεια Αφρική. Καθώς η σκιά της οθωμανικής σημαίας αποδυναμώθηκε, επικράτησε η αποικιοκρατία.

Με τη νίκη μας στην ναυμαχία της Πρέβεζας, πέρα από το ότι κατέστη Μεσόγειος μια τουρκική λίμνη, στήσαμε επί αιώνες ένα κλίμα γαλήνης, ειρήνης και σταθερότητας.

Στις εποχές που ο στόλος μας ήταν ισχυρός, μαζί με την λεκάνη της Μεσογείου, τα Βαλκάνια η Μέση Ανατολή και η βόρεια Αφρική έζησαν την χρυσή τους εποχή.»

Ας δούμε μερικές εικόνες αυτής της χρυσής εποχής των οθωμανών για να έχουμε στο μυαλό μας τι εννοούν οι τούρκοι και ποιο το μέλλον σε περίπτωση που ο ισλαμοφασισμός κι η βαρβαρότητα νικήσουν την δημοκρατία και τον πολιτισμό.

Το ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης 1821
 

Οι σφαγές στη Χίο 1822

 

Η σφαγή του χωριού Μπατάκ της Βουλγαρίας 1876

Γενοκτονία των Αρμενίων 1915-1917

 

Γενοκτονία των Αρμενίων 1915-1917

Σφαγές στον Λίβανο και τη Συρία 1916

 Γενοκτονία των Ελλήνων, Θράκη, Πόντος, Μικρά Ασία 1914-1923

 Οθωμανικό "Δίκαιο"

Αυτή είναι η οθωμανική κληρονομιά για την οποία οι τούρκοι αισθάνονται υπερήφανοι. Ούτε οι τέχνες, ούτε τα γράμματα, ούτε οι επιστήμες. Μόνον η φρίκη κι ο όλεθρος. Αυτά είναι τα μοναδικά τους επιτεύγματα και σήμερα, μας κουνούν το δάκτυλο και μας μιλούν για δημοκρατία (sic) και ιστορικά δικαιώματα (sick) για τα οποία νομιμοποιούνται δήθεν από το "ένδοξο" παρελθόν τους.

Μας απειλούν και μας εκβιάζουν, καθιστώντας τον πολιτικό πολιτισμό της Ευρώπης υπόχρεο σε ένα ατέρμονο ανατολίτικο παζάρι μέχρι να επιβληθεί με το έτσι θέλω ο δικός τους τρόπος σκέψης και η δική τους αντίληψη διότι, το διακύβευμα δεν είναι τα πλούτη της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου αλλά η τουρκοποίηση και η κυριαρχία του (τουρκικού) Ισλάμ.

Αν δεν πετύχουν τώρα απέναντι στην "μικρή" Ελλάδα και την αδύναμη Κύπρο, θα εντείνουν τις προσπάθειές τους σε άλλο πεδίο. Εκεί που γνωρίζουν πως η "πολιτική ορθότητα" είναι διάτρητη κι ως εκ τούτου ανίκανη να ανακόψει την επίθεσή τους.

Ο εμβολιασμός και οι δομικές αδυναμίες της ΕΕ

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

Λόγω της συγκρότησής της η ΕΕ, ένα σύνολο 27 χωρών, τείνει να κινείται με αργούς ρυθμούς. Σε σχέση με την ανάληψη οικονομικού ρίσκου, κινείται πιο αργά από τις επιμέρους πλούσιες και ισχυρές χώρες που συμμετέχουν σε αυτήν.

Μέσα στην ΕΕ, υπάρχει η ανάγκη διαβούλευσης με πολλές εθνικές κυβερνήσεις ─που έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και στόχους─ πριν ο εκτελεστικός βραχίονας της Ένωσης, δηλαδή η Κομισιόν, μπορέσει να εφαρμόσει την κοινή θέση που έχει αποφασιστεί.

Η δομική αδυναμία

Στην παρούσα συγκυρία, το γεγονός ότι οι χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν μία κοινή προσέγγιση στο θέμα του εμβολιασμού για να αποφύγουν τον εθνικισμό του εμβολίου, μπορεί να μην ικανοποίησε κάποιους.

Είναι εύκολο να φανταστεί κάποιος το τι θα συνέβαινε αν κάποιες ισχυρές χώρες, όπως η Γερμανία ─έδρα της BioNTech─ χρησιμοποιούσαν την οικονομική ισχύ τους για να εξασφαλίσουν περισσότερες δόσεις του εμβολίου. Τα ευρωπαϊκά σχίσματα θα ενεργοποιούνταν και θα υπήρχε σύγκρουση Βορρά και Νότου ή Ανατολής και Δύσης, με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολιτικές εντάσεις, ισχυρότερες από αυτές της κρίσης του ευρώ.

Όμως, οι 27 έμειναν στην κοινή προσέγγιση για τον εμβολιασμό και ανέθεσαν στην Κομισιόν να προμηθευτεί το εμβόλιο. Αυτό αποτέλεσε τον πρώτο παράγοντα καθυστέρησης του εμβολιασμού. Η πρόθεση των 27 ήταν καλή, αφορούσε μεγάλα συμβόλαια για αγορά των εμβολίων κάτω από τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Αλλά, όπως είναι γνωστό, ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.

Αυτό που δεν μπόρεσαν να υπολογίσουν οι 27, είναι οι αδυναμίες της Κομισιόν, την οποία άλλωστε οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει. Η Κομισιόν δεν έχει φτιαχτεί για να πραγματοποιεί μεγάλες διεθνείς προμήθειες, ιδιαίτερα για προϊόντα που βρίσκονται στα στάδια της έρευνας και της προετοιμασίας της παραγωγής, όπως είναι τα εμβόλια. Πολύ περισσότερο, όταν όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα καθεστώς ολιγοπωλιακής αγοράς, όπως είναι η φαρμακευτική αγορά που κυριαρχείται από έναν μικρό αριθμό εταιρειών.

Η Κομισιόν είναι συνηθισμένη σε διαγωνισμούς για προμήθειες που αφορούν τη λειτουργία της ίδιας και για να επιτηρεί τα συμβόλαια και τις διαδικασίες των κρατών μελών της ΕΕ, για σχέδια που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, να εισέλθει η Κομισιόν σε μία διαδικασία «μη ανακοινώσιμων συμβολαίων» με τις φαρμακευτικές, γιατί απλά, θα θίγονταν το κύρος της αν έρχονταν στην επιφάνεια.

Βέβαια, δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις ότι η ΕΕ και η Κομισιόν θα είχαν τις ικανότητες του αμερικανικού Δημοσίου να λειτουργούν σε αυτές τις περιπτώσεις με τη λογική της Operation Warp Speed, δηλαδή με μία γρήγορη, αποφασιστική και πιθανόν ακριβή ώθηση, για να επιτευχθεί ένας νέος στόχος. Φάνηκε όμως ότι δεν είχε και τις δυνατότητες της βρετανικής δημόσιας διοίκησης, η οποία είναι εξοικειωμένη με μεγάλα συμβόλαια, όπως αυτό του Τούνελ της Μάγχης.

Το αποτέλεσμα ήταν, ότι οι Βρετανοί κινήθηκαν μόνοι τους και ξεκίνησαν την εμβολιαστική τους καμπάνια με κανονικούς ρυθμούς. Η Γερμανία κινήθηκε εν μέρει και μόνη της, η Ουγγαρία και η Τσεχία προσεγγίζουν και το ρωσικό εμβόλιο με δική τους πρωτοβουλία, ενώ η Κύπρος έχει προσεγγίσει το Ισραήλ.

Από εκεί και πέρα, η κατάσταση στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι «τρικυμιώδης», στην καλύτερη περίπτωση. Στις Βρυξέλλες όλοι ελπίζουν ότι θα υπάρξουν στο αμέσως προσεχές διάστημα, περισσότερες εγκρίσεις εμβολίων και ότι η παραγωγή θα αυξηθεί.

Οι προσδοκίες για την Ευρωζώνη ─όπως και για τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο─ είναι ότι οι εμβολιασμοί θα έχουν προχωρήσει αρκετά μέχρι τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, ώστε να χρειάζονται πλέον, μόνο ήπιοι περιορισμοί στην οικονομική δραστηριότητα, όταν θα αυξηθούν οι εποχιακοί κίνδυνοι διασποράς του ιού στα τέλη του 2021.

Αυτή η ελπίδα βασίζεται στην υπόθεση ότι, πολλά από τα εμβόλια είναι, ή παραμένουν, επαρκώς αποτελεσματικά ─ή μπορούν να ενισχυθούν για να είναι αποτελεσματικά─ για την αντιμετώπιση των μεταλλάξεων του ιού.

Οι πολιτικές διαστάσεις

Σε πολιτικό επίπεδο, στην ΕΕ υπάρχει νευρικότητα, λόγω επικείμενων εκλογών μέσα στο 2021. Υπάρχουν κίνδυνοι αύξησης της επιρροής των ακροδεξιών εθνικιστικών κομμάτων σε διάφορες χώρες, λόγω της αποτυχίας των εμβολιαστικών προγραμμάτων.

Βουλευτικές εκλογές θα γίνουν στην Ολλανδία στις 17 Μαρτίου, στη Βουλγαρία στις 4 Απριλίου, στην Κύπρο στις 23 Μαΐου, στη Γερμανία στις 26 Σεπτεμβρίου και στην Τσεχία στις 8-9 Οκτωβρίου. Αν οι προσπάθειες στη Ρώμη για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης υπό τον Μάριο Ντράγκι αποτύχουν, τότε και η Ιταλία θα οδηγηθεί σε εκλογές μέσα στον Ιούνιο.

Στη Γερμανία, το ακροδεξιό AfD δύσκολα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η ΕΕ και η γερμανική κυβέρνηση απέτυχαν στα σχέδια εμβολιασμού, στο βαθμό που ενώ ασκεί κριτική και στην Άνγκελα Μέρκελ και στην ΕΕ, συστηματικά απαξιώνει τους κινδύνους που προκύπτουν από τον COVID-19.

Η Γαλλία θα έχει προεδρικές εκλογές τον Απρίλιο και Μάϊο του 2022. Ενώ μέχρι τώρα η κυβέρνηση Μακρόν διατηρούσε τον πλήρη έλεγχο των εξελίξεων, οι αστοχίες στο lockdown και στην εμβολιαστική πολιτική, δημιουργούν νέα δεδομένα.

Η Μαρί Λεπέν ενισχύεται μέσα από το αφήγημα ότι η ΕΕ είναι αργή και αναποτελεσματική στο θέμα του εμβολιασμού και έτσι, μειώνει τη διαφορά της από τον Εμανουέλ Μακρόν. Υπάρχουν δημοσκοπήσεις που δείχνουν τους δύο υποψηφίους να παλεύουν στήθος με στήθος για την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο, ενώ στον δεύτερο γύρο, η υπεροχή του Μακρόν έχει μειωθεί.

Ωστόσο, οι πολιτικοί κίνδυνοι που προαναφέρθηκαν είναι υπαρκτοί, αλλά και αναστρέψιμοι. Η επιτάχυνση των διαδικασιών εμβολιασμού τους επόμενους μήνες, αναμένεται να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο χώρος της νεκροπολιτικής

Οι αισιόδοξοι ευρωπαϊστές θεωρούν ότι μπορεί η ΕΕ να είναι αργή στις αντιδράσεις της, έχει μάθει όμως να λειτουργεί συλλογικά.

Να υπενθυμίσουμε ότι στις αρχές της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020, η ΕΕ λειτούργησε με τη λογική «ο καθένας μόνος του», χωρίς να επιδείξει αλληλεγγύη στην Ιταλία και την Ισπανία που επλήγησαν περισσότερο. Έπρεπε να υπάρξουν έντονες διαμαρτυρίες από διάφορες χώρες, ακόμη και νύξεις για αποχώρηση από την ΕΕ, για να υπάρξουν δείγματα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

Η απόφαση για κοινή αντιμετώπιση της πανδημίας και της οικονομικής ύφεσης που προέκυψε, οδήγησε στη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ που θα διαχειριστεί 750 δις ευρώ. Αλλά και εδώ, η ανεπάρκεια και οι καθυστερήσεις περισσεύουν.

Οι αποφάσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ληφθεί το καλοκαίρι του 2020, όταν οι χώρες της ΕΕ έβγαιναν από το πρώτο κύμα της πανδημίας. Τώρα οι χώρες βρίσκονται στο δεύτερο κύμα της πανδημίας και μέχρι τον Ιούνιο, θα έχουν μπει και στο τρίτο κύμα της πανδημίας, αν υπάρξει. Η ΕΕ όμως, θα περιμένει να αποφασίσει τον Ιούνιο τους όρους ενεργοποίησης ενός πακέτου, το οποίο μπορεί να ήταν επαρκές για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πανδημίας εκείνη την εποχή, αλλά είναι αμφίβολο αν μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που θα έχουν συσσωρευτεί μέχρι το καλοκαίρι.

Οι αισιόδοξοι ευρωπαϊστές θεωρούν επίσης ότι, η απάντηση της ΕΕ στην πανδημία είναι πιο αποτελεσματική σε σύγκριση με άλλες χώρες. Υποστηρίζουν ότι το ποσοστό των θανάτων από τον ιό στην Ευρωζώνη είναι 20% χαμηλότερο από αυτό των ΗΠΑ και 30% χαμηλότερο από αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου. Η εικόνα για την Ευρωζώνη είναι ανισομερής, αφού κάποιες χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία έχουν πληγεί πολύ περισσότερο από τις υπόλοιπες.

Οι σύγχρονες κοινωνίες της Δύσης εξετάζουν τα θέματα των θανάτων από την πανδημία, με μία σχετική ευκολία. Γιατί το νομικό πλαίσιο που καθορίζει τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, αποδίδει ευθύνες μόνο κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επομένως, τα όρια της νεκροπολιτικής είναι τέτοια που να μην υπάρχουν πολιτικές ευθύνες. Κατά τη διατύπωση του φιλόσοφου Achille Mbembe, η νεκροπολιτική αποτελεί την ύστατη έκφραση της κυριαρχίας, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό, στην εξουσία και στη δυνατότητα να επιβάλλει το ποιος μπορεί να ζήσει και το ποιος μπορεί να πεθάνει.

Το κυρίαρχο αφήγημα των ελίτ είναι ότι ο κορωνοϊός πλήττει τους πάντες, χωρίς διακρίσεις. Ωστόσο, η νεκροπολιτική αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι ο κορωνοϊός δεν επηρεάζει τον καθέναν με τον ίδιο τρόπο. Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο στην Ιταλία και αλλού, υπήρχαν διαμάχες για το ποιοι πρέπει να προηγηθούν στην περίθαλψη και στις ΜΕΘ, με την προτεραιότητα να δίνεται στους νέους για να ζήσουν και στους γηραιότερους για να πεθάνουν.

Υπήρξαν ηγέτες όπως ο Τραμπ και ο Μπολσονάρο που επέμεναν ότι η οικονομία δεν έπρεπε να σταματήσει και ο ιός ήταν εύκολα αντιμετωπίσιμος, ενώ οι καραντίνες ήταν αχρείαστες, άποψη άλλωστε που συμμερίζονταν και ο Μπόρις Τζόνσον, στα πρώτα στάδια. Από τις αποφάσεις αυτές πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι, όμως δεν υπάρχουν ευθύνες.

Ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα που βασίζεται στην άνιση κατανομή των ευκαιριών για να ζήσει κάποιος ή να πεθάνει. Η λογική της θυσίας βρίσκονταν πάντα στην καρδιά του νεοφιλελευθερισμού που λειτουργούσε πάντα με την ιδέα ότι κάποιοι αξίζουν περισσότερο από κάποιους άλλους. Και δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός, ότι η ΕΕ αποτελεί ένα από τα κυριότερα hubs του νεοφιλελευθερισμού σε παγκόσμια κλίμακα.

Και ακριβώς αυτές οι νεοφιλελεύθερες εμμονές της ΕΕ οδήγησαν παλαιότερα, σε πολιτικές αποφάσεις ιδιωτικοποίησης των συστημάτων υγείας και αποδυνάμωσής τους. Οδήγησαν αργότερα σε απουσία αλληλεγγύης όταν κατέρρεαν τα κορεσμένα συστήματα υγείας της Ιταλίας και της Ισπανίας και οδηγούν και σήμερα σε καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς και στη διανομή των οικονομικών πόρων, με αποτέλεσμα, ο αριθμός των ατόμων που θα πεθάνουν ή θα φτωχύνουν, με αποτέλεσμα να γίνουν πιο ευάλωτοι σε μετέπειτα εξελίξεις της πανδημίας-να συνεχίσει να αυξάνεται.

link άρθρου: https://www.geoeurope.org/2021/02/05/o-emboliasmos-kai-oi-domikes-adynamie/

Γεωπολιτική θεώρηση της κατάστασης της Ανατολικής Μεσογείου, υπό το πρίσμα των νέων διεθνών γεγονότων και εξελίξεων

Ολοκληρώθηκε χθες βράδυ η πρώτη ψηφιακή συνάντηση του Κύκλου των Φίλων με προσκεκλημένο ομιλητή τον καθηγητή Ιωάννη Μάζη ο οποίος, μέσα σε δυόμιση ώρες περίπου ανέπτυξε - όσο αυτό ήταν εφικτό - όλο το εύρος των δεδομένων της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας που διαμορφώνεται στην περιοχή μας το τελευταίο διάστημα με ευθύνη της Τουρκίας κι όλων εκείνων των Δυνάμεων που, για δικούς τους λόγους, υποβαθμίζουν τον κίνδυνο που ελοχεύει όχι μόνον για την πατρίδα μας αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη.

Πλέον των διακοσίων ατόμων παρακολούθησαν την διάλεξή του, γεγονός που δείχνει το ενδιαφέρον και την αγωνία της κοινωνίας μας για τα όσα συμβαίνουν και για όσα μέλλουν να συμβούν.

Το ενδιαφέρον όμως δεν φτάνει. Χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω. Κι αυτό οφείλει να το σκεφτεί ο καθένας μας στο μέτρο που του αναλογεί...

 

 

Ποιός φοβάται τον διάλογο;

Οι ποιοτικές διαφορές που χωρίζουν την Τουρκία από την Ελλάδα, είναι πολύ πιο σοβαρές από εκείνες που καλούμαστε και είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε και να επιλύσουμε, στα πλαίσια της συνεννόησης και της αλληλοκατανόησης που οφείλουν δύο γειτονικές χώρες να επιδεικνύουν. Κι αυτό φαίνεται - αν μη τι άλλο - σε κάθε δημοσίευμα που στόχο έχει την διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Για όλο τον πολιτισμένο κόσμο, ο διάλογος είναι εργαλείο επίλυσης διαφορών. Κι ο διάλογος, ο κάθε διάλογος, υπακούει σε κανόνες. Έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο και μέσω αυτού, επιδιώκεται ένα πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Για το ισλαμιστικό καθεστώς της Τουρκίας, ο διάλογος που επιθυμεί κι επιδιώκει έχει έναν και μόνο στόχο: την επιβολή της τουρκικής "ισχύος" και την ανάπτυξη του ισλαμιστικού αφηγήματος με το ζόρι (για να μην πω με τη βία). Όμως, ας αφήσουμε στην άκρη αυτή τη δεύτερη διάσταση γιατί δεν είναι αντικείμενο του παρόντος.

Η χώρα μας, για πολλοστή φορά επιδεικνύει την καλή της πίστη, κι ενώ τα ιστορικά δείγματα γραφής της, δεν επιτρέπουν την οποιαδήποτε αμφισβήτηση των προθέσεων της, οι τούρκοι ισλαμιστές προσπαθούν να βάλουν στο τραπέζι ζητήματα που δεν υφίστανται, για να αποκομίσουν οφέλη που δεν αναλογούν στη χώρα τους και δεν δικαιολογούνται ούτε από το Διεθνές Δίκαιο, ούτε από την γεωγραφική πραγματικότητα ή την κοινή λογική.

Οι Τούρκοι το γνωρίζουν, γι’ αυτό και η πολιτική τους αναπτύσσεται σε δύο μέτωπα. Στο εξωτερικό, με την πίεση που ασκούν είτε με το μεταναστευτικό είτε με την επίδειξη δύναμης εκμεταλλευόμενοι την ανοχή της ευρωπαϊκής και της διεθνούς κοινότητας και στο εσωτερικό, δηλητηριάζοντας την κοινή γνώμη με πλήθος δηλώσεων, άρθρων, σχολίων, δημοσιεύσεων κ.ο.κ. έτσι, ώστε διατηρηθεί η δυναμική που θέλουν να έχει το καθεστώς τους, τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες προγραμματισμένες κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές το 2023.

Όμως, η ΕΕ για πρώτη φορά ίσως, δείχνει αποφασισμένη να διασφαλίσει τα συμφέροντά της στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών. Έτσι, ενώ τώρα οι τούρκοι τρέχουν έναν αγώνα δρόμου για να προλάβουν τις εξελίξεις, να αποτρέψουν τον κίνδυνο επιβολής κυρώσεων και να αναδείξουν το "διαλλακτικό" τους χαρακτήρα, επιχειρώντας παράλληλα να πείσουν πως εκείνοι είναι που επιθυμούν τον διάλογο, επικαλούμενοι διαρκώς το Διεθνές Δίκαιο, την κοινή λογική και την δήθεν γεωγραφική "αδικία" που τους υποχρεώνει σε δράση, που υπό άλλες συνθήκες θα προτιμούσαν να αποφύγουν, τα φερέφωνα του καθεστώτος εξακολουθούν να δρουν δίχως να σέβονται απολύτως τίποτε και κανέναν. Το χειρότερο είναι πως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι τα αποτελέσματα στο μέλλον και ποιο το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς που προκαλούν...

Ποιός λοιπόν φοβάται τον διάλογο; Η Ελλάδα ή η Τουρκία; Η ελληνική κυβέρνηση ή το ισλαμιστικό καθεστώς στη γειτονική μας χώρα;  Άραγε, ποιόν πείθουν οι τούρκοι ισλαμιστές; Εμείς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε από τον διάλογο. Από κανέναν διάλογο! Εμείς δεν απειλήσαμε κανέναν, δεν δημιουργήσαμε κανένα πρόβλημα και καμία ένταση και η επιχειρηματολογία μας είναι ισχυρή. Από την άλλη όμως, τί έχουμε να συζητήσουμε; Όταν κάποιος εισβάλλει μέσα στο σπίτι σου για να σε κλέψει το συζητάς μαζί του; Διαπραγματεύεσαι τί θα πάρει και τί θα αφήσει; 

Οι διεθνείς σχέσεις δεν υπακούν σε χολιγουντιανά σενάρια. Και το διακύβευμα εδώ είναι ζωτικό. Η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να γνωρίζει πως διάλογος με απειλές δεν γίνεται και ούτε μπορεί να επιβάλλει την θέλησή της με την ισχύ των όπλων. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Κύπρο. Επίσης, δεν μπορεί να μας επιβάλλει ετσιθελικά τις φαντασιώσεις της περί οθωμανικής αναβίωσης και ισλαμικής κυριαρχίας κι οφείλει να έχει υπόψη της πως δεν υπάρχουν απεριόριστες επιλογές επίλυσης και διευθέτησης.

Ως Έλληνες κι Ευρωπαίοι, οφείλουμε να συνομιλούμε με την Τουρκία κι οφείλουμε να βρούμε τρόπους συνεννόησης και συνεργασίας διότι εμείς, είμαστε πολιτισμένοι κι όχι απολίτιστοι σαν τους ισλαμιστές! Οι τούρκοι είναι εκείνοι που δεν πρέπει να χάσουν την ευκαιρία. Όχι εμείς.

 

 

Europeans today

 

Κι αν έπεσε η Βασιλεύουσα…

Ελάχιστοι,

περιτριγυρισμένοι από «φίλους» και βαρβάρους,

Αποδέχτηκαν με παλικαριά το αναπόφευκτο:

Έχασαν ό,τι πιο πολύτιμο είχαν, για να κερδίσουν την αιωνιότητα…

Πώς να έσβηνε μεμιάς το πνεύμα των τρωϊκών ηρώων?

Οι ψυχές των Λακεδαιμονίων…

… κι όλων εκείνων των ξεχασμένων της ιστορίας?

Πένθιμα μοιρολόγια στα χείλη των ζωντανών δεν ταιριάζουν…

Δεν μάς ταιριάζουν!

Κι ας έπεσε η Βασιλεύουσα!

Κι ας γίνηκε χαλασμός!

Κι ας γέμισε ο τόπος ματωμένες σκιές…

Εκείνη,

Άχρονη μέσα μας και περήφανη στέκει

Με τα λάβαρά της σηκωμένα

Σαν κάθε μέρα να είναι άγια Κυριακή!

Κι αν έπεσε η Βασιλεύουσα…

Κι αν έχασε η Δύση το άστρο της – ντροπή που πάντα θα κουβαλά!

Τα τείχη ερείπια κι αν γίνανε,

Ζωντανές στις πολεμίστρες στέκουν… αντέχουν!

Φωνές και προσευχές δια μέσου των αιώνων…

@

Αντιγράφω από το χρονικό της Αλώσεως της Πόλης…

1437 μ.Χ. 27 Νοεμβρίου. Ο βασιλιάς Ιωάννης Παλαιολόγος - αδερφός του Κωνσταντίνου - πηγαίνει στην Ιταλία για να ζητήσει βοήθεια για τον Τουρκικό Κίνδυνο. Στη θέση του στην Πόλη, μένει ο Κωνσταντίνος.

1439 μ.Χ. 6 Ιουλίου. "ʼAλωση της Ορθοδοξίας" επιχειρείται στην Ιταλία, αφού "υπογράφεται" στη Φλωρεντία η "Ψευδοένωση των εκκλησιών", από τον αδελφό του Κωνσταντίνου, βασιλέα Ιωάννη Παλαιολόγο… Αρνήθηκε τότε να υπογράψει ο μέγας Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός Επίσκοπος Εφέσσου , έχων το αξίωμα του Εξάρχου της Συνόδου και Τοποτηρητού των Ανατολικών Πατριαρχών και ο αδερφός του Ιωάννης, Διάκονος και Αρχιφύλαξ της Μεγάλης Εκκλησίας, ο Επίσκοπος Σταυρουπόλεως Ησαΐας και ο Ιβηρίας που απείχε επίτηδες. Ο πιστός ορθόδοξος λαός εξοργίζεται δίκαια και χάνει κάθε εμπιστοσύνη στους βασιλείς του… Ο δε Πάπας μαθαίνοντας ότι ο ʼΑγιος Μάρκος δεν υπέγραψε, είπε "λοιπόν τίποτα δεν εκάναμε"! Ο Πάπας θέλησε την καθαίρεση μάλιστα του Μάρκου, τον προστάτεψε όμως ο βασιλέας Ιωάννης, ο οποίος φαίνεται πως στο βάθος αναγνώριζε το πνευματικό και ηθικό ανάστημα του αγίου πατρός.

1448 μ.Χ. 30 Οκτωβρίου. Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Ιωάννης Παλαιολόγος, σε βαθιά θλίψη, εξ αιτίας της συνεχούς ήττας των χριστιανικών όπλων, εξ αιτίας επίσης της κοροϊδίας του Πάπα - που δεν του έστειλε καμία απολύτως βοήθεια, παρότι είχε υποσχεθεί στρατιωτική βοήθεια των ηγεμόνων της Δύσεως και είκοσι πολεμικά πλοία για έξι μήνες ή δέκα για ένα χρόνο - και εξ αιτίας ακόμη για τα όσα ο ίδιος ο Ιωάννης είχε κάνει σε βάρος της Αγίας του Θεού Εκκλησίας, της Ορθοδοξίας, για τα οποία και βαθιά μετανόησε.

1452 μ.Χ. 12 Δεκεμβρίου. Γίνεται στην Αγία Σοφία το απαράδεκτο "ενωτικό συλλείτουργο" με τον Καρδινάλιο Ισίδωρο ως απεσταλμένο του Πάπα, όπου και ακούγεται το αιρετικό "Φιλιόκβε", εξοργίζοντας και αναστατώνοντας ολόκληρη τη Βασιλεύουσα! Στη "λειτουργία" παρίσταται με σφιγμένα δόντια ο Κωνσταντίνος, που θεωρεί πως ήταν η εσχάτη, έστω απελπισμένη, ενέργεια να περισώσει την Πόλη, από τους Τούρκους που την κύκλωναν απειλητικά. Τις Πόλεις βέβαια και τους λαούς τους προστατεύει και τους σώζει όπως χιλιάδες φορές είδαμε ο Θεός. Η ευσέβεια και όχι η ασέβεια! Και η ασέβεια είχε γίνει! Στις 12 Δεκεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Σπυρίδωνα, στην Κωνσταντινούπολη.

...  Δυστυχώς, όπως και τότε έτσι και τώρα…

Κάποιοι έσπευσαν να υπογράψουν με μεγάλη προθυμία κι άνευ όρων, για την "βοήθεια" προς την πατρίδα που δεν θα έρθει ποτέ…

Τους ξέρουμε αυτούς τους "ευρωπαίους"! Μας έχουν δείξει τα δείγματα γραφής τους πολλάκις! Εκβιαστές και παραχαράκτες της Ιστορίας. Κλέφτες κι αλαζόνες. Συμβιβασμένοι με την παρακμή τους και προσωρινή τους υπεροχή! Αχάριστοι ευεργετηθέντες που αντί να δημιουργούν, σπέρνουν παντού την πανούκλα τους και την σύφιλή τους μολύνοντας και καταδικάζοντας έτσι σε θάνατο κάθε τι ζωντανό γύρω τους.

Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται είναι, γιατί οι άνθρωποι κάνουν διαρκώς τα ίδια λάθη. Ό,τι κι αν γράφουμε, ό,τι κι αν κάνουμε, ό,τι κι αν πιστεύουμε, ό,τι κι αν νιώθουμε… τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν τολμήσουμε! Και πρέπει να τολμήσουμε! Το οφείλουμε στον εαυτό μας!

Διαβάστε επίσης: 

Άλωση της Κωνσταντινούπολης 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

Η άλωση της Πόλης κατά τον Γεννάδιο Σχολάριο

Η πολιορκία και η άλωσης της Κωνσταντινούπολης

29 Μαΐου 1453

Άλωση της Πόλης, θρύλοι και παραδόσεις

Οι τελευταίες ημέρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Χρονικό της Άλωσης

Ακόμη κι η ηθική είναι υπόθεση χρόνου...

Μόλις λίγες ημέρες από την διεξαγωγή των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών στην χώρα μας, η ολυμπιακή φλόγα ξεκίνησε για το μαγικό της ταξίδι στην οικουμένη. Γι’ ακόμη μια φορά, η μικρή πατρίδα μας, στέλνει το δικό της μήνυμα δίχως χαϊμαλιά, φανφάρες και τυμπανοκρουσίες! Ένα μήνυμα ελπίδας, προοπτικής και συνέχισης του αέναου αγώνα του ανθρώπου για την επικράτηση κάθε αρχής, κάθε αξίας, κάθε έννοιας που τον εξυψώνει και δεν τον αφήνει έρμαιο της μοίρας του… προσχεδιασμένης ή μη.

Το αποτέλεσμα των ελληνικών εκλογών – κυρίως αυτών, έσπειρε τον τρόμο και τον πανικό στους απανταχού καιροσκόπους και τοκογλύφους… ιδιαίτερα δε, σε όλους εκείνους εντός της Ε.Ε. που οραματίζονται έναν ευρωπαϊκό χώρο περιορισμένο, πάντοτε υπό αναίρεση, και τους λαούς σιδηροδέσμιους, άβουλους, αμέτοχους, ασήμαντους, εξαθλιωμένους κι αναξιοπρεπείς, να επιβιώνουν μονάχα γιατί εκείνοι το επιτρέπουν!

Ο ίδιος πανικός έχει κυριεύσει και τους εδώ υπαλλήλους τους οι οποίοι, αντί να πράττουν το καθήκον τους – όπως θα έπρεπε, απειλούν θεούς και δαίμονες! Προσπαθούν με διλήμματα κι εκβιασμούς να χειραγωγήσουν την βούλησής μας, αμφισβητώντας ανοικτά ακόμη-ακόμη και την αξία της ίδιας της ψήφου μας! Δυστυχώς γι’ αυτούς, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δεν ζούμε πια στο παρελθόν. Η υποταγή μας σε εκείνους και τα αφεντικά τους, προϋποθέτει την δική μας συναίνεση. Γι’ αυτό κι ο αγώνας τους να μας πείσουν είναι λυσσαλέος. Χρειάζονται την ψήφο μας. Έχουν ανάγκη την στήριξη μας, για να αποκτήσουν το απαραίτητο άλλοθι νομιμοποίησης των λόγων και των έργων τους. Επιδιώκουν την ανοχή – αν όχι την επιδοκιμασία – του εκλογικού σώματος ούτως, ώστε εξασφαλιστούν τα προνόμιά τους και διασφαλιστεί η διατήρησή τους στην εξουσία! - Πάση θυσία…

 

Είναι τόσο σφοδρή η επίθεση που επιχειρούν εναντίον κάθε ελεύθερης σκέψης, που καταντούν γελοίοι! Και το κακό είναι πως οι εκβιασμοί, οι απειλές και τα διλήμματα που θέτουν, δεν περιορίζονται μόνον στο στρατόπεδο των αντιπάλων τους (ωϊμέ!). Με τον ίδιο επιθετικό τρόπο αντιμετωπίζουν και όλους όσους τους στηρίζουν… τους δικούς τους οπαδούς και ψηφοφόρους!!!

Όμως, αλήθεια, ποιός πραγματικός δημοκράτης μπορεί να πειστεί απ’ όσα λένε όλοι εκείνοι που αρνούνται στην χώρα τους το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής? Ποιός μπορεί να πιστεύει εκείνους που δεν επιτρέπουν στην χώρα τους την ευκαιρία να διορθώσει τα λάθη της και να επιδιώξει ένα καλλίτερο μέλλον? Ποιός μπορεί να ακολουθήσει στον ίδιο δρόμο, όλους αυτούς που παρέδωσαν με την υπογραφή τους την χώρα μας, άνευ όρων, στις ορέξεις των κερδοσκόπων και των «αγορών» - προφανώς με την νόμιμη προμήθεια (κανείς δεν προσφέρει εκδούλευση δωρεάν), συντηρώντας μια κάποια σχετική ψευδαίσθηση παντοδυναμίας που ακόμη και στους ίδιους φαντάζει «φορτίο ασήκωτο» κατά πως λένε?

Οι κύριοι του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ δεν έχουν καταλάβει ακόμη τίποτε! Ή μάλλον… κατάλαβαν πολύ καλά. Εμείς οι πολίτες είμαστε οι εχθροί τους. Εχθρούς μας θεωρούν και ως εχθρούς θα μας αντιμετωπίζουν από εδώ και στο εξής. Το χειρότερο? Σε περίπτωση επικράτησής τους στην επόμενη εκλογική διαδικασία, αν δεν επιτευχθεί σχηματισμός  κυβέρνησης, ο ελληνικός λαός θα πρέπει να αναμένει και να υπομείνει σκληρή τιμωρία για το «σφάλμα» της ελεύθερης επιλογής!

Ποιο πνεύμα άραγε μας οδηγεί και σε ποιό μονοπάτι…? Η μικρή κι ασήμαντη Ελλάδα μας, αυτή η γωνίτσα της Ευρώπης που τώρα βιώνει στο σκοτάδι, έχει την ιστορική ευκαιρία να διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στα διαμόρφωση μιας νέας Ευρώπης απαλλαγμένης από συμπλέγματα, απελευθερωμένης από κάθε λογής παραλογισμό… μιας Ευρώπης των λαών και όχι των τοκογλύφων… μιας Ευρώπης με δικαιοσύνη, ελευθερία, ισότητα, σεβασμό του άλλου και του διαφορετικού… δίχως μεροληψίες, παρερμηνείες και διλήμματα… μιας Ευρώπης που θα τολμά, θα φιλοδοξεί, θα διεκδικεί και όχι μιας Ευρώπης της μιζέριας, του απολυταρχισμού και του συντηρητισμού των «ισχυρών».

Δεν το λέω εγώ. Πολλές είναι εκείνες οι φωνές που αναγνωρίζουν, μέσα στα διάσπαρτα εδώ κι εκεί γεγονότα, την ιστορικότητα αυτής της πάλης… μιας σκληρής πάλης που μένει να δούμε και να ζήσουμε στο αποτέλεσμά της. Η πάλη αυτή δεν είναι οικονομική! Το ζητούμενο ΔΕΝ είναι η οικονομική σταθερότητα για την ευρωζώνη κι ούτε η επίλυση των προβλημάτων που παρουσιάζουν διάφορες χώρες – μεταξύ αυτών και η δική μας. Η πάλη είναι ηθική! Είναι πάλη νοοτροπίας και συμπεριφορών.        

Γι’ αυτό και μπορούμε να νικήσουμε! Μπορούμε να τους δείξουμε ότι η Ελλάδα και οι έλληνες θα τα καταφέρουμε ακόμη και αν θα πρέπει να υποφέρουμε. Κι έχουμε την ηθική υποχρέωση να μεταδώσουμε αυτό το μήνυμα τάχιστα και σε όλους εκείνους που αναμένουν από εμάς στήριξη στον δικό τους αγώνα! Στην Πορτογαλία… την Ισπανία… την Ιταλία… την Ιρλανδία… το Βέλγιο… την Ολλανδία… κι όπου αλλού χρειάζεται! Μια γερμανική Ευρώπη της «πειθαρχίας» και της τιμωρίας που ξυπνάει μνήμες άλλων εποχών, δεν μπορεί να έχει καμία θέση στην καρδιά και την ψυχή κανενός αληθινού δημοκράτη. Ας κρατήσουν λοιπόν τους εκβιασμούς, τις απειλές και τα διλήμματα για τον εαυτό τους… Δεν είμαστε τσιφλίκι τους. Δεν τους ανήκουμε! Δεν μπορούν να εμπορεύονται πλέον το μέλλον μας!

Μία Ευρώπη δίχως την Ελλάδα – το ξέρουν καλά, δεν θα είναι Ευρώπη διότι, αυτή η μικρή πατρίδα (μας), είναι πατρίδα κάθε ευρωπαϊκού λαού, κάθε σκέψης, κάθε ιδέας και κάθε ιδανικού. Αυτή η μικρή πατρίδα όλων γέννησε όνειρα, έθρεψε ελπίδες και διέλυσε αυταπάτες κι αλλόκοσμες παγανιστικές δοξασίες. Αυτή η μικρή πατρίδα ποτέ δεν συμβιβάστηκε με τα αντίγραφα και επιζητούσε πάντα το αυθεντικό και το αληθινό. Η Ελλάδα είναι σύμβολο! Και τα σύμβολα όσο κι αν προσπαθήσεις να τα σβήσεις, να τα παρερμηνεύσεις, να τα τροποποιήσεις ή να τα αλλάξεις ποτέ δεν χάνουν την σημασία τους.

Αν πρέπει να χτίσουμε εξ αρχής έναν νέο ευρωπαϊκό πολιτισμό, δεν μπορούμε να λείπουμε. Ασφαλώς και κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε λάθη πολλά. Χωρίς αμφιβολία δεν αξιοποιήσαμε τις δυνατότητές μας και δεν διαχειριζόμαστε όπως πρέπει, όπως οφείλουμε, το δικό μας μέρισμα εις τα κοινά της Ευρώπης. Ο καθένας μπορεί να λέει το μακρύ του και το κοντό του… κάπου, κάπως… παραγνωρίσαμε την ίδια την έννοια του ευρωπαϊσμού κι δώσαμε την ευκαιρία στον κάθε έναν τυχαίο να μιλά, να αποφασίζει και να πράττει εξ ονόματός της… αυθαίρετα, καπηλευόμενος θεσμούς… εκμεταλλευόμενος την καλή πίστη μας πίστη…

Δεν είναι τυχαίο πως οι «κραταιοί» ευρωηγέτες είναι σήμερα λαλίστατοι κι εμφανίζονται δίχως ίχνος διακριτικότητας πια, απέναντι σε όλους εκείνους που ονειρευόμαστε μια Ευρώπη δίχως παλινδρομήσεις και φοβίες… απέναντι σε όλους εκείνους που επιθυμούμε μια Ευρώπη της αξιοπρέπειας, της ανάπτυξης και του πολιτισμού όχι με όρους και δεσμεύσεις, ούτε με απειλές και τιμωρίες αλλά, με όραμα, με ευκαιρίες, με διαφάνεια… με σεβασμό στο κοινό μέλλον που μπορούμε και θέλουμε να έχουμε.     

Αυτή η Ευρώπη (θα) ανήκει σε όλους. Κανένα ΠΑΣΟΚ και καμία ΝΔ… κανένας Αντώνης και κανένας Ευάγγελος δεν νομιμοποιείται οικειοποίησης της συλλογικής μας προσπάθειας… Εμείς, οι απλοί πολίτες του καθημερινού αγώνα για την επιβίωση και σε αντίθεση με αυτούς, δεν βλέπουμε παντού γύρω μας εχθρούς, φαντάσματα και ξωτικά. Δεν αρνούμαστε σε κανέναν την συμμετοχή και την συν-ευθύνη αν κι εφόσον την επιζητά. Αυτή δεν είναι η ουσία της δημοκρατίας?

Οι κύριοι και οι κυρίες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ ας σταματήσουν επιτέλους να διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Αν θέλουν να έχουν ρόλο, τους παρακαλώ πολύ να μας γλιτώσουν από το θράσος και την υπεροψία τους! Δεν δικαιούνται να μας μιλούν για λύσεις, όταν οι ίδιοι και η νοοτροπία τους είναι η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος στη χώρας μας. Δεν δικαιούνται να μας απευθύνουν εκκλήσεις και παραινέσεις για συμβιβασμούς κι εναρμονισμούς, οι συναυτουργοί μιας ανήθικης Ευρώπης που εγκληματεί εις βάρος των λαών της! Ας έχουν λίγη εμπιστοσύνη στους έλληνες… ίσως έτσι βρουν τις απαραίτητες δικαιολογίες όταν κι αν χρειαστούν…

Το σκοπιανό και πάλι στο προσκήνιο

«Κάποια μέρα θα βρεθεί λύση γιατην ονομασία της ΠΓΔΜ»… Αυτό δήλωσε μεταξύ άλλων ο Matthew Nimitz σε συνέντευξη που παραχώρησε και μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση των Σκοπίων.

Ουσιαστικά ο ειδικός διαμεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών δεν μας είπε τίποτε το καινούριο ή κάτι το διαφορετικό. Ευχήεξέφρασε… ευχή πως δεν θα πιστωθεί την πλήρη αποτυχία των διαπραγματεύσεων του όλου ζητήματος, προσπαθώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να θέσει εαυτόν στο απυρόβλητο και ως «ακρογωνιαίο λίθο» μιας μελλοντικής συμβιβαστικής λύσης, κομμένης και ραμμένης στα μέτρα της γνωστής αμερικανικής συνταγής!

Χαρακτηριστικά, ανέφερε ότι προέχει να κλείσει το ζήτημα της ονομασίας ούτως, ώστε υποστηριχθεί η ενταξιακήπροοπτική της γείτονα χώρας στους ευρώ-ατλαντικούς θεσμούς (λες κι αυτό από μόνο του θα προσφέρει ικανοποίηση στην άλλη πλευρά) και κάλεσε τις δύο χώρες να έχουν το ζήτημα της ονομασίας ως προτεραιότητα στην ατζέντα τους…(?)

Η παραίνεση αυτή από μόνη της όμως, κρύβει κινδύνους… η συμπεριφορά των Σκοπίων εγκυμονεί κινδύνους σε κάθε βήμα αυτής της διαπραγμάτευσης, υπό το προστατευτικό πλέγμα των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Άλλωστε, είναι γνωστός ο ρόλος που έχουν διαδραματίσει οι ΗΠΑ και ο ίδιος ο Matthew Nimitz, στην περαιτέρω ανάπτυξη των διαφορών των δύο χωρών, παρά στην εξεύρεση μιας κάποιας λύσης! Θα άλλαζε το σκεπτικό τους τώρα? Για ποιο λόγο να μεταβληθούν πολιτικές που «συμφέρουν» έστω κι αν στερούνται σεβασμού της ιστορικής αλήθειας και της πραγματικότητας?

Για μία ακόμη φορά και από διάφορες μεριές – δυστυχώς και από την δική μας, αναδεικνύεται σε μείζον θέμα η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας, ενώ αποσιωπώνται άλλα – κατά την άποψή μου – πιο σημαντικά, όπως η διαστρέβλωση της ιστορίας, η παραχάραξη των πολιτισμικών και παραδοσιακών δεδομένων των πληθυσμών της ευρύτερης περιοχής καθώς και η αναπτυσσόμενη ρητορική περί «χαμένων πατρίδων» και «εγκλημάτων» των ελλήνων εις βάρος των κακόμοιρων «μακεδόνων» που ζουν στο σκότος, με τον φόβο του… δυνάστης τους!

Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί πως το ζήτημα της ονομασίας έθεσε την χώρα μας σε δύσκολη θέση εξαρχής? Έχουμε αναλογιστεί πως ο περισσότερος κόσμος (για διάφορους λόγους) γνωρίζει και αναγνωρίζει τα Σκόπια ως Μακεδονία? Έχουμε συνειδητοποιήσει πως η αναγνώριση αυτή έχει περάσει σε ένα άλλο επίπεδο, που αφορά στην σχεδόν αποδοχή των σκοπιανών ισχυρισμών περί των ιστορικών τους καταβολών, έστω και αναπόδεικτων?

Η σχεδόν καθημερινή και κατακλυσμιαία παρουσία της σκοπιανής προπαγάνδας σε όλα τα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως, διαμορφώνει άποψη και «γνώση», έστω και παραχαραγμένη, η οποία δεν περνά από το κόσκινο της επαλήθευσης! Εμείς τι κάνουμε? Παραμένουμε ανύπαρκτοι κι «ελιτιστές» όπως πάντα!

Ναι, έχουμε την ιστορική αλήθεια με το μέρος μας, αρκετοί σημαντικοί άνθρωποι, ιστορικοί, πολιτικοί, καλλιτέχνες, λογοτέχνες, δημοσιογράφοι… άνθρωποι που μπορούν να επηρεάζουν, τάσσονται στο πλευρό της αλήθειας και των ελλήνων, όμως αυτό δεν είναι αρκετό! Ακόμη και σήμερα δεν είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε μία πολιτική που μπορεί να έχει διάρκεια και αποτέλεσμα. Πάντα αποσπασματικά, πάντα πρόχειρα και χωρίς σοβαρότητα!

Ακόμη κι αν κερδίζαμε στο ζήτημα της ονομασίας… πώς θα μπορούσαμε να κερδίσουμε τη συνείδηση της κοινής γνώμης σε παγκόσμιο επίπεδο, όταν η σκοπιανή προπαγάνδα αποδεικνύεται πιο διεισδυτική και πιο αποτελεσματική από την αλήθεια την οποία εμείς στηρίζουμε και παρουσιάζουμε ή θέλουμε να παρουσιάσουμε?

Μήπως θα έπρεπε να αλλάξουμε γραμμή πλεύσης? Μήπως η αντιπαράθεσή μας με την γείτονα χώρα θα πρέπει να γίνει σε ένα άλλο πεδίο? Μήπως ήρθε η ώρα να αναλάβουμε εμείς την πρωτοβουλία των κινήσεων και να επικεντρώσουμε την όποια μας προσπάθεια σε εκείνα που αξίζουν πραγματικά να σωθούν? Μήπως πέρα των συμβολισμών – το ζήτημα του ονόματος είναι συμβολικό – θα πρέπει να αναζητήσουμε αλλού την ενδεδειγμένη λύση που και θα ικανοποιεί τις δύο πλευρές και θα κλείσει μια για πάντα μια πληγή που δεν λέει κλείσει?  

EU Fights For Nabucco's Future

By Ahto Lobjakas

BRUSSELS -- The fate of the Nabucco pipeline project appears to be hanging by a thread. No EU official would publicly admit this, but the signs tell their own story. First, as a senior EU official told reporters in Brussels on November 4 on condition of anonymity, transit talks with Turkey have stalled. Second, Azerbaijan is dithering between competing Russian and EU bids for its gas exports, which are crucial to bringing Nabucco on line in 2012 as planned. Third, in the long term, Azerbaijani gas alone will not be sufficient. The EU official said that "other countries in the region" must supply most of the 31 billion cubic meters (bcm) of gas Nabucco is expected to carry by 2020.

But Iran, with the world's second-largest reserves, remains off-limits as long as it continues to enrich uranium. And Turkmenistan, with its enormous export potential, has yet to decide whether to invest in a trans-Caspian pipeline linking it to Azerbaijan -- and Nabucco. The common thread for all these countries, and the EU as the ultimate beneficiary of the 3,300-kilometer-long pipeline, is the question of intent and commitment.

EU Makes Its Case
On November 5-7, EU Energy Commissioner Andris Piebalgs will visit Turkey and Azerbaijan to demonstrate the bloc's continued commitment to Nabucco.

"The first objective of this trip is to show the political commitment of the European Commission to the Nabucco project and to reaffirm once more that we are convinced that it is going to be online according to the planned timetable," says Piebalgs' spokesman, Ferran Tarradellas.

The Russian-Georgian conflict sent shock waves through the region and among potential investors. But official Brussels remains steadfast in the belief that Nabucco is safe from Moscow's interference. "Russia would jeopardize its reputation as a reliable supplier" to the EU if it acted in any way to damage Nabucco, said one official.

However, none of Nabucco's essential building blocks is currently in place. Turkey continues to hold out for a better transit deal while Azerbaijan has yet to formally commit its gas exports to the project. Tarradellas says that while Piebalgs' visit is a sign that the EU is upping the ante in its talks with the two countries. "We're going to discuss also the remaining differences with the Turks and the question of the transit of the gas through Turkey," he says, "and then we're going to be visiting Azerbaijan, which will be probably be the first supplier of gas for the Nabucco pipeline."

The senior EU official who spoke on condition of anonymity said that, apart from charging a transit fee, Turkey wants to divert 15 percent of Nabucco's gas for cheap domestic use. As Azerbaijan is insisting on selling its gas at European market rates minus transit costs, the Nabucco consortium and its subsidiaries in Turkey, Bulgaria, Romania, Hungary, and Austria would be left to pick up the tab. Piebalgs is keen to break the deadlock before the end of the year. In Turkey this week he will meet with the country's president, prime minister, foreign minister, and economy minister.

Where Will Gas Come From?
Azerbaijan, meanwhile, has yet to decide to whom to sell the estimated 7-9 bcm of gas it is able to export annually in the early years of Nabucco's operations. The senior Brussels official said EU companies are pitted against Russian competitors. There are fears in the EU that Russian political pressure could clinch the deal for Russian bidders. A decision is expected sometime in 2009.

EU officials say that the fact that Piebalgs has secured a meeting with Azerbaijani President Ilham Aliyev is a sign of "interest" on the part of Baku in doing business with the EU. But Azerbaijan's gas reserves, even if supplemented by the planned expansion of the Shah Deniz field, will not be sufficient to keep Nabucco in business.

And this is where Nabucco currently hits a wall. Iran will remain untouchable  in trade terms as long as it refuses to cease uranium enrichment. Like Azerbaijan, Turkmenistan and Kazakhstan can be swayed by Moscow's cash -- or outright pressure. And even if Turkmenistan's recently confirmed reserves of 14 trillion bcm dwarf Russia's own transit capacity, Moscow will be seeking to deny the EU a piece of the pie.
Piebalgs is hoping to soon visit Turkmenistan and Kazakhstan, his aides say. This leaves Iraq and Egypt as the only other viable regional suppliers for Nabucco -- with one extremely unstable and the other rather remote.

Meanwhile, EU officials reject suggestions Nabucco could eventually carry Russian gas diverted south. This, they say, would defeat the purpose of Nabucco -- which is to diversify supplies. (Competing Russian projects, such as South Stream, are not seen as a problem, however. The EU's growing demand for gas will make sure it has a market and the diversification of transport routes is a good in itself).

If the degree of insecurity associated with the 8 billion-euro ($10.3 billion) project coupled with the global financial crisis is making potential investors nervous, officials in Brussels remain serene. When pressed, they do point out, however, that should private investors balk, public lenders such as the European Investment Bank and the World Bank stand ready to step in.

Initially published at RFE/RL

Copyright (c) 2008. RFE/RL, Inc. Reprinted with the permission of Radio Free Europe/Radio Liberty, 1201 Connecticut Ave., N.W. Washington DC 20036.

Turkmen Gas Riches Revive Pipe Dreams

By Bruce Pannier

The announcement this week that Turkmen gas riches may exceed the West's wildest dreams is likely to focus attention back on pipeline projects that bypass Russia in pumping Caspian energy supplies to European markets.

White Stream, a pipeline first proposed by Ukrainian officials in 2005, is just one such project that looks set to come under the spotlight following a Western audit of a key gas field in Turkmenistan, which showed that the Central Asian country has enough reserves to become a "world-class" gas supplier. White Stream and proposed projects such as the trans-Caspian and Nabucco pipelines are aimed at enhancing Western energy independence by transporting Caspian gas supplies to Europe while skirting Russia.

"The interest and attention toward Turkmenistan will rise and we must expect even more heated competition for Turkmen gas," says Federico Bordonaro, a Rome-based energy analyst. "We will see how the European Union and United States are able to quickly react in such a way that the trans-Caspian, Nabucco, and White Stream pipelines will be more realistic."

But real work has yet to begin on any of those projects, which for now remain no more than pipe dreams. Indeed, the Caspian region still only has one route for energy exports that bypasses Russia: the relatively modest Baku-Tbilisi-Erzurum (BTE) pipeline.

White Stream aims to change that. Formerly known as the Georgia-Ukraine-European Union pipeline, White Stream would run 2,000 meters under the Black Sea, its preferred route going from Georgia to Ukraine's Crimean coast and on to Europe. Plans call for building in three phases with an eventual output of 32 billion cubic meters (bcm) annually.

With Europe's thirst for energy supplies expected to double over the next two decades, the need for such a project is increasingly obvious, says Giorgi Vashakmadze, White Stream's corporate development chief.

According to the results of a British company's survey on October 13, one Turkmen field, Yolotan-Osman, appears to have enough gas to become the world's fourth- or fifth-largest gas reserve. But to tap into it and other Turkmen resources, Vashakmadze says it will take a much more determined show of Western political will to persuade Caspian countries -- already wooed by markets in Russia, China, and Iran -- to back projects like White Stream.

"We have enormous riches in the Caspian,” Vashakmadze told RFE/RL before the gas audit results were announced. "We have a huge demand in Europe, and the issue is why it's not linked yet and why supplies from the Caspian to Europe have not been achieved at a level which would correspond to supply and demand."

Russian Influence
The obvious answer is Russia. The Caspian power for more than 100 years, Russia had a monopoly over the region's gas exports to Europe until the BTE’s completion in late 2006. And now, through its gas giant Gazprom, Moscow is backing South Stream, a pipeline that would pump Caspian gas via Russia to Italy.

Because of Russia's influence over former Soviet republics like Turkmenistan, many analysts see South Stream as the pipeline most likely to be built, even if Gazprom recently delayed its planned launch by two years to 2015. Vashakmadze acknowledges that both White Stream and Nabucco, which he calls complimentary projects, face major hurdles. "Russia does not seem to be irritated by [Caspian gas] deals related to China or maybe even with Pakistan or India [TAPI], but it shows a negative attitude toward deals going to Europe," he says.

Gazprom is currently seeking to increase the amounts of gas it buys from both Kazakhstan and Turkmenistan, eastern Caspian states with which it has long-term supply contracts. Those two countries have shown interest in alternative export routes but have only committed to the Russian one.

To win them over, Vashakmadze says Caspian countries will need to see concrete European interest for much larger amounts of gas and the possibility of unhindered and sufficiently low-risk transportation.

"These countries need to decide if they can afford to contradict what they understand is Russia's desire -- and would they do this for very small volumes -- for peanuts?" Vashakmadze says. "Is it worthwhile to irritate a neighbor and partner for something that really does not bring much benefit? Only in cases where countries can see that potential exports to Europe are sufficiently high, capable of providing a significant part of their future revenues, will they decide to go this way -- otherwise it is not worthwhile for them."
The EU currently sees the Nabucco project as a top priority. This month, however, the EU is considering according the same priority status to White Stream.

That would create an important multiplier effect. "This effect goes far beyond the simple result of establishing bigger combined potential capacity,"  Vashakmadze says. "A more important result is the dramatic reduction of perceived transportation risks, so important for governments in [the Caspian region] and potential upstream investors."

Planning For Conflict
Risk has risen, however, in the wake of the August war between Russia and Georgia. Some analysts, for example, have suggested that Ukraine's Crimea, the headquarters for Russia's Black Sea Fleet, could in the future become the object of a conflict between Moscow and Kyiv. French Foreign Minister Bernard Kouchner has called Crimea a possible "future South Ossetia," referring to the Georgian breakaway region that Russia says it defended against Georgian aggression.

An alternative, or possibly additional, route for White Stream includes a pipeline to Romania -- either directly from Georgia or from Crimea. White Stream would also make use of already-developed pipeline technology used in Blue Stream, a Russian pipeline to Turkey.

Vashakmadze says that while Russia has shown its willingness to influence the Caucasus, the conflict’s outcome may help push forward Nabucco and White Stream. He says an EU resolution passed on September 1 "cites very loudly the need to develop the alternative supply routes. This probably makes the countries in the Caspian much more confident.... Probably much more needs to be done, but this is the way for us to succeed."

Vashakmadze won't name the project's partners, but says they are "more than 10." He also says White Stream is in constant consultation with shippers and distributors and "all relevant parties who might have gas or might want to transport gas."

Initially published at RFE/RL

Copyright (c) 2008. RFE/RL, Inc. Reprinted with the permission of Radio Free Europe/Radio Liberty, 1201 Connecticut Ave., N.W. Washington DC 20036.

διαβάστε επίσης στην Πολιτική Προσέγγιση: Κεντρική Ασία , nCa: Massive Gas Reserves: Dangers Ahead for Turkmenistan

Η Κεντρική Ασία στο επίκεντρου του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού (ανανεωμένο)

Πολλές φορές, έχω αναφερθεί μέσα από τις σελίδες της Πολιτικής Προσέγγισης στον πλούτο και την σημασία της Κεντρικής Ασίας, κυρίως στα ζητήματα της ενέργειας και των φυσικών πόρων που την κάνουν ελκυστική και συγχρόνως αναγκαία, όχι μόνον για τον ευρύτερο ασιατικό χώρο αλλά και για την Ευρώπη και ιδιαίτερα την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελκυστική και αναγκαία τόσο, που να δικαιολογείται ο "αγώνας δρόμου" μεγάλων και μικρών δυνάμεων, στην απολαβή μέρους της "ενεργειακής πίτας" μέσω διπλωματικών, πολιτισμικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών και άλλων πρωτοβουλιών...

Ούτε λίγο ούτε πολύ, μοιάζει με εκείνη την πολυπόθητη παρθένα(;) νύφη που δέχεται στο σαλόνι της κάθε λογής μνηστήρα, έτοιμη να δοθεί σ' εκείνον που θα προσφέρει τα πιο πολλά... "δώρα".

Στο blog της Foreign Policy Association,  αναρτήθηκε χθες ένα άρθρο αναφορικά με τον ανταγωνισμό συμφερόντων που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία στον χώρο της Κεντρικής Ασίας. Άρθρο που ουσιαστικά δεν παρουσιάζει λεπτομέρειες και πτυχές αυτού του ανταγωνισμού, ούτε και δημοσιεύει στοιχεία της εφαρμοζόμενης διπλωματίας από τις δύο χώρες, όπως θα περίμενε κανείς.  Αντίθετα, προσπαθεί να παρακινήσει σε διάλογο, επισημαίνοντας μία πραγματικότητα που περνά απαρατήρητη από το ευρύ κοινό.

Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντάς το, ήταν μία από τις πρώτες αναρτήσεις του δικού μου ιστολογίου με τίτλο: Η Τουρκική ηγεμονία: Μήπως βρισκόμαστε λίγο πριν την αναβιώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;, γεγονός που ήρθε να επιβεβαιώσει την τότε σκέψη μου αναφορικά με την τουρκική εξωτερική πολιτική και την εφαρμογή της στις χώρες της Κεντρικής Ασίας.

Μεταξύ άλλων, έγραφα τότε:

... Η φράση «ένα κράτος – ένα έθνος» που στήριξε για ογδόντα χρόνια τώρα, τα όνειρα και τις ελπίδες του τουρκισμού, δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα και φαίνεται, η τουρκική κοινωνία το αντιλαμβάνεται καθώς όλο και περισσότερο μορφώνεται, ταξιδεύει, εργάζεται και απεγκλωβίζεται από την απομόνωση (κάθε είδους) που οι ηγεσίες της την είχαν θέσει. Καταλαβαίνει πως μερίδα αυτής της ηγεσίας ακόμη και σήμερα, αποτελεί το ουσιαστικό εμπόδιο για την αποδοχή της στην Ε.Ε ισότιμα.

Η επιλογή του εκδημοκρατισμού και της φιλελευθεροποίησης της Τουρκίας, αποφασίστηκε και τέθηκε σε εφαρμογή – κατά την ταπεινή μου άποψη – πριν από δέκα περίπου χρόνια. Πολλά συνέβησαν από τότε, μέχρι σήμερα. Βήματα προς τα μπρος και κάποτε, βήματα προς τα πίσω.

Ο ευρωπαϊκός δρόμος της Τουρκίας – πολιτικά – περνάει από την Ελλάδα. Ο οικονομικός της, όμως, δρόμος μπορεί να ακολουθήσει άλλες διαδρομές, μέσω της ενδυνάμωσης του τουρκογενούς στοιχείου κυρίως στον χώρο της Κεντρικής Ασίας, κάτω από την ομπρέλα της Τουρκικής Δημοκρατίας η οποία είναι η μόνη τουρκική χώρα που μπορεί – λόγω ιστορικών, εθνικών, γλωσσικών, πολιτισμικών δεσμών και οικονομικών δυνατοτήτων – να ηγηθεί κοινωνικοπολιτικά, να διαχειριστεί και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς πόρους μιας τεράστιας σε έκταση περιοχής, που οριοθετείται από τις ανατολικές ακτές του Αιγαίου μέχρι το Τατζικιστάν και την επαρχία Xinjiang της Κίνας, δηλαδή το Κινεζικό Τουρκεστάν...

Πράγματι, η περίπτωση της Τουρκίας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και βασίζεται σε ισχυρούς ιστορικούς, θρησκευτικούς, γλωσσικούς, πολιτισμικούς και εθνολογικούς δεσμούς με τους λαούς και τις χώρες της περιοχής, πράγμα που διευκολύνει αφάνταστα την διείσδυσή της στις εκεί τοπικές κοινωνίες και αυξάνει την οικονομική και πολιτική επιρροή της μέρα με τη μέρα. Η Τουρκία είναι σε θέση να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, και θα το πράξει!

Έπειτα και από την πρόσφατη ανάφλεξη του Καυκάσου που, ως αποτέλεσμα είχε τον κλυδωνισμό των σχέσεων Ρωσσίας-Ε.Ε., η Τουρκία αποκτά ένα επιπλέον και πιο σταθερό "πάτημα" στην διαπραγμάτευσή της με την Ε.Ε., και επαναφέρει στο τραπέζι σχέδια για την κατασκευή αγωγού που θα παρακάμπτει την Ρωσία και θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν στην Τουρκία και από εκεί προς την Ευρώπη και την Ε.Ε., γεγονός που αν συμβεί (πράγμα απίθανο προς το παρόν λόγω αμερικανικών ενστάσεων), θα υποβοηθήσει και θα εντείνει τις πιέσεις της στο άμεσο μέλλον για αποδοχή της στους κόλπους της Ένωσης.

Εκεί ακριβώς στοχεύει η τουρκική εξωτερική πολιτική: Στην αποκλειστική (αν είναι δυνατόν) εκμετάλλευση και διαχείριση του φυσικού πλούτου της Κεντρικής Ασίας από αμιγώς τουρκογενείς παράγοντες - κυρίως όμως από τουρκικούς, που αναμένεται να αποφέρει κέρδη στην Τουρκία τέτοια που να της επιτρέπουν να συνομιλεί και να συν-εργάζεται με την Ευρώπη ως ισχυρός ενεργειακός παράγοντας αποδεσμευμένος από την "ελληνική τροχοπέδη".

Η περίπτωση της χώρας μας, είναι λίγο διαφορετική. Με δεδομένη την μέχρι τώρα ελιτίστικη αντιμετώπιση του διπλωματικού μας έργου και την απαράδεκτη επιλεκτική εφαρμογή της εξωτερικής μας πολιτικής που συνήθως υστερεί σε ποιότητα και περιεχόμενο, σιγά-σιγά  αρχίζει να γίνεται κατανοητό ότι δεν μπορούμε να περιορίζουμε την χώρα μας και τα συμφέροντά της - και κατά συνέπεια τα συμφέροντα των ελλήνων πολιτών, μονάχα εκεί που δικαιολογείται το... glamour και η επίδειξη.

Η Ντόρα Μπακογιάννη φαίνεται να κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, δεν γνωρίζω όμως κατά πόσο θα απολαύσουμε σύντομα αποτέλεσματα καθώς, τέτοιου είδους στοχεύσεις απαιτούν έμπειρο και ειδικευμένο (όχι απαραίτητα διπλωματικό) προσωπικό, απαιτούν συνέπεια, απαιτούν σοβαρότητα και ευελιξία, απαιτούν συνεχείς και μακρόχρονες προσπάθειες και χρήζουν δεσμών εμπιστοσύνης που δεν μπορούν να μετρηθούν με δυο-τρεις εκδηλώσεις, ευχολόγια και ανάλογου είδους πρακτικές...

Το σίγουρο είναι ότι όλοι έχουμε να κερδίσουμε από αυτήν την υπόθεση. Το ζήτημα όμως είναι ότι και σε αυτήν την περίπτωση, εκεί που οι τούρκοι επιδεικνύουν περισσή κινητικότητα και εξυπνάδα, εμείς αποδεικνυόμαστε... "βλάκες"! Επιτέλους. Κάποια στιγμή θα πρέπει αυτή η κατάσταση να αλλάξει... και ο χώρος της Κεντρικής Ασίας μπορεί ν' αποτελέσει πεδίον δόξης λαμπρό!