γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς
Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε στον Τύπο μια είδηση στην οποία δεν
δόθηκε ιδιαίτερη σημασία. Η Ολλανδία ετοιμάζεται να ενσωματώσει τις
υπόλοιπες μάχιμες ταξιαρχίες της στον γερμανικό στρατό, καθώς οι δύο
σύμμαχοι ενώνουν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους εν μέσω αυξανόμενων
απειλών για την ασφάλεια στην περιοχή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην
Ουκρανία. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/02/17/i-germania-aporrofa-ton-strato-tis-oll/
Την ίδια ώρα, για «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» μιλούσε ο μονίμως σεληνιασμένος εκπρόσωπος του κυβερνώντος
κόμματος της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ όταν για
πολλοστή φορά, ο υπερφίαλος πρόεδρος της χώρας
του απαιτούσε με το στανιό σεβασμό στο Ισλάμ.
Την... «υπέρτατη θρησκεία», όπως την περιέγραψε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο κατά τ’ άλλα μετριοπαθής αντ' αυτού, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωνε λίγο αργότερα
- προσπαθώντας να αμβλύνει κάπως τις εντυπώσεις,
ότι «... η ελευθερία της έκφρασης δεν μπορεί
να χρησιμοποιείται για να προκαλεί, να προσβάλει,
να εξευτελίζει, να βλασφημεί ή να επιτίθεται
σε ιερές αξίες.». Κι έπεται η συνέχεια...
Πολύ ωραία όλα αυτά. Σεβασμό λοιπόν! Αλήθεια, ποιόν σεβασμό τρέφει το Ισλάμ για όλες τις άλλες θρησκείες και τους πιστούς τους; «Άπιστους» μας ανεβάζει, «άπιστους» μας κατεβάζει και ως «άπιστους» μας συμπεριφέρεται όποτε βρίσκει ευκαιρία.
Εδώ όμως είναι Ευρώπη. Και για ό,τι μας αφορά, εκείνο που αδυνατούν να κατανοήσουν οι τούρκοι αξιωματούχοι, η Τουρκία κι ολόκληρος ο μουσουλμανικός κόσμος είναι το πρόβλημα. Και το πρόβλημα δεν είναι θρησκευτικό. Το πρόβλημα δεν είναι το Ισλάμ ως θρησκεία ή ως φιλοσοφία εφόσον δεν έχει πολιτικές ή άλλες βλέψεις. Άλλωστε, πολλοί από εμάς, έχουμε φίλους μουσουλμάνους ή έχουμε δημιουργήσει μικτές οικογένειες ή έστω, μελετούμε το Ισλάμ και τους διανοούμενούς του και μαθαίνουμε από αυτούς.
Αυτή η συμβίωση και αλληλεπίδραση μάς βοήθησε αμφότερους στην αλληλοκατανόηση, την συνεννόηση και την αρμονική συνύπαρξη, βάζοντας στο περιθώριο - αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα - την (αντι)κοινωνική και πολλές φορές εγκληματική συμπεριφορά όλων εκείνων των «πιστών» που - (παρ)ερμηνεύοντας το Ισλάμ, φαντασιώνονται «ειδικές αποστολές» στο «όνομα του Αλλάχ» ενώ, επιλέγουν συνειδητά να ζουν παρασιτικά μέσα σε κοινωνίες που τους υποδέχονται με καλοσύνη και τους προσφέρουν ελευθερία, δικαιώματα και προνόμια για να μπορούν να έχουν μία άνετη, δίκαιη κι ασφαλή ζωή. Ζωή που δεν θα μπορούσαν ποτέ να ζήσουν στις χώρες τους.
Μιλάμε για όλους εκείνους που αρνούνται τους δικούς μας κανόνες, που απορρίπτουν τις δικές μας αξίες, που δεν σέβονται τον δικό μας τρόπο ζωής. Το «Ισλάμ» τους, προκαλεί! Το «Ισλάμ» τους, βεβηλώνει ναούς, συναγωγές ή μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το «Ισλάμ» τους καταστρέφει εικόνες και ιερά κειμήλια. Το «Ισλάμ» τους προσβάλει, εξευτελίζει και βλασφημεί.
Να ήμασταν όμως μόνον εμείς οι «άπιστοι»
καλά θα ήταν. Ακόμη και οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι
που κοιτάζουν απλά την δουλειά τους, φροντίζοντας
για την οικογένειά τους και την κοινότητά τους,
στοχοποιούνται· απειλούνται κι εκβιάζονται
από εκείνα τα κακοποιά στοιχεία που ενεργούν
σε διατεταγμένη υπηρεσία κυρίως και συνήθως
από θεσμικούς παράγοντες της Τουρκίας στο όνομα
του «φιλεύσπλαχνου»
Αλλάχ. Τα γνωρίζουμε, τα βλέπουμε και δυστυχώς τα αντιμετωπίζουμε
όλα έως τώρα με μια παθητικότητα που μόνο σε
καλό δεν θα μας βγει.
Η συμπεριφορά της Τουρκίας ενοχλεί και φαίνεται πως η Δύση επιτέλους ξυπνά από λήθαργο δεκαετιών. Ίσως ήρθε η ώρα που θα αναλογιστεί επιτέλους τις ευθύνες της απέναντι στο πρόβλημα διότι - όπως πολύ δεικτικά επισημαίνουν και σύγχρονοι μουσουλμάνοι διανοούμενοι σαν τον Μπουαλέμ Σανσάλ, «το Ισλάμ είναι εκ φύσεως προσηλυτιστικό, με οικουμενικές βλέψεις κι έχει ως μόνη αποστολή τον εξισλαμισμό όλης της ανθρωπότητας και το ξερίζωμα κάθε άλλης πίστης», αντίληψης και νοοτροπίας. Η δε τουρκική εκδοχή του είναι μία δύναμη λεηλασίας και καταστροφής.
Ας μην λησμονούμε ότι το Ισλάμ είναι μια θρησκεία, ένας νομικός κώδικας, μια παράδοση και μια κουλτούρα που αρνείται κάθε τι το διαφορετικό. Αρνείται την ελευθερία, την ατομικότητα, την ισότητα, την δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα ενώ, οι ιδέες περί «μεταρρύθμισης» ή «μετριοπάθειας» που για αιώνες αναπτύσσονταν, αναλύονταν και διακινούνται ακόμη και σήμερα στον ευρωπαϊκό χώρο κι αλλού, αποδεικνύονται ξεκάθαρες ανοησίες!
Αν στον Xριστιανισμό η «αγάπη» είναι το μήνυμα ή στον Iουδαϊσμό το «γράμμα του Νόμου» ή η «ειρήνη (με τον Θεό)», στο Ισλάμ η κυρίαρχη έννοια είναι η «βία». Φυσική και συμβολική.
Ωστόσο, τα πάντα είναι θέμα αντίληψης κι ερμηνείας. Ο μουσουλμάνος γείτονάς μας, δεν είναι τρομοκράτης! Δεν είναι βιαστής, εκβιαστής, κλέφτης ή απατεώνας. Αν όμως, επιδεικνύει παραβατική συμπεριφορά λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων ή αν επιχειρεί να επιβάλει τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις με το έτσι θέλω τότε, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη συμπεριφορά σύμφωνα με τον δικό μας αξιακό κώδικα. Με κανόνες, αξίες και αρχές. Κι όχι με πράξεις μίσους. Εμείς είμαστε Ευρωπαίοι, με ιστορία και πολιτισμό δεκάδων αιώνων. Δεν επιτρέπεται να αντιδρούμε στην κάθε απειλή ή πρόκληση ελαφρά και μάλλον με αφελή ελευθεριότητα...
Το ερώτημα είναι σοβαρό κι ουσιαστικό: Όταν οι τούρκοι ισλαμιστές και άλλοι, βανδαλίζουν εικόνες ή μετατρέπουν εκκλησίες σε τζαμιά, στάβλους ή δημόσιες τουαλέτες, το κάψιμο του Κορανίου τί νόημα έχει; Είμαστε ίδιοι και όμοιοι; Θέλουμε να είμαστε ίδιοι και όμοιοι; Ή μήπως έχουμε και μπορούμε να αντιπαρατεθούμε με ένα διαφορετικό πνεύμα;
Η σύγκρουση Δύσης και Ανατολής είναι πραγματική και συμβαίνει τώρα. Κι αν κάποτε υπήρχε μία κάποια συνεννόηση, τώρα, είναι αδύνατη εξαιτίας της στάσης του Ισλάμ που νομίζει ότι μπορεί πλέον με αξιώσεις να επικρατήσει επί γης, ηγεμονεύοντας στον κόσμο με μοναδικό νόμο τη σαρία!
Σε αυτή την νέα τάξη πραγμάτων, αν ποτέ επιτευχθεί, η Τουρκία επιδιώκει να έχει τον πρώτο λόγο και πολιτεύεται με αυτή την προοπτική, κι εμείς, τους λογαριασμούς μας με τους Τούρκους δεν τους έχουμε τακτοποιημένους. Αν έχουμε σκοπό να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον ασφαλές, δίκαιο, δημοκρατικό κι ελεύθερο για τα παιδιά μας και τις επόμενες γενεές, τώρα, θα πρέπει να χτυπήσουμε τον ισλαμισμό εκεί που θα πονέσει περισσότερο: στον αξιακό-πνευματικό πυρήνα του. Και στο ερώτημα «πώς;», η απάντηση έχει δοθεί προ πολλού.
Ο αντιτουρκισμός και ο αντι-ισλαμισμός δεν είναι ούτε μίσος, ούτε φόβος, ούτε δόγμα, ούτε πολιτική επιλογή. Είναι αναγκαιότητα, είναι υποχρέωση, είναι καθήκον και ας διαρρηγνύουν όσα από τα ιμάτιά τους θέλουν οι παντός είδους δικαιωματιστές και ψευτοπροοδευτικοί.
γράφει ο Michael Hudson
Η αντίδραση στη δολιοφθορά τριών από τους τέσσερις αγωγούς Nord Stream 1
και 2 σε τέσσερα σημεία τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου, έχει επικεντρωθεί σε
εικασίες για το ποιος το έκανε και εάν το ΝΑΤΟ θα κάνει μια σοβαρή
προσπάθεια να ανακαλύψει την απάντηση. Ωστόσο, αντί για πανικό, υπήρξε
ένας μεγάλος αναστεναγμός διπλωματικής ανακούφισης, ακόμη και ηρεμίας. Η
απενεργοποίηση αυτών των αγωγών τερματίζει την αβεβαιότητα και τις
ανησυχίες των διπλωματών των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ που παραλίγο να φτάσει σε αναλογία
κρίσης την προηγούμενη εβδομάδα, όταν πραγματοποιήθηκαν μεγάλες
διαδηλώσεις στη Γερμανία ζητώντας τον τερματισμό των κυρώσεων και την
ενεργοποίηση του Nord Stream 2 για την επίλυση της έλλειψης ενέργειας. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/10/25/to-eyro-xoris-ti-germaniki-biomixania/
γράφει ο Μανώλης Μουράτογλου
Οι Βρετανοί, που συμμερίζονται την άποψη της πλειοψηφίας των τοπικών
επιχειρηματιών, κατηγορούν το Brexit για την έλλειψη εργατικού
δυναμικού, ενώ στην ΕΕ βλέπουν την αιτία αυτού του προβλήματος στην
πανδημία του κορωνοϊού, κατά την οποία αυξήθηκαν σημαντικά οι απολύσεις.
Ωστόσο, το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού δεν εμφανίστηκε ξαφνικά, αν
και τα δύο προαναφερθέντα φαινόμενα το τροφοδότησαν περαιτέρω. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/09/19/i-elleipsi-ergatikoy-dynamikoy-stin-ey/
γράφει ο Στρατής Αλεξίου
Ένα από τα επιχειρήματα της προπαγάνδας των μέσων μαζικής ενημέρωσης της Δύσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι το εξής: είναι απαραίτητο να πολεμήσουμε τη Ρωσία στην Ουκρανία, γιατί η εισβολή είναι το πρώτο βήμα ενός ρωσικού ιμπεριαλιστικού σχεδίου, το οποίο στοχεύει στην ανασύσταση των συνόρων της ΕΣΣΔ ή της Τσαρικής Αυτοκρατορίας, με αποτέλεσμα να εξαπλωθεί ο «αυταρχισμός» εκεί που σήμερα υπάρχει «δημοκρατία».
Συνοπτικά, η αυταρχική Ρωσία πρέπει να ηττηθεί στα εδάφη της
Ουκρανίας, για να μην χρειαστεί να την πολεμήσουμε στη δημοκρατική
Πολωνία, Φινλανδία, Εσθονία, Γερμανία κ.α. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/08/28/i-theoria-toy-ntomino-stin-oykrania/
γράφει ο Γρηγόρης Κοτσίρης
Σε προηγούμενο κείμενο αναφερθήκαμε στις δυνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο πόλεμος στην Ουκρανία, στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας, σε ό,τι αφορά την αγορά ουρανίου (https://www.geoeurope.org/2022/05/07/i-agora-oyranioy-kai-o-polemos-stin-oyk/). Στο κείμενο που ακολουθεί, αναφερόμαστε κυρίως, στις ευρωπαϊκές αγορές.
Στην Ευρώπη, μιλούν πολύ για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και το
φυσικό αέριο, αλλά από σκοπιμότητα σιωπούν για το εμπλουτισμένο ουράνιο.
Ωστόσο, η ΕΕ εξαρτάται περισσότερο από αυτό παρά από το φυσικό αέριο.
Ταυτόχρονα, υπάρχει και τεχνολογική εξάρτηση, την οποία οι ευρωπαϊκοί
πυρηνικοί σταθμοί δεν θα μπορέσουν να ξεπεράσουν χωρίς σοβαρές ζημιές
στην παραγωγή. Το κλείσιμο από τη Μόσχα της «κάνουλας του ουρανίου»
απειλεί να υπονομεύσει την παροχή ρεύματος σε ολόκληρες χώρες. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/07/07/i-agora-oyranioy-kai-i-ee/
Υπάρχει πλέον ικανός αριθμός εμπεριστατωμένων άρθρων κι αναλύσεων, και σε έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση, αναφορικά με τα αποτελέσματα της Συνόδου του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν συμμερίζονται τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης κι απορρίπτουν την θετική αποτίμηση της Αθήνας για ό,τι αφορά στο πεδίο των ελληνοτουρκικών κι ευρωτουρκικών σχέσεων. Στην συνέχεια θα εξηγηθεί το γιατί. Προηγουμένως όμως, ας θυμηθούμε με ποιο σκεπτικό μετέβησαν στην Μαδρίτη Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, για να επαναβεβαιώσει την προσήλωσή της Ελλάδας στους ευρωατλαντικούς δεσμούς, την υποστήριξή της στην διεύρυνση της Συμμαχίας αλλά και για να απαντήσει σε τυχόν προκλήσεις της τουρκικής πλευράς – όπως στελέχη της ΝΔ και συστημικά μέσα ενημέρωσης είχαν επιμελώς φροντίσει να προκαταλάβουν την ελληνική κοινή γνώμη, το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε της Συνόδου.
Ο Τούρκος Πρόεδρος, για να αναδείξει την Τουρκία ρυθμιστή των ευρωπαϊκών θεμάτων.
Και οι δύο επέτυχαν τον αντικειμενικό τους σκοπό. Από εκεί και ύστερα, ο δρόμος της διεύρυνσης δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Η ασφάλεια της Ευρώπης παραμένει ζητούμενο και το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ; Με δεδομένη την αδυναμία των ευρωπαϊκών ηγεσιών να διακρίνουν εγκαίρως απειλές, πραγματικές απειλές! και να αξιολογούν το είδος και το μέγεθος των προκλήσεων που παρουσιάζονται μπροστά τους κάθε φορά, μας επιτρέπεται να ομιλούμε από τώρα για μία μεγάλη αποτυχία.
Σουηδία – Φινλανδία – Τουρκία
Αν μη τι άλλο, η Τουρκία θα ήθελε κάτι καλύτερο από ένα γενικόλογο κείμενο σαν κι αυτό που τελικά υπεγράφη από τους Υπουργούς Εξωτερικών των τριών χωρών. Δηλαδή, της Τουρκίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Εντούτοις, η υπογραφή ενός μνημονίου κατανόησης και συνεργασίας δεν ήταν το ζητούμενο στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου. Γι’ αυτό και η στάση των Τούρκων ήταν μάλλον χλιαρή.
Από την άλλη, τα χαμόγελα των ευρωατλαντιστών περίσσευαν κι οι διαβεβαιώσεις περί ενός «έντιμου» συμβιβασμού τύπου win-win ή ...kazan-kazan, κατά την προσφιλή έκφραση του Τούρκου Προέδρου στη γλώσσα του, έδιναν κι έπαιρναν. «Ξεπεράστηκε ο σκόπελος». «Πρυτάνευσε η λογική» και οι «συμμαχικοί δεσμοί είναι πιο ισχυροί από ποτέ».
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι το ΝΑΤΟ δεν επιθυμεί ένα μέλλον χωρίς την Τουρκία. Μια σειρά χωρών από τις Η.Π.Α. και τη Μεγάλη Βρετανία, μέχρι την Ισπανία και την Ιταλία μα, ακόμη και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, δεν αντιλαμβάνονται την Τουρκία ως «συστημική πρόκληση», παρά την έως τώρα συνολική συμπεριφορά της και τις έντονα ευδιάκριτες διαφορές σε πολιτικό, πολιτισμικό, αξιακό και ιδεολογικό επίπεδο. Έτσι, είναι πάντοτε διατεθειμένες να κάνουν υποχωρήσεις και να επιδιώκουν συμβιβασμούς, χωρίς ωστόσο να διασφαλίζουν ένα μίνιμουμ σταθερότητας κι ασφάλειας. Πάνω και πέρα απ’ όλα σημασία έχει η επικαιροποίηση του αφηγήματος της «συνοχής» και της «συνεννόησης»…
Δεν πρόλαβε ο Πρόεδρος Ερντογάν να επιστρέψει στην Τουρκία κι ευθύς αμέσως επανέλαβε - με την γνωστή αυθάδη ρητορική του - εκβιασμούς και απειλές, απαιτώντας εφαρμογή των συμφωνηθέντων, όπως τα εννοεί και τα ερμηνεύει η τουρκική ηγεσία, προκαλώντας εκ νέου πονοκέφαλο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αφού, ο δρόμος μέχρι τη επικύρωση της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ από το τουρκικό κοινοβούλιο θα είναι μακρύς.
Οι απαντήσεις της φινλανδικής Προεδρίας και του
Υπουργού Δικαιοσύνης της Σουηδίας σε αυτές τις απαιτήσεις, καταδεικνύουν με τον
πλέον ξεκάθαρο τρόπο αυτή την διαφορά ερμηνείας την οποία κι επισημαίνουμε και
παράλληλα, επαληθεύονται για πολλοστή φορά όλοι όσοι έχουν κατ’ επανάληψη
εκφράσει την άποψη ότι, η Άγκυρα όχι μόνον δεν σέβεται την υπογραφή της αλλά,
κι ερμηνεύει συμφωνίες, συνθήκες και μνημόνια συνεργασίας μέσα από το πρίσμα
των δικών της "ευαισθησιών", φιλοδοξιών κι επιδιώξεων.
Όμως, αυτό το γνωρίζουν όλοι! Συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής κυβέρνησης.
Το γνωρίζει και ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ ο οποίος,
μόνο που δεν δακρύζει κάθε φορά που προφέρει το όνομα της γειτονικής μας χώρας. Γι’ αυτό και παρουσιάστηκε
και προτάθηκε προς τα ενδιαφερόμενα μέρη ένα κείμενο επιτηδευμένα γενικόλογο
ώστε, Σουηδία και Φιλανδία να νιώθουν ικανοποιημένες μέσα από ασάφειες και
κενά, η δε Τουρκία, να εξακολουθεί να έχει την ευχέρεια των αξιώσεών της.
Οι αξιώσεις του τουρκικού παράγοντα κι οι αυταπάτες μας
Η στάση της Τουρκίας στην Μαδρίτη δεν ήταν παρά μία κίνηση τακτικισμού καθώς, και σύμφωνα πάντα με την τουρκική θεώρηση, κάθε συμφωνία μπορεί και ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Άρα, ποιά ερμηνεία θα υπερισχύει κατά περίπτωση; Εκείνη των Σουηδών και των Φιλανδών ή των Τούρκων;
Στην ουσία τώρα. Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. το εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο λειτουργούν ως δικλείδες ασφαλείας, ώστε όλοι να απολαμβάνουν της προστασίας του Νόμου, πολίτες ή μη. Άρα, το διακύβευμα δεν αφορά σε απελάσεις ή στις όποιες νομικές υποχωρήσεις στα όρια του «ανεκτού». Άλλο είναι το θέμα. Η Τουρκία αποκτά λόγο στα νομικά πράγματα των δύο αυτών χωρών - κατά συνέπεια, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δικαίως θα αναρωτηθείτε: μα, δεν συμβαίνει ήδη; Συμβαίνει. Έχουμε πλήθος τούρκων και ισλαμιστών «ακτιβιστών» και τουρκοϊσλαμιστικών κομμάτων και οργανώσεων που για λόγους «πολιτικής ορθότητας» μπορούν και δραστηριοποιούνται εντός - και πολλές εκτός - θεσμικού πλαισίου στο εσωτερικό των χωρών της Ε.Ε. όμως, είναι η πρώτη φορά που ευρωπαϊκές χώρες υποχρεώνονται να αποδεχτούν την συμμετοχή και τον έλεγχο της Τουρκίας στο νομοθετικό τους έργο.
Επιπλέον, με την συναίνεσή τους, ανοίγει ο δρόμος για συμμετοχή της Τουρκίας στις πολιτικές ασφάλειας κι άμυνας της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της όποιας διευκόλυνσης συμμετοχής της στο έργο της PESCO.
Κάποια στιγμή, πρέπει να τελειώνουμε με τις όποιες αυταπάτες μας και να θέσουμε ευθέως πολύ συγκεκριμένα και σοβαρά ερωτήματα στους εταίρους μας. Ευρωπαίους και νατοϊκούς:
Από πού κι ως που μία ασιατική χώρα, μία ισλαμιστική χώρα, μια κατοχική δύναμη, μια χώρα με παρουσία σε εμπόλεμες ζώνες και ενεργή εμπλοκή σε συγκρούσεις που δεν εξυπηρετούν τα ευρωατλαντικά συμφέροντα και πολλές φορές στρέφονται κατά αυτών· με παθητική στάση στην ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, με συμμετοχή σε τρομοκρατικές ενέργειες, με παρεμβάσεις στο εσωτερικό άλλων χωρών· μια χώρα που αποδεδειγμένα υποστήριξε κι εξακολουθεί να υποστηρίζει το ισλαμικό κράτος - ό,τι κι αν έχει απομείνει αυτό· μια χώρα που αμφισβητεί συνθήκες και συμφωνίες που η ίδια έχει υπογράψει, που καταπατά κάθε έννοια δικαίου, που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, που αμφισβητεί την εδαφική ακεραιότητα κυρίαρχων χωρών, απειλεί την ασφάλειά τους κι επιβουλεύεται τον πλούτο τους… αυτή η χώρα μπορεί να συμμετέχει στις πολιτικές άμυνας κι ασφάλειας στον ευρωπαϊκό χώρο; Μπορεί να είναι κομμάτι του ελεύθερου, δημοκρατικού και πολιτισμένου κόσμου και να απολαμβάνει οικονομικών κι άλλων προνομίων; Μπορεί να εξοπλίζεται με ευρωπαϊκά όπλα; Μπορεί να έχει λόγο και ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα;
Αυτήν την (ανανεωμένη) εικόνα θέλει να βγάλει προς τα έξω η Ευρωαντλαντική Συμμαχία; Αυτές είναι οι αξίες κι οι αρχές της; Με αυτόν τον χαρακτήρα θα εγγυηθεί την «ελευθερία», την «δημοκρατία», την «ειρήνη», την «δικαιοσύνη» και την «ευημερία»… στο όνομα των οποίων δρα ή καλείται να δράσει οπουδήποτε στον κόσμο;
Δεν βλέπουν οι νατοϊκοί και οι Ευρωπαίοι - κυρίως οι δεύτεροι, τί κρύβεται στις «ανησυχίες» και στις «ευαισθησίες» των Τούρκων;
Η απάντηση είναι ότι οι πολιτικές ηγεσίες των ευρωπαϊκών και νατοϊκών χωρών, αδυνατούν να αντικατοπτρίσουν στους σχεδιασμούς και τις αποφάσεις τους ό,τι σκέπτονται και ό,τι επιθυμούν στην πλειοψηφία τους οι πολίτες τους. Σχεδόν σε όλα τα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών άμυνας κι ασφάλειας.
Η «πολιτική μπίζνα» αγνοεί αυτή τη πραγματικότητα κι ως εκ τούτου, η Τουρκία εξακολουθεί να θεωρείται αναγκαίος και σημαντικός εταίρος. Η Τουρκία όμως έχει επιλέξει στρατόπεδο. Και το στρατόπεδο αυτό δεν είναι το συμμαχικό!
Αν το ΝΑΤΟ επιθυμεί να διακρίνει απειλές και προκλήσεις, μάλλον θα πρέπει να κοιτάξει στο εσωτερικό του. Αν οι ευρωπαϊκοί λαοί επιθυμούν να είναι ελεύθεροι και ασφαλείς θα πρέπει να λάβουν τα μέτρα τους απέναντι στην Τουρκία, όσο είναι ακόμη νωρίς.
 |
| Credits The Ventotene Lighthouse ® 2020. All rights reserved. |
Το τέλος του 2ου Π.Π. βρήκε τον ευρωπαϊκό χώρο ρημαγμένο από την καταστροφή και τον όλεθρο και τους ευρωπαϊκούς λαούς εξουθενωμένους, να προσπαθούν να ξαναβρούν την ελπίδα που είχε χαθεί κατά τη διάρκειά του. Ο κόσμος μας, όπως τον αναγνωρίζαμε, πραγματικός και ιδεατός, είχε πια καταρρεύσει και οι συνθήκες και οι πρακτικές που έως τότε ήταν δοκιμασμένες και γνωστές, δεν ανταποκρινόταν πλέον στην νέα πραγματικότητα.
Έτσι, το όραμα ενός ενιαίου χώρου με ειρήνη, ασφάλεια, συνεργασία, συνεννόηση, ευημερία και προοπτική για όλους ανεξαιρέτως, εκβιάστηκε από την ανάγκη - κυρίως όμως, από τον τρόμο που βίωσαν οι παππούδες μας.
Τα προσκόμματα της ευρωπαϊκής αυτοτέλειας
Ήρθε επίσης ως αντιστάθμισμα στην επιδίωξη των Ηνωμένων Πολιτειών να έχουν λόγο και ρόλο στα εσωτερικά ζητήματα των εταίρων και συμμάχων τους αλλά, και στην επιμονή τους για αξιοποίηση του ηττημένου γερμανικού στρατιωτικού/πολιτικού/επιστημονικού δυναμικού στο πεδίο που ονομάστηκε κι είναι ευρέως γνωστό ως «ψυχρός πόλεμος».
Όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενο άρθρο μου[1], οι αμερικανοί δεν μπορούσαν να εννοήσουν τον κοινωνικό και πολιτισμικό πλουραλισμό της γηραιάς ηπείρου, ούτε και την αυτονομία των ευρωπαίων, ούτε καν τις εύλογες ενστάσεις κι ανησυχίες τους, και τους αντιμετώπιζαν καχύποπτα κι ανταγωνιστικά καθώς, το καθαρό κι αυθεντικό ευρωπαϊκό αφήγημα στον πυρήνα του, αμφισβητούσε - κι αμφισβητεί - την ηγεμονία τους και προσβλέπει σε μία εταιρική σχέση μαζί τους ειλικρινή και ισότιμη.
Οι ευρωπαίοι, ορθά σκεπτόμενοι και παρά τις όποιες διαφορές ανάμεσά τους, δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να παραχωρηθούν «διευκολύνσεις» και «προνόμια» στην Γερμανία, δεν ήθελαν μια ισχυρή Γερμανία κι ούτε επιθυμούσαν να μπουν σε νέες περιπέτειες κάποια στιγμή στο μέλλον. Κι είχαν δίκιο! Έσπευσαν λοιπόν να καταστρώσουν τα δικά τους εναλλακτικά σχέδια.
Το 1952 υπεγράφη από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας και της τότε Δυτικής Γερμανίας, η Συνθήκη περί κοινής ευρωπαϊκής άμυνας[2], με αντικειμενικό σκοπό τη συγκρότηση ευρωπαϊκού στρατεύματος υπό κοινή διοίκηση. Συνθήκη η οποία παρέμεινε στα χαρτιά, κυρίως με ευθύνη των Γάλλων που επιθυμούσαν πλήρη άσκηση της εθνικής τους κυριαρχίας ούτως, ώστε διασφαλίζεται η εδαφική τους ακεραιότητα.[3]
Υπήρξαν κι άλλοι λόγοι όπως, η απροθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να συμμετέχει στο όποιο σχήμα ή οι πολιτικές ζυμώσεις στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών. Η Ευρώπη δεν ήταν έτοιμη. Εντούτοις, υπήρξαν κι άλλες προσπάθειες, πολύ ή λιγότερο φιλόδοξες και αρκετές ήταν εκείνες οι φορές που επιτεύχθηκαν δύσκολοι συμβιβασμοί.
Ωστόσο, η Ιστορία επιβεβαιώνει ότι κάθε κίνηση, κάθε πρωτοβουλία ή κάθε εγχείρημα που δοκιμάζεται χάριν περιστάσεων ή ειδικών συμφερόντων, είναι καταδικασμένη να αποτύχει εφόσον δεν θεμελιώνεται σε μία ισχυρή κι ομοιογενή βάση, και η εικόνα της μεταπολεμικής Ευρώπης ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη που έχουμε σήμερα.
Από τότε, βέβαια, πέρασε μισός και πλέον αιώνας. Τα πράγματα άλλαξαν, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά. Κυρίως οικονομικά. Μιλούμε πλέον για Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι για ευρωπαϊκό χώρο και οι πολιτικές και οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων της Ένωσης έχουν άμεσο αντίκτυπο σε εθνικό επίπεδο.
Παρ’ όλα αυτά ζούμε και μαζί και χώρια. Συχνά παρατηρούνται και μάλιστα όχι αναίτια, συγκρούσεις συμφερόντων κι αντιπαραθέσεις που αφαιρούν και δεν προσθέτουν.
Βάσιμος σκεπτικισμός
Η παραγωγή πολιτικής και η λήψη των αποφάσεων συντελούνται σχεδόν πάντα με τρόπο αδιαφανή κι αμφισβητήσιμο, ενδεικτικό της πολυπλοκότητας και της δυσλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών πολιτικών δομών να ανταπεξέλθουν ικανοποιητικά στην όποια πρόκληση.
Με τον χρόνο, η πολυπληθής και δύσκαμπτη γραφειοκρατία και η υπαλληλική νοοτροπία (αποποίηση ευθύνης) ηγετών και αξιωματούχων και σε κεντρικό και σε περιφερειακό επίπεδο, δημιούργησε εξαρτήσεις και δεσμεύσεις από εξωθεσμικούς παράγοντες, νομιμοποίησε πολιτικές πρακτικές και παρεμβάσεις που δεν συνάδουν με το πνεύμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου και κατέστησε την ίδια την έννοια της λεγόμενης ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μία υπόθεση άνευ ουσίας και περιεχομένου.
Συνηθίσαμε να ακούμε τις ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών να ομιλούν περί κοινών ευρωπαϊκών ιδεωδών, αξιών και παραδόσεων... έτσι, γενικά κι αόριστα, δίχως στην πραγματικότητα να συμμερίζονται στον ίδιο βαθμό την ουσία αυτών των αξιών, των ιδεωδών και των παραδόσεων ή ακόμη χειρότερα; μη γνωρίζοντας σε τι ακριβώς αναφέρονται και τι μπορεί να σημαίνουν για τον μέσο ευρωπαίο πολίτη, είτε αυτός είναι γάλλος, πορτογάλος, κύπριος, μαλτέζος ή τσέχος!
Δεν καταφέραμε να αποκτήσουμε κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση και η καθημερινότητα των πολιτών, η καθημερινότητά μας, διαφέρει ποιοτικά από χώρα σε χώρα, εκμηδενίζοντας έτσι κάθε θετικό που μπορεί κι επιτυγχάνεται κατά καιρούς.
Η αντίληψη περί κοινής εξωτερικής κι αμυντικής πολιτικής αν και βασικός πυλώνας του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη τη διαχείριση κρίσεων με τρόπο ταχύ, άμεσο κι αποτελεσματικό. Πρωτοβουλίες επί πρωτοβουλιών και Συνθήκες επί Συνθηκών μας οδήγησαν σε μία προβληματική εσωτερική διαβάθμιση και σε μία μεταξύ μας σχέση που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών ποτέ όμως τους ευρωπαϊκούς λαούς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν και έχουν πάντα ρόλο και λόγο. Και σε στρατιωτικό και σε πολιτικό και σε οικονομικό και σε κοινωνικό και σε μορφωτικό επίπεδο.[4]
Η απουσία ισχυρών δεσμών και θεσμών και η έλλειψη ικανής ηγεσίας επιτρέπει στον αμερικανικό παράγοντα να μας χρησιμοποιεί στην επίτευξη των δικών του επιδιώξεων και στην ικανοποίηση των δικών του συμφερόντων - βλέπε Ουκρανία – μην λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ευρωπαϊκές ανάγκες.
Ο δε χαρακτήρας της ίδιας της Ε.Ε. - sui generis, επιτρέπει σε χώρες μέλη να επιβάλλουν τις εθνικές τους πολιτικές και να προβάλλουν τα εθνικά τους συμφέροντα εις βάρος των εταίρων τους και της ίδιας της Ε.Ε. στο σύνολό της, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Ισλάμ και των τούρκων από ιταλούς, ισπανούς και γερμανούς.
… Και στην μέση το ΝΑΤΟ. Ο ρόλος του καταχρηστικός, διασπαστικός, διαβρωτικός, επικίνδυνος για την ίδια την ύπαρξη της Ένωσης. Ένας σύγχρονος δούρειος ίππος στην καρδιά της Ευρώπης.
Αξίζει σε αυτό το σημείο – μια και θίγεται διαρκώς από την τουρκική ηγεσία, να θυμηθούμε την αποχώρηση της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (1966-67)[5] και της Ελλάδος το 1974, ως επακόλουθο της στάσης που κράτησε η Συμμαχία έναντι της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.[6]
Ωστόσο, το όραμα είναι εκεί και παραμένει πάντοτε επίκαιρο και ισχυρό, τουλάχιστον στην σκέψη και την πρόθεση όλων εκείνων που αντιλαμβάνονται τον ευρωπαϊκό χώρο ενιαίο κι αδιαίρετο όχι τόσο γεωγραφικά ή μόνο οικονομικά και πολιτικά αλλά κυρίως πολιτισμικά. Κι αυτό δεν αρκεί. Η Ε.Ε. οφείλει να επαναξιολογήσει το διεθνές περιβάλλον - όπως αυτό διαμορφώνεται σήμερα, και να επανεκτιμήσει τον ρόλο της μέσα σε αυτό. Μέχρι τότε, κάθε κουβέντα περί κοινής εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας θα είναι άνευ ουσίας.
[1] https://www.geoeurope.org/2022/03/15/o-ithikos-aytoyrgos-ton-eyropaikon-dei/
[2] https://www.facebook.com/vangelis.chorafas/posts/333799565565714
[3] http://publications.europa.eu/resource/cellar/bd0b6705-4455-4de5-a16a-16d7f09efa33.0003.02/DOC_2
[4] https://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_17120.htm
[5] https://el.wikipedia.org/wiki/ΝΑΤΟ
[6] https://www.kathimerini.gr/politics/352056/i-apochorisi-kai-i-epanentaxi-tis-elladas/
γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς
Απόψε είναι ο τελικός του
διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision. Ενός θεσμού που ξεκίνησε την εποχή του
Ψυχρού Πολέμου, το 1956.
Εκείνη την εποχή, οι εντάσεις μεταξύ των Δυτικών και των Ανατολικών χωρών μέσα στην IBU (Διεθνής Ένωση Ραδιοφωνίας), είχαν σαν αποτέλεσμα την διάσπαση. Από την μία δημιουργήθηκε η EBU (Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοφωνίας) για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και από την άλλη, ο IBO (Διεθνής Οργανισμός Ραδιοφωνίας) που αργότερα μετονομάστηκε σε IORT (Διεθνής Οργανισμός για το Ραδιόφωνο και την Τηλεόραση) για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Και οι δύο αυτοί οργανισμοί είχαν ξεχωριστά δίκτυα ανταλλαγής προγραμμάτων μεταξύ των μελών τους, το Δίκτυο Eurovision ο ένας και το δίκτυο Intervision, ο άλλος.
Ο διαγωνισμός της EUROVISION
Στην δεκαετία του ΄50 υπήρχαν πολλές ιδέες στον χώρο της Δυτικής Ευρώπης για κοινές μεταδόσεις ευρωπαϊκών mega events στις ευρωπαϊκές χώρες της Δύσης. Μεταξύ αυτών, υπήρξαν και ιδέες για έναν ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού που προωθούσε ο Ιταλός Σέρτζιο Πουλιέζε.
Υπήρχε όμως και μια παρέμβαση από την πλευρά του ΝΑΤΟ. Στις 28 Ιανουαρίου 1955, στο Palais de Chaillot στο Παρίσι, συναντήθηκαν τα μέλη της Culture and Public Information Committee του ΝΑΤΟ με τον διευθυντή της Γαλλικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης για να του παραδώσουν την έκθεση ενός project στο οποίο είχε ήδη εμπλακεί το BBC: την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού φεστιβάλ που θα ονομάζεται Eurovision, οι άξονες του οποίου θα έπρεπε να καθοριστούν.
Στις 30 Νοεμβρίου 1955 έγινε μία συνάντηση στον ίδιο χώρο, μόνο που το σχέδιο είχε αλλάξει: η δημιουργία ενός μουσικού φεστιβάλ του ΝΑΤΟ, ενός διατλαντικού φεστιβάλ, που θα ξεκινούσε τον Απρίλιο του 1956. Υπήρχε ένα ανοικτό θέμα. Αν η μουσική και τα τραγούδια θα ήταν στρατιωτικού περιεχομένου, ή όχι.
Στις 12 Φεβρουαρίου σε μία τρίτη συνάντηση, αποφασίστηκε η χρησιμοποίηση της European Broadcasting Union ως φορέα για την υλοποίηση, όχι ενός διατλαντικού φεστιβάλ, αλλά ενός αμιγώς ευρωπαϊκού με κανονικό περιεχόμενο. Έτσι, ο διαγωνισμός ξεκίνησε τον Μάιο του 1956. Επικεφαλής της European Broadcasting Union, ήταν ο Ian Jacob του BBC που είχε εξαρχής εμπλακεί στην δημιουργία της Eurovision.
Ο διαγωνισμός της INTERVISION
Οι τότε χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας δεν γίνονταν δεκτές στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision.
Εν τω μεταξύ, από το 1961, οργανώνονταν στην Πολωνία το Διεθνές Φεστιβάλ Τραγουδιού του Σόποτ, από τον πιανίστα Βλάντισλαβ Σπίλμαν. Το 1977 το φεστιβάλ αυτό αντικαταστάθηκε από το φεστιβάλ τραγουδιού της Intervision, που διήρκεσε μέχρι το 1980.
Είχε προηγηθεί όμως, το φεστιβάλ τραγουδιού Intervision της Τσεχοσλοβακίας, από το 1965 έως το 1968. Σε αντίθεση με την Eurovision που διεξάγονταν κάθε χρόνο σε διαφορετική χώρα, η Intervision διεξάγονταν στην ίδια χώρα. Εκτός από τις Ανατολικές χώρες, σε αυτούς τους διαγωνισμούς εμφανίστηκαν και συμμετοχές από χώρες της Δύσης, ή και ουδέτερες, όπως η Φινλανδία, η Γιουγκοσλαβία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Δυτική Γερμανία.
Τη μεταψυχροπολεμική περίοδο, έγινε μια προσπάθεια αναβίωσης του φεστιβάλ της Intervision, το 2008 στο Σότσι της Ρωσίας. Δεν υπήρξε όμως συνέχεια. Υπήρξε μια ανακοίνωση ότι το φεστιβάλ θα διεξάγονταν και πάλι από το 2014, αλλά δεν υπήρξε ποτέ συνέχεια.
Η σημερινή κατάσταση
Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision εξακολουθεί να αποτελεί ένα ετήσιο mega event. Οι κριτικές για την χαμηλή ποιότητα των τραγουδιών, είναι πάντα παρούσες, ωστόσο ο διαγωνισμός εξακολουθεί να αποτελεί ένα εργαλείο προβολής ήπιας ισχύος της Ευρώπης.
Ως διαγωνισμός σχετίζεται και με την λεγόμενη λαϊκή γεωπολιτική, μέσα από την οποία εκφράζονται γεωπολιτισμικές προσεγγίσεις, προτιμήσεις, στερεότυπα, προκαταλήψεις κλπ. Το αποτέλεσμα είναι η κατευθυνόμενη ψηφοφορία για την ανάδειξη του νικητή. Είναι γνωστό ότι έχουν δημιουργηθεί μπλοκ χωρών που ανταλλάσσουν ψήφους.
Αυτό που έχει σημασία, είναι ότι ο διαγωνισμός ξεκίνησε για να συμβάλλει στην ενοποίηση της Ευρώπης. Με την πάροδο των χρόνων, τα γεωγραφικά όρια του διαγωνισμού άρχισαν να θολώνουν. Συμμετείχαν χώρες όπως το Ισραήλ, το Μαρόκο, η Αρμενία, η Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, η Αυστραλία κλπ. Αυτές οι συμμετοχές διαμορφώνουν μία δύσκολη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης επέκτασης του διαγωνισμού και της απώλειας της ευρωπαϊκής του ταυτότητας.
γράφει ο Θάνος Σεραλίδης
Η σημασία της Ουκρανίας υπερβαίνει τον ρόλο της ως χώρου αντιπαράθεσης, ενδιάμεσου κράτους και γεωπολιτικού άξονα που οι μεγάλες δυνάμεις επιδιώκουν να ελέγξουν για τις δικές τους γεωπολιτικές επιδιώξεις. Αυτό το ανατολικοευρωπαϊκό κράτος είναι σημαντικό και από γεωοικονομική άποψη.
Διαθέτει υποδομές που συνδέουν τη Ρωσία με την υπόλοιπη Ευρώπη,
συμπεριλαμβανομένων δικτύων αγωγών φυσικού αερίου και αυτοκινητοδρόμων.
Ως εκ τούτου, μπορεί να λειτουργήσει ως διάδρομος εμπορίου και
ενεργειακών ροών. Επιπλέον, ο ποταμός Δνείπερος ─μια πλωτή οδός─ και η
πρόσβαση της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα μέσω του λιμανιού της Οδησσού
σημαίνει ότι η γεωγραφία της Ουκρανίας προσφέρει μια βέλτιστη πύλη για
συμμετοχή στο διεθνές εμπόριο, ενώ παράλληλα μπορεί να αξιοποιήσει τα
οφέλη της, από την προώθηση της ανάπτυξης και της ευημερίας. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/04/12/opseis-tis-geooikonomikis-simasias-ti/
γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς
Σε όλες τις χώρες του κόσμου, είτε έχουν έμμεση ανάμειξη στον πόλεμο, είτε όχι, η κοινή γνώμη διχάζεται, όπως σε κάθε πόλεμο. Άλλοι υποστηρίζουν την Ουκρανία που δέχεται μια εισβολή και άλλοι αιτιολογούν τη Ρωσία για την απόφαση της.
Από τα μέτωπα του πολέμου, οι πληροφορίες είναι αντικρουόμενες και δεν μπορεί να επαληθευτούν άμεσα, εκεί στηρίζεται εν μέρει και η προπαγάνδα. Εξάλλου, σε κάθε πόλεμο η αλήθεια βρίσκεται μεταξύ των πρώτων θυμάτων.
Προπαγάνδα κι εξαπάτηση
Ο Σουν Τζου, ο Κινέζος στρατιωτικός-λόγιος που πιθανότατα έγραψε το «Η Τέχνη του Πολέμου» γύρω στο 500 π.Χ., θεωρεί ότι κάθε πόλεμος βασίζεται στην εξαπάτηση και ότι, από όλους τους τρόπους για να νικήσεις έναν εχθρό, το να τον ξεγελάσεις είναι ο πιο γρήγορος και ο καλύτερος, αλλά και ο λιγότερο αιματηρός. Ο Καρλ φον Κλαούζεβιτς, ο Πρώσος θεωρητικός του πολέμου, που έγραψε το «Περί του Πολέμου» κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1830, υποστηρίζει ότι, στον πόλεμο, σχεδόν όλες οι πληροφορίες είναι αντιφατικές, ψευδείς ή και τα δύο. Ο Ναπολέων, από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς ηγέτες στην ιστορία, προσθέτει ότι η κατανόηση της σύγχυσης στον πόλεμο, είναι ένα έργο που είναι αντάξιο για ιδιοφυΐες, όπως ο Ισαάκ Νεύτων.
Όλα αυτά ισχύουν και σήμερα, εκτός από το γεγονός ότι οι πληροφορίες έχουν πολλαπλασιαστεί σε απίστευτο βαθμό. Το ίδιο και η αντιφατικότητα τους. Τι μαθαίνουμε από την Ουκρανία;
Οι ρωσικές δυνάμεις λέγεται ότι προελαύνουν σε όλα τα μέτωπα. Αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις διεκδικούν συνεχείς επιτυχίες στην επιβράδυνση των επιτιθέμενων ή ακόμα και στην αναχαίτιση τους, με αποτέλεσμα να αντεπιτίθενται. Τώρα λέγεται ότι κάποιες πόλεις έχουν αποκοπεί, αλλά άλλες πληροφορίες λένε ότι δεν ισχύει. Οι εφοδιοπομπές φαίνεται να έχουν κολλήσει για μέρες, αλλά κανείς δεν ξέρει γιατί. Στους Ρώσους τελειώνουν τα εφόδια, ή έχουν ακόμα σοβαρά αποθέματα. Οι Ρώσοι μέχρι στιγμής έχουν δεσμεύσει μόνο τα τρία τέταρτα των δυνάμεών τους, ή ξεμένουν από δυνάμεις. Η ρωσική αεροπορία λέγεται ότι είτε κυριαρχεί στους αιθέρες, άλλοι λένε ότι δεν ισχύει, ωστόσο ο πρόεδρος Ζελένσκι συνεχίζει να ζητά τη Δύση να επιβάλει μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων.
Και οι δύο πλευρές κατηγορούν την άλλη για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και παρέχουν στοιχεία για τα θύματα. Παρέχουν επίσης στοιχεία για τις απώλειες, ο ένας του άλλου, έχοντας εξολοθρεύσει δεκάδες χιλιάδες. Τίποτα από αυτά δεν είναι τεκμηριωμένο και αξιόπιστο. Υπάρχουν αναλύσεις ότι οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία λειτουργούν, ή είναι κάτι περισσότερο από μια προσωρινή αναστάτωση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κινεζική βοήθεια, όπως μας διαβεβαιώνουν άλλοι αναλυτές. Οι Ρώσοι έχουν ξεμείνει από νεαρούς στρατιώτες, ή οι Ρώσοι κρατούν τις εφεδρείες τους ανέπαφες. Ο Πούτιν κερδίζει σε όλα τα μέτωπα. Ο Πούτιν ξέρει ότι έχει αρχίσει να χάνει και ψάχνει απεγνωσμένα μια διέξοδο. Ο Πούτιν είναι άρρωστος. Ο Πούτιν είναι τρελός. Ο Πούτιν πρόκειται να καθαιρεθεί, αν και κανείς δεν ξέρει από ποιον. Η Δύση έχει κερδίσει τον πόλεμο πολιτικά, πριν αρχίσει και τα στρατιωτικά αποτελέσματα δεν παίζουν ρόλο. Ακούγονται τα πάντα.
Την εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του διαδικτύου και της βελτίωσης των τηλεπικοινωνιών, εκατομμύρια μηνύματα αποστέλλονται, υποκλέπτονται, καταγράφονται, αποκρυπτογραφούνται, αποθηκεύονται και αναλύονται με κάθε δυνατό τρόπο, περιλαμβανομένης και της τεχνητής νοημοσύνης. Ένα τσουνάμι λέξεων και εικόνων κατακλύζει τα πάντα.
Προσπαθώντας να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους, και οι δύο πλευρές δημοσιεύουν αμέτρητες φωτογραφίες, κλιπ, βίντεο κλπ. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν και τα εκατομμύρια των εικόνων που στέλνουν τα μέσα ενημέρωσης με δική τους πρωτοβουλία. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές είναι αδύνατο να πούμε ποιος πήρε αυτό το υλικό, πότε, πού, σε ποιο πλαίσιο και για ποιο σκοπό. Δεν μπορούμε να το αξιολογήσουμε αξιόπιστα.
Και οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι φορούν ίδιες στολές και χρησιμοποιούν ίδια οπλικά συστήματα, σε μεγάλο βαθμό. Αυτό επιτείνει την σύγχυση και οι εικόνες δεν λένε, τις περισσότερες φορές, την αλήθεια. Βλέπουμε ένα κατεστραμμένο όχημα, αλλά ποιος το κατέστρεψε είναι αδύνατο να το διαπιστώσουμε, ιδίως αν σκόπιμα αποκρύπτονται στοιχεία της ταυτότητας του. Βλέπουμε ένα κατεστραμμένο κτίριο. αλλά ποιος το κατέστρεψε και γιατί, είναι αδύνατο να πούμε.
Ποιοι πείθονται
Όλη η ιστορία της εισβολής και οι υποθέσεις της βασίζονται σε ένα αρθρωμένο σύστημα αφηγημάτων. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αναπαράγουν αυτά τα αφηγήματα, για να συγκρατούν ψηλά την ένταση. Η διατήρηση της έντασης είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να κρατούν δεμένο το ακροατήριο τους και να συντηρούν τις θεαματικότητες και τις ακροαματικότητες τους.
Από την στιγμή που στον πόλεμο της Ουκρανίας τα ακροατήρια είναι διασπασμένα μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων, σε κάθε ακροατήριο πρέπει να λεχθεί η ιστορία που του αρέσει. Εδώ βαδίζουμε με βάση την αρχή της προπαγάνδας περί «ριζοσπαστικοποίησης των ήδη πεπεισμένων». Οι μεν είναι ήδη πεπεισμένοι ότι ο Πούτιν είναι δικτάτορας, παρανοϊκός, τσάρος, δεν τους αρέσει η δημοκρατία στη Ρωσία και ασπάζονται αξίες της Δύσης. Οι δε, θεωρούν ότι ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ευθύνεται για την περικύκλωση της Ρωσίας και η Ουκρανία είναι ένα πιόνι της Δύσης. Οι υποστηρικτές των Ρώσων και των Ουκρανών, μετά από κάθε επαφή τους με τα μίντια και τα ανάλογα αφηγήματα τους, πείθονται ακόμα περισσότερο ότι έχουν δίκαιο.
Οι ειδικοί των ψυχολογικών επιχειρήσεων και της προπαγάνδας, γνωρίζουν και κάτι άλλο. Την ψευδαίσθηση ότι έχουμε πλήρη έλεγχο των ικανοτήτων μας, που σημαίνει ότι οι αισθήσεις μας μας παρέχουν μια ρεαλιστική ιδέα του κόσμου γύρω μας. Αυτό όμως δεν ισχύει πάντα. Το μυαλό των ανθρώπων επηρεάζεται από πολλά συναισθήματα. Επιπλέον, συχνά αυτό που βλέπουμε δεν εξαρτάται από τις εισερχόμενες πληροφορίες αλλά από την εκπαίδευση, από τις εμπειρίες, από την συγκρότηση της προσωπικότητας του καθενός.
Το καθήκον κάθε επαγγελματία σχεδιαστή ψυχολογικών επιχειρήσεων, είναι να εκμεταλλευτεί με συνεκτικό τρόπο, τις ψευδαισθήσεις, τα αφηγήματα, τις εντάσεις που δημιουργούν οι πόλεμοι, τις πληροφορίες που έρχονται από το μέτωπο και να διαμορφώσει μια στρατηγική που αναπαράγει τα συμφέροντα της χώρας του. Όσο πιο πολύ περιχαρακώνονται τα ακροατήρια, τόσο πιο εύκολο γίνεται το έργο του.
Όσοι θεωρούν ότι έχουν ισχυρές απόψεις, χωρίς να έχουν ειδικές γνώσεις, πρέπει να προσέξουν. Μάλλον κάποιοι ειδικοί, τις έχουν ήδη διαχειριστεί.
Αποτελέσματα
Μετά από ένα μήνα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η Ρωσία υπέστη μια σημαντική ήττα σε επίπεδο προπαγάνδας και ψυχολογικών επιχειρήσεων. Γιατί εδώ δεν είχε να αντιμετωπίσει ουκρανικές δυνάμεις, αλλά το τεράστιο προπαγανδιστικό μηχανισμό της Δύσης. Στα ακροατήρια της Δύσης η αντιρωσική προπαγάνδα σημείωσε σχεδόν πλήρη επιτυχία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι επικοινωνιακές επιχειρήσεις συσπείρωσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού της Ουκρανίας πάνω σε μια πατριωτική γραμμή και δημιούργησαν εχθρικό κλίμα για τα ρωσικά στρατεύματα. Μέχρι σήμερα η Μόσχα δεν έχει φτάσει στο σημείο να σπάσει τη βούληση των Ουκρανών για αντίσταση.
Όμως, στο στρατιωτικό επίπεδο η εικόνα είναι αντίστροφη. Η Ρωσία έχει επιτύχει τον πρώτο αντικειμενικό της σκοπό (ΑΝΣΚ) με την κατάκτηση της νότιας παραλιακής ζώνης της Ουκρανίας. Από εκεί και πέρα έχει διάφορες επιλογές για την συνέχεια.
Ο θάνατος της αλήθειας είναι δεδομένος σε κάθε πόλεμο. Ωστόσο, κάθε πόλεμος παράγει πρώτα από όλα, συγκεκριμένα στρατιωτικά αποτελέσματα, που με την σειρά τους δημιουργούν πολιτικά δεδομένα.
Πως μπορεί να κατανοηθούν τα στρατιωτικά αποτελέσματα, αποφεύγοντας-όσο είναι δυνατόν- την παραπληροφόρηση; Διαβάζοντας τον χάρτη. Ο χάρτης καταγράφει αποτελέσματα, δυνατότητες και προθέσεις.
Πως μπορεί να κατανοηθούν τα πολιτικά δεδομένα και οι πολιτικές προθέσεις, πέρα από τους βερμπαλισμούς και τις ρητορείες των πολιτικών; Follow the money and the interests.
Πριν οτιδήποτε άλλο, επιτρέψτε μου να εκφραστώ πέραν των ορίων της λεγόμενης αστικής ευγένειας καθώς, τα όσα ακούω, διαβάζω, βλέπω κι αντιλαμβάνομαι τις τελευταίες ημέρες, με βγάζουν από τα ρούχα μου και με τις τιμές στο πετρέλαιο, το γκάζι και το ρεύμα να τραβούν την ανηφόρα, φοβάμαι θα πουντιάσω κι αυτό δεν το θέλω διότι μπορεί να νοσήσω κι από κορωνοϊό και τότε, βράσ’τα Χαράλαμπε!
Δεν σας κρύβω, διασκεδάζω αφάνταστα με την φωνή, την προφορά και με τα όσα δραματικά διακηρύττει μέρα παρά μέρα το ραμολί της άλλης όχθης του Aτλαντικού. Την ίδια στιγμή, παρακολουθώ με μεγάλη προσοχή την κομψευόμενη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκείνες ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών - μεταξύ αυτών και της δικής μας - να εκδηλώνουν ανερυθρίαστα την φασίζουσα νοοτροπία με την οποία διαχειρίζονται την καθημερινότητα και αποφασίζουν για την ζωή μας, ειδικά τώρα που βρήκαν φταίχτη να του φορτώσουν την ευθύνη.
Για να είμαστε ξεκάθαροι: Στην κάθε πολεμική σύρραξη δεν υπάρχουν καλοί από τη μία και κακοί από την άλλη. Υπάρχουν μόνον κακοί.
Επομένως, ό,τι λέγεται και ό,τι ακούγεται περί ελευθερίας, δημοκρατίας, δικαίου, ηθικής κ.ο.κ. δεν είναι τίποτε άλλο από μία ανέξοδη προσπάθεια νομιμοποίησης σχεδιασμών, αποφάσεων και δράσεων που αφενός θίγουν το κοινό - αν κι αμφιλεγόμενο - ευρωπαϊκό αξιακό σύστημα - όπως το αντιλαμβάνεται ο μέσος Ευρωπαίος κι αφετέρου, απομυθοποιούν πλήρως κάθε έννοια περί οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας, ευημερίας κι ασφάλειας, οδηγώντας μας αναπόφευκτα σε εκτροπή.
Άραγε ποιά η ηθική νομιμοποίηση της νεκρανάστασης της Βέρμαχτ που έπνιξε στο αίμα ολόκληρη την Ευρώπη και ποιά η πολιτική νομιμοποίηση της δημοκρατικής κι ελεύθερης Γερμανίας να κουνάει το δάκτυλο απέναντι στον οποιονδήποτε, όταν αρνείται να πληρώσει έστω, έστω!, τις οφειλόμενες αποζημιώσεις για τα εγκλήματα που διέπραξε ως χώρα και ως λαός;
Άραγε για ποιά δημοκρατία ομιλούν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες όταν φιμώνουν κάθε φωνή και ποινικοποιούν κάθε άποψη που τολμά να αμφισβητεί τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο ή το Παρίσι;
Για ποιά δικαιοσύνη ομιλούν; Την δικαιοσύνη που έζησαν στο πετσί τους οι Σέρβοι και οι Κύπριοι ή οι Έλληνες της Μικράς Ασίας παλαιότερα; Ή μήπως για την δικαιοσύνη των γαλλογερμανών στην Ναμίμπια και την Ινδοκίνα ή το Βελγικό Κονγκό;
Για ποιόν πολιτισμό μας ομιλούν; Για εκείνον που εκλάπη στην καλύτερη ή κατεστράφη στην χειρότερη περίπτωση; Για το κάψιμο βιβλίων; Για την ενοχοποίηση της τέχνης και των δημιουργών της; Για την εμπορευματοποίηση της παιδείας και την αναθεώρηση της ιστορίας κατά περίπτωση έτσι, ώστε να είναι πιο συμβατή με τα συμφέροντα χορηγών, εμπόρων κι επιχειρήσεων στα πρότυπα της άλλοτε κραταιάς Βρετανικής Αυτοκρατορίας;
Για ποιά ελευθερία μας ομιλούν; Για εκείνη που δόθηκε ενέχυρο σε τράπεζες και funds - σε τοκογλύφους δηλαδή, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, υποχρεώνοντας ένα μεγάλο κομμάτι του ευρωπαϊκού πληθυσμού να βιώνει την ακραία φτώχεια;
Δημοκρατία α λα καρτ, δικαιοσύνη α λα καρτ, πολιτισμός α λα καρτ κι ελευθερία με αστερίσκους και υποσημειώσεις. Αν πρέπει να μιλήσουμε, να μιλήσουμε για όλα. Όχι μόνον για έναν πόλεμο ή μία πολεμική σύρραξη ή στρατιωτική εισβολή. Δεν υποφέρει μόνον ο ουκρανικός λαός. Όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί υποφέρουν και όλοι οι λαοί που έρχονται σε επαφή με την Ευρώπη… με την «Δύση»… με τον «πολιτισμένο κόσμο».
Όχι αγαπητοί μου φίλοι. Δεν ξεφεύγουμε καθόλου από το θέμα που κυριαρχεί στα τηλεπαράθυρα και τα πρωτοσέλιδα της επικαιρότητας. Άλλωστε, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες ομιλούν για «δημοκρατία», «δικαιοσύνη», «πολιτισμό» κ.λπ. Δεν αρκέστηκαν στο γεγονός της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Θέλησαν να της προσδώσουν χαρακτηριστικά γενικευμένης απειλής για ό,τι έχουμε χτίσει και δημιουργήσει. Για τον τρόπο ζωής μας και ό,τι τον ορίζει.
Ωστόσο, αυτή ακριβώς η Ευρώπη είναι ο κακός της υπόθεσης. Εξαιτίας της υπάρχουν καθίκια τριγύρω μας όπως ο Πούτιν, ο Λουκασένκο, ο Ερντογάν και τόσοι άλλοι. Κι όταν κοιτάζετε από την μία ή την άλλη πλευρά, μην ξεχνάτε ποτέ τις αγκαλιές και τα φιλιά και τις θερμές χειραψίες και την «κατανόηση» που δείχνουν αναμεταξύ τους όταν τα βρίσκουν στις λεπτομέρειες...
Ο αντίλογος υποστηρίζει ότι το «ανήκειν εις την Δύσιν» μας έδωσε και πολλά καλά. Πράγματι. Τόσα ώστε να απαξιωθεί κάθε δεύτερη σκέψη και να αποκλειστεί κάθε πιθανή αντίρρηση ή αντίδραση. Νομίζετε ότι ο κόσμος μας αρχίζει με τις Η.Π.Α. και τελειώνει στην Ευρώπη; Πιστεύετε ότι εμείς οι «δυτικοί» είμαστε ο μόνος πιστοποιημένος φορέας της αλήθειας;
Εφεύραμε έννοιες όπως οι «παράπλευρες απώλειες», τα «μεμονωμένα περιστατικά» και το «αναγκαίο κακό» έτσι, ώστε διαιρώντας με τον κατάλληλο διαιρέτη την αδικία, τον πόνο, την ένδεια να μειώνεται (αλλοιώνεται) ανάλογα και το μέγεθος της αντίδρασης που εκ των πραγμάτων προκαλούν οι σχεδιασμοί, οι πολιτικές και οι συμπεριφορές που μας γυρνούν πίσω ολοταχώς στον 19ο αιώνα και πιο παλιά αν γίνεται! Ο εχθρός είναι ένας και δεν έχει εθνικότητα.
… Εκείνος που νομίζαμε ότι είχαμε νικήσει με αίμα, ιδρώτα και αγώνα; Δεν τον είχαμε νικήσει τελικά. Και τώρα, εμφανίζεται μπροστά μας και πάλι για να εκδικηθεί όλους εμάς που είχαμε το θράσος να ποθήσουμε ελευθερία, δικαιοσύνη, ειρήνη, ευημερία, ασφάλεια, ίσες ευκαιρίες για όλους… ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας.
Στις πεδιάδες της Ουκρανίας δεν αντιμάχονται Ουκρανοί και Ρώσοι. Στους δρόμους των πόλεων και των χωριών της δεν μονομαχεί το φως με το σκοτάδι, ούτε η Ανατολή με τη Δύση. Οπωσδήποτε, δεν έχουμε έναν ιδεολογικό πόλεμο ανάμεσα σε αγγλοσάξονες κι ευρασιάτες. Η Ουκρανία είναι το πεδίο στο οποίο ερχόμαστε αντιμέτωποι εμείς με εμάς! Και σε αυτό το πεδίο θα βγει όλη μας η βρώμα. Ξανά. Όπως βγήκε στις λάσπες του Βατερλώ, στο Μανιάκι, την Ισαντλουάνα ή στα ερείπια του Στάλινγκραντ, την ζούγκλα του Βιετνάμ, στην έρημο του Ιράκ και στα άνυδρα υψίπεδα του Αφγανιστάν.
Παντού ο ίδιος εχθρός. Εμείς! Τί να μας πει η Ούρσουλα κι ο Σαρλ Μισέλ; Τί να μας πει ο Κυριάκος κι ο Μανώλης; Τί έχει να μας πει ο γέρο-Τζο με το πάντζο του; Όλοι τους είναι υπεύθυνοι. Όλοι τους είναι ένοχοι.
γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ακολουθεί την πορεία που είχαν προβλέψει πολλοί στρατιωτικοί αναλυτές: μια παρατεταμένη επίθεση με πυραύλους που εκτοξεύονται από μακριά για να καταστρέψουν ουκρανικά αεροδρόμια, αεράμυνα και συστήματα ελέγχου. Παράλληλα, εισβολή χερσαίων δυνάμεων από πολλαπλά σημεία.
Η πλήρης εικόνα του τι συμβαίνει στο έδαφος είναι δύσκολο να υπάρξει σε πραγματικό χρόνο, αλλά ο Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται ότι επέλεξε μια ευρύτερη εκστρατεία με στόχο την αλλαγή καθεστώτος, αντί για μια πιο περιορισμένη εκστρατεία για κατάληψη των εδαφών του Ντονμπάς.
Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η
Ρωσία είχε συγκεντρώσει δυνάμεις γύρω από την Ουκρανία που αριθμούν
περισσότερους από 200.000 στρατιώτες μέχρι τη στιγμή που ο Βλαντιμίρ Πούτιν
έδωσε την διαταγή εισβολής. Την ίδια στιγμή, ο τακτικός στρατός της Ουκρανίας
αριθμεί περίπου 126.000 στρατιώτες.
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια,
γίνεται καλύτερα κατανοητό από τον διακηρυγμένο στόχο του Πούτιν να
«αποστρατιωτικοποιήσει» αντί να καταλάβει την Ουκρανία, μια χώρα με 41
εκατομμύρια κατοίκους, στο μέγεθος της Γαλλίας.
Αυτό σημαίνει ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να διαλυθούν πλήρως, τα οπλικά συστήματα να καταστραφούν και η Ουκρανία να μετατραπεί σε μια ουδέτερη ζώνη. Ο Πούτιν ήταν πολύ συγκεκριμένος σε ότι αφορά την επίτευξη αυτών των στόχων, με τα εδαφικά ζητήματα να βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα.
Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει
εξουδετέρωση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, κυρίως στο Ντονμπάς, όπου οι
ρωσικές δυνάμεις πιθανότατα θα προσπαθήσουν να τις περικυκλώσουν.
Η Ρωσία δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά μια μακροπρόθεσμη εμπλοκή στην Ουκρανία, επομένως θα πρέπει να διεξάγει έναν κεραυνοβόλο πόλεμο (blitzkrieg). Η Ρωσία έχει αναπτύξει την δική της εκδοχή του δόγματος «Σοκ και Δέος» με συστήματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και ακρίβειας και ισχυρό πυροβολικό που της επιτρέπει να επιτεθεί σε ουκρανικά κέντρα διοίκησης και ελέγχου, αποθήκες πυρομαχικών, αεροπορία και αεράμυνα, από απόσταση.
Η άμυνα των Ουκρανών
Πόσο δύσκολο θα είναι για την Ουκρανία να αμυνθεί τώρα που η επίθεση της Ρωσίας έχει ξεκινήσει; Οι Ουκρανοί βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση και η ηγεσία της χώρας αντιμετωπίζει πολύ δύσκολες επιλογές.
Η Ουκρανία δεν μπορεί να υπερασπιστεί χιλιάδες χιλιόμετρα των συνόρων της - από τη Λευκορωσία στο βορρά μέχρι την Κριμαία στο νότο. Απειλείται από διάφορες κατευθύνσεις και οι δυνάμεις της είναι αρκετά αραιά κατανεμημένες.
Αλλά η πραγματική διαφορά μεταξύ των ρωσικών και των ουκρανικών δυνάμεων είναι στον αέρα. Με βάση τα μέχρι σήμερα γνωστά δεδομένα, αναμένεται ότι οι Ρώσοι θα αποκτήσουν αεροπορική υπεροχή πολύ γρήγορα.
Τα προηγμένα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας, όπως οι πύραυλοι S-400, ευνοούν επίσης τις δυνάμεις της. Αντίθετα, η Ουκρανία διαθέτει παλαιότερη και πιο περιορισμένη αεράμυνα.
Οι Ρώσοι διαθέτουν ένα πολύ σημαντικό οπλοστάσιο σύγχρονων όπλων και δυνατοτήτων στο οποίο η Ουκρανία δεν έχει απάντηση. Η Ουκρανία έλαβε πρόσφατα εξοπλιστικά συστήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά πρόκειται κυρίως για πυραύλους αέρος-αέρος μικρού βεληνεκούς και αντιαρματικά όπλα.
Με λίγα λόγια, η Ρωσία ξεπερνά την Ουκρανία τόσο σε εξοπλισμούς όσο και σε στρατεύματα. Με την κυριαρχία της Ρωσίας στον αέρα και τα όπλα μεγάλης εμβέλειας, αναμένεται από τους ειδικούς, ότι οι ουκρανικές δυνάμεις σύντομα θα καθηλωθούν.
Εάν οι μάχες εισέλθουν σε ουκρανικές πόλεις, θα μπορούσε να δώσει μια ευκαιρία στις ουκρανικές δυνάμεις. Οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν αρχικά να προσπαθήσουν να παρακάμψουν τις πόλεις.
Αν η Ρωσία προσπαθήσει να καταλάβει - αντί να απειλήσει - το Κίεβο, μια πόλη 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, θα διακινδύνευε πιθανόν, μήνες πολέμου σε αστικό περιβάλλον και θα απαιτούσε όλο το ανθρώπινο δυναμικό που έχει στη διάθεσή της. Ωστόσο, λόγω της πολιτικής σημασίας του Κιέβου, το θέμα παραμένει ανοικτό. Ίσως η αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, την οποία επικαλείται ο Βλαντιμίρ Πούτιν να μην μπορεί να επιτευχθεί πλήρως, χωρίς τον έλεγχο της πρωτεύουσας.
Το μήνυμα της Ουκρανίας
Σήμερα η Ουκρανία χρησιμοποιείται από την Ρωσία ως παράδειγμα, για να κατανοήσει η παγκόσμια κοινή γνώμη ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή, τελείωσε.
Αλλά και η Δύση, οκτώ χρόνια από το «πείραμα» του Μαϊντάν που υποστήριξε, περιορίζεται σε δηλώσεις συμπαράστασης προς την Ουκρανία, ή στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων. Γιατί δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. Είναι ένας άλλος τρόπος για να δηλώσει και η Δύση ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή έχει τελειώσει. Η Ουκρανία μετατράπηκε από την Δύση σε ένα αντιρωσικό προπύργιο, ενώ όπως φαίνεται δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα αναλώσιμο πιόνι.
Οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί, πολλές φορές εν κενώ και η εικόνα που οι χώρες της Δύσης ήθελαν να εμφανίζουν στο διεθνές ακροατήριο, δεν αντιστοιχούσαν τα τελευταία χρόνια, στις αντικειμενικές και υποκειμενικές τους δυνατότητες να τις υποστηρίξουν πολιτικά και στρατιωτικά. Αυτό φάνηκε από το 2020, όταν οι ΗΠΑ ανέχθηκαν την επίθεση του Ιράν σε αμερικανικές βάσεις ως αντίποινα για την δολοφονία Σολεϊμανί, αλλά και το 2021 όταν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποχώρησαν από το Αφγανιστάν, ενώ ήδη και η Γαλλία αποχωρεί από το Μάλι.
Αυτές είναι εξελίξεις που δεν διαφεύγουν της προσοχής των Μεγάλων Δυνάμεων. Η διαπραγμάτευση μεταξύ τους εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι, αλλά πλέον οι όροι έχουν γίνει πιο περίπλοκοι. Πολλά θα εξαρτηθούν από την στάση των ΗΠΑ.
Τώρα, η Ουκρανία σε πρώτο επίπεδο και οι χώρες της ΕΕ σε δεύτερο, θα πληρώσουν το μεγαλύτερο κόστος-πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό- που θα δημιουργήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
γράφει ο Νάσος Πετράκης
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπόσχονται να απαντήσουν σκληρά σε μια ενδεχόμενη
εισβολή στην Ουκρανία από τη Ρωσία. Μεταξύ των διαφόρων κυρώσεων που η
Ουάσιγκτον θα ήθελε να επιβάλει, σε συντονισμό με τους Ευρωπαίους
συμμάχους της, είναι ο αποκλεισμός της Μόσχας από το δίκτυο SWIFT για
πληρωμές: αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πρότυπο στο διεθνές
χρηματοπιστωτικό σύστημα. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/02/01/to-swift-os-geopolitiko-oplo/
Καλή κουβέντα για του Ρώσους, την πολιτική τους και την κουλτούρα τους, από εμένα δεν πρόκειται ούτε να ακούσετε ούτε να διαβάσετε. Εξάλλου, έχω εκφραστεί κατ’ επανάληψη επομένως, δεν έχω κάτι καινούριο να πω.
Ωστόσο, δεν μπορώ να μην σημειώσω τούτο: Με αυτήν την πολύ καλά σχεδιασμένη κι ενορχηστρωμένη κρίση που τους τελευταίους μήνες είναι σε εξέλιξη, το λεγόμενο ουκρανικό, αποκαλύφθηκε με τον πλέον θεαματικό τρόπο η ανικανότητα και η ανεπάρκεια ολόκληρου του συστήματος εξουσίας της Δύσης, πολιτικού και στρατιωτικού (συμπεριλαμβανόμενων νεροκουβαλητών και παρατρεχάμενων) απέναντι σε έναν και μόνον άνθρωπο. Έναν!
Ο Πούτιν, κατάφερε – και μάλιστα πολύ εύκολα – να μας ξεφτιλίσει όλους μας σε πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό, ενεργειακό και πολιτισμικό επίπεδο. Ο άνθρωπος παραδίδει μαθήματα γεωστρατηγικής και οφείλουμε να το μάθουμε καλά το μάθημά μας.
Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας γνωρίζουμε, δεκαετίες τώρα, πως κάτι δεν πάει καλά. Κι ενώ είχαμε στην διάθεσή μας δέκα, είκοσι, τριάντα χρόνια για να διορθώσουμε τα όποια στραβά κι ανάποδα, δεν κάναμε απολύτως τίποτε. Προφανώς, διότι δεν ξέραμε τι να κάνουμε και πώς να τα κάνουμε ή δεν θέλαμε να τα κάνουμε…
Έτσι, τώρα έχουμε τον κάθε τσόγλανο (βλέπε Ερντογάν) να μας απειλεί και να μας προσβάλλει, και την κάθε λινάτσα (βλέπε Μητσοτάκη, Μέρκελ, Ντράγκι, Λαγκάρντ και λοιπούς) να αποφασίζουν για την δική μας την ζωή και να καταστρέφουν το μέλλον των παιδιών μας.
Επιτρέψαμε σε Αντουανέτες και Λουδοβίκους να επιστρέψουν από τους νεκρούς και αντί για τσουγκράνες και γκιλοτίνες στα χέρια, έχουμε «χρήμα» που δεν έχει κανένα αντίκρισμα. (Όσοι έχετε ταξιδέψει στην Κίνα για παράδειγμα, γνωρίζετε τι εννοώ). Πολιτική ορθότητα λέγεται.
Ψάχνουμε, λέει, οι ευρωπαίοι εναλλακτικές πηγές ενέργειας για να μην εξαρτόμαστε από τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή, αφήνουμε το χωράφι μας (στην Ανατολική Μεσόγειο) έκθετο στις βλέψεις και τις διαθέσεις των τούρκων, να διεκδικούν… τον δικό μας πλούτο!
- Πού πάς ρε Καραμήτρο; Αυτή δεν είναι η πιο φυσιολογική αντίδραση; Αυτή δεν θα έπρεπε να είναι η πιο φυσιολογική αντίδραση;
Δεν είμαι μάντης ούτε και προφήτης για να γνωρίζω πως θα εξελιχθούν τα πράγματα σε δέκα ή είκοσι χρόνια από σήμερα… Με μια κάποια βεβαιότητα όμως, μπορώ να υποθέσω – αν συνεχίσουμε έτσι – εμείς στον νότο θα είμαστε περίπου σαν το Ιράκ… σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα τούρκικα και τα αραβικά θα είναι επίσημες γλώσσες και αντί για ευρώ θα παίζουμε με δηνάρια και λίρες για να νιώθουν ασφαλείς οι Η.Π.Α. και οι αντιπρόσωποί τους εδώ.
Και για να μην παρεξηγηθούμε. Όλα αυτά δεν σημαίνουν αλλαγή στρατοπέδου. Εμείς είμαστε η Δύση! Κι εκείνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ενισχύσουμε ή να δημιουργήσουμε νέους ισχυρούς θεσμούς. Να αλλάξουμε νοοτροπία, να διορθώσουμε πρακτικές και πολιτικές, και να ενδυναμώσουμε και να υποστηρίξουμε τις σχέσεις μεταξύ μας σε άλλη βάση. Εννοώ, όχι μόνον οικονομική και κατ’ επέκταση δημοσιονομική. Επίσης, έχουμε υποχρέωση να επιλέγουμε καλύτερους ηγέτες-διαχειριστές και αυτό δεν μας το μαθαίνει κανείς! Άρα;
Όσοι ασχολούνται με τις οικοδομές γνωρίζουν ότι αν θέλουν να κατασκευάσουν κάτι γερό, δεν χρησιμοποιούν μπάζα αλλά νέα υλικά και δεν χτίζουν ποτέ σε παλαιότερα θεμέλια. Όμως, κάτι τέτοιο δεν θέλει ιδιαίτερες γνώσεις. Αν δεν το αντιλαμβανόμαστε τότε…
... ή αλλιώς: Ο κεμαλισμός κι ο ισλαμοφασισμός
δεν έχουν καμία θέση στην Ευρώπη
Ξεκίνησα να διαβάζω με πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Ιωακειμίδη υπό τον τίτλο: «η Τουρκία σε μετάβαση…» κι οφείλω εκ προοιμίου να σημειώσω ότι, σε γενικές γραμμές, παρουσιάζει επαρκώς και ικανοποιητικώς την εικόνα για την οικονομική και πολιτική πραγματικότητα της γειτονικής μας χώρας. Μέχρι εκεί όμως. Μόλις έφτασα στις προτάσεις στις οποίες καταλήγει και διάβασα έπειτα το βαρύ βιογραφικό του, μου επιβεβαιώθηκε ακόμη μια φορά γιατί η ελληνική εξωτερική πολιτική επί δεκαετίες τελεί σε σύγχυση, δίχως όραμα και δυναμική στην άσκησή της.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Συμφωνούμε όλοι ότι δίπλα μας έχουμε έναν δύσκολο και δύστροπο γείτονα που δημιουργεί διαρκώς προβλήματα στην περιοχή μας και πέραν αυτής.
Η Τουρκία είναι μία μεγάλη χώρα, με πολλές δυνατότητες - δεν τις αμφισβητεί κανείς - και η γεωγραφική της θέση της προσδίδει γεωπολιτική ισχύ - πλην όμως, αναλώνεται σε μύθους, ευαισθησίες κι ευσεβείς πόθους που εδράζονται στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν το οποίο έχει εξιδανικεύσει στην προσπάθειά της να επιδείξει επιτεύγματα και ιστορικό-πολιτισμικό βάθος που εκ των πραγμάτων δεν διαθέτει. Κι αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε.
Το γεγονός ότι θέλει να μπλέκει παντού ή κάνει όσα δεν έκανε ποτέ η ελληνική διπλωματία - τα έχουμε εντοπίσει τα προβλήματα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 - δεν την καθιστά αυτόματα «περιφερειακή δύναμη». Επομένως, καλό θα ήταν να μην της αποδίδουμε μέγεθος που μέχρι στιγμής δεν έχει. Το δε σύνδρομο «αμοιβαίας αυτοπαγίδευσης» που πολύ ορθά σημειώνεται στο άρθρο, ούτε καν δεν την ψηλώνει στο ελάχιστο και δεν διέπει μόνον τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις αλλά τις σχέσεις όλων χωρών. Μικρών ή μεγάλων. Δυνατών ή αδύνατων. Σημαντικών ή όχι και τόσο σημαντικών στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Αυτή δεν είναι η λογική των διεθνών σχέσεων;
Προφανώς - αν εν τω μεταξύ δεν συμβεί κάτι το συνταρακτικό - βρισκόμαστε λίγο πριν το τέλος μιας εποχής. Κι εδώ συμφωνούμε. Ωστόσο, είναι μάλλον ουτοπικό να αναμένει κανείς (ραγδαία) μεταβολή των τουρκικών επιδιώξεων σε περίπτωση που η αντιπολίτευση καταφέρει να έρθει στην εξουσία, εφόσον δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαχωριστικές γραμμές· ούτε καν ποιοτικές διαφορές! Κι από ό,τι καταλαβαίνω, Η.Π.Α. και Ε.Ε. - για ό,τι μας αφορά - αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο την αδυναμία της Τουρκίας να εξυπηρετεί αποτελεσματικά και με αξιοπιστία τα συμφέροντά τους. Αντίληψη που τείνει προς παγιοποίηση και οδηγεί στη διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων.
Οι Η.Π.Α. έχουν την δική τους ατζέντα. Η Ε.Ε. κολυμπά σε θολά νερά για την ώρα κι αυτή είναι μία πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την αρνηθούμε ή να την παραβλέπουμε. Κατά την δική μου, ταπεινή άποψη, οι μεγάλες μάχες θα δοθούν εντός ευρωπαϊκού χώρου και ίσως πιο σύντομα απ’ ό,τι αναμένεται. Αν η Ευρώπη δεν αποποιηθεί άμεσα την κλασική γερμανική-προτεσταντική νοοτροπία που ορίζει δυστυχώς το αξιακό της σύστημα, θα βρεθεί σε ακόμη πιο δύσκολη θέση.
Η Ελλάδα δύναται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαδικασία αποποίησης αυτής της νοοτροπίας και οι κινήσεις που κάνει σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο, έξω από το πλαίσιο που εντάσσονται οι προτάσεις του κ. Ιωακειμίδη, όχι μόνον ενισχύουν την ασφάλεια στην περιοχή μας· ακόμη περισσότερο; Μπορούν να διασφαλίσουν την ειρήνη και την ευημερία και να θωρακίσουν τον ευρωπαϊκό χώρο και στο οικονομικό - ενεργειακό πεδίο.
Υπό την συνθήκη αυτή, η πρώτη πρόταση του κ. Ιωακειμίδη κρίνεται μάλλον άτοπη. Η μόνη χώρα που ζει με φαντασιώσεις και μύθους και επιδίδεται διαρκώς σε μία ρητορική καταγγελτική, με μίσος κι απαξίωση για όποιον βάλει στο στόχαστρό της, είναι μόνον η Τουρκία.
Σε ό,τι αφορά στην δεύτερη πρότασή του, αν είχα την ευκαιρία, θα ρωτούσα τον κ. Ιωακειμίδη άραγε ποιός δεν σέβεται το Διεθνές Δίκαιο; Ποιός τείνει πάντα χείρα συνεργασίας και ποιός απαξιώνει διερευνητικές ή άλλες επαφές; Ποιος καταργεί επί της ουσίας κάθε μνημόνιο και κάθε συμφωνία συνεργασίας; Ποιός καταστρατηγεί κάθε έννοια καλής γειτονίας; Ποιά είναι ακριβώς η «ευκαιρία» που διαβλέπει και όλοι εμείς οι υπόλοιποι αδυνατούμε να διακρίνουμε;
Και σε απάντηση της τρίτης του πρότασης: Η Τουρκία δεν «πρέπει να έλθει πλησιέστερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Βρίσκεται ήδη μέσα της και την διαβρώνει με πολιτικές/θρησκευτικές/φοιτητικές/εμπορικές οργανώσεις (νόμιμες ή παράνομες) που δεν σέβονται τους κανόνες, τις αρχές και τις αξίες πάνω στις οποίες στηρίζεται όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Με εκροή κεφαλαίων που - προερχόμενα πολλές φορές από παράνομες κι εγκληματικές δράσεις - χρηματοδοτούν πολιτικές που στρέφονται ενάντια στην κοινωνική ευταξία και συνοχή των κρατών μελών, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ελλάδας μεταξύ άλλων… με συμμαχίες και κινήσεις που σκοπό έχουν να πλήξουν την οικονομική σταθερότητα του ευρύτερου ευρωπαϊκού χώρου (βλέπε Ουγγαρία / Λευκορωσία / Ουκρανία). Με την προώθηση και την ενίσχυση του ισλαμισμού - ως πολιτικής, πολιτιστικής και ηθικής νόρμας - μέσω της εργαλειοποίησης των μουσουλμανικών μειονοτήτων / πληθυσμών στην Γερμανία, την Γαλλία και τις χώρες της Βαλκανικής για παράδειγμα, εντείνοντας την ανησυχία, την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια των πολιτών όλων των ευρωπαϊκών χωρών… και με εκβιασμούς αν μη τι άλλο, όπως με το προσφυγικό/μεταναστευτικό.
Αλήθεια, έχει αναρωτηθεί ποτέ ο κ. Ιωακειμίδης πόσες φορές η Ελλάδα και η Κύπρος ακόμη, έχουν υποστηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας; Πόσες φορές η χώρα μας επέδειξε καλή πίστη και στάθηκε δίπλα στην Τουρκία παρά τις όποιες διαφορές;
Η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει τις δικές της δυνατότητες και να αποδεσμεύσει εαυτόν από το φοβικό της σύνδρομο για την Τουρκία. Η γειτονική μας χώρα δεν είναι μεγάλη περιφερειακή δύναμη και αμφιβάλλω πολύ αν το καταφέρει ποτέ. Θέλει να είναι αλλά δεν είναι! Ας ρωτήσει ο κ Ιωακειμίδης εμάς που έχουμε ζήσει ή ζούμε στην Τουρκία και δεν μαθαίνουμε γι’ αυτήν διαβάζοντας βιβλία και άρθρα κλεισμένοι σε ένα γραφείο στην Αθήνα.
Για ό,τι με αφορά, δεν έχω ούτε τις περγαμηνές, ούτε τους τίτλους του κ. Ιωακειμίδη. Τον ευχαριστώ όμως πολύ διότι, με το άρθρο του αυτό, μου έδωσε την ευκαιρία να εκφράσω και μία άλλη άποψη στην οποία συμπυκνώνονται οι σκέψεις και οι αντιλήψεις όλων εκείνων που δεν είναι επαγγελματίες διπλωμάτες, διεθνολόγοι ή αναλυτές. Πολλές φορές, ο ερασιτεχνισμός προσφέρει μια πιο ξεκούραστη και ξεκάθαρη ματιά…
