... Αυτά έγραφα στο "ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ" το 1997! Σχεδόν τίποτε δεν άλλαξε από τότε ή μάλλον, έτσι αποδεικνύεται πως το ταξίδι πίσω στον χρόνο είναι εφικτό.
... Αυτά έγραφα στο "ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ" το 1997! Σχεδόν τίποτε δεν άλλαξε από τότε ή μάλλον, έτσι αποδεικνύεται πως το ταξίδι πίσω στον χρόνο είναι εφικτό.
Εισαγωγή:
Η υπογραφή της ελληνογαλλικής συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, εκτός των άλλων, διεύρυνε ακόμη περισσότερο την αντίληψη της ελληνικής κοινής γνώμης περί στρατιωτικής συνδρομής των δύο χωρών και παρά τα όποια θετικά φέρνει αυτή η συμφωνία για την χώρα μας, ήταν λογικό κι επόμενο να προκαλέσει προβληματισμό για τα τεκταινόμενα στην υποσαχάρια Αφρική - με μάλλον αρνητικό πρόσημο, με το αιτιολογικό της ενδεχόμενης εμπλοκής της Ελλάδας στις μετα-αποικιακές υποθέσεις της Γαλλίας. Δεν πρέπει όμως να λησμονούμε ότι εκεί, τα γαλλικά συμφέροντα – και όχι μόνο – συγκρούονται ευθέως με τις επιδιώξεις άλλων δυνάμεων που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επιχειρούν να μεταβάλλουν τις ήδη εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες.
Πριν αναπτύξουμε περαιτέρω το όλο θέμα της τουρκικής ανάμιξης στα αφρικανικά πράγματα, ας έχουμε κατά νου πως η πατρίδα μας, με όλα της τα στραβά και τα ανάποδά, παραμένει ισχυρός πυλώνας σταθερότητας, ασφάλειας, δημοκρατίας και πολιτισμού μέσα στον κόσμο, μέσα σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, και οφείλουμε να μην παραγνωρίζουμε ή να απαξιώνουμε το μέγεθός της. Άρα λοιπόν, υπό αυτή τη συνθήκη, έχει ρόλο να διαδραματίσει και οφείλει να τον διαδραματίσει προς εξασφάλιση όλου του πολιτισμένου κόσμου.
1. Η τουρκοϊσλαμική σκέψη:
«Δεν είμαστε ξένοι στη περιοχή, ούτε το πρόβλημα είναι πρωτόγνωρο», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει μεταξύ άλλων ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Μιχάλης Κωσταράκος, σε σχετική ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook[1]. Τώρα όμως, ολοένα και περισσότερο η σύγκρουση στη ζώνη του Σαχέλ αναδεικνύεται σε μείζον ζήτημα γεωστρατηγικής σημασίας.
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας και ας αφήσουμε τα μισόλογα στην άκρη. Ό,τι συμβαίνει στην Αφρική, αφορά στην Δύση και την ισλαμική Ανατολή. Δεν αποτελεί δηλαδή αντικείμενο μόνον γαλλικού ενδιαφέροντος. Πιο συγκεκριμένα, από την μια πλευρά έχουμε την Ευρώπη και τον Χριστιανισμό κι από την άλλη, τον συνήθη ύποπτο - την Τουρκία και το Ισλάμ ή πιο ορθά, τον ισλαμισμό.[2] Σημειωτέον ότι για τον θρησκευτικό χαρακτήρα αυτής της σύγκρουσης – όπως θα φανεί στη συνέχεια – ευθύνεται αποκλειστικά η Τουρκία.
Δεν έχει περάσει καλά καλά ένας χρόνος από τότε που ο Υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, απευθυνόμενος σε ομάδα τούρκων αξιωματικών δήλωνε με έμφαση: «H Τουρκία θα κυβερνήσει τον κόσμο και θα γράψει ιστορία» (Αύγουστος 2020). Την ίδια ακριβώς περίοδο, ο Πρόεδρος Ερντογάν, κατά τους εορτασμούς της νίκης στην μάχη του Ματζικέρτ, απερίφραστα και με την επιδεικτική του έπαρση, ούτε λίγο ούτε πολύ, υποστήριζε πως η καταστροφή κι ο όλεθρος (σ.σ. από τα χέρια των τούρκων) νοούνται ως λύτρωση και δίκαιο! Χαρακτήρισε δε τον «τουρκικό πολιτισμό» ως «πολιτισμό κατάκτησης» και επανέλαβε τα γνωστά περί «ιστορικής ηθικής» και «δικαιοσύνης».[3]
Σχεδόν καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες της θρασύτατης κι αναιδέστατης ρητορικής της τουρκικής ηγεσίας σε σημείο πλέον να μην προκαλεί εντύπωση σε κανέναν μας. Ωστόσο, για την ίδια συνιστά υποκείμενο συνέπειας στο περιεχόμενο και τις αρχές της τουρκοϊσλαμικής σκέψης η οποία, αναπτύχθηκε μεν τους τελευταίους δύο περίπου αιώνες, βρίσκει όμως την θεωρητική της βάση στην εκδοχή εκείνη του Ισλάμ που καλλιεργήθηκε μέσα στους τεκκέδες των ισλαμικών ταγμάτων από τον 8ο αιώνα κι έπειτα.
Κατά συνέπεια, οι προθέσεις και οι επιδιώξεις της γειτονικής μας χώρας, όπως αυτές εκφράζονται κι εκδηλώνονται σε κάθε περίπτωση, θεμελιώνονται και πάνω στην φιλοσοφία αυτών των ταγμάτων… μέσα σε μία εικονική πραγματικότητα που οριοθετείται από ιδεοληψίες, προκαταλήψεις, στερεότυπα, αποσπασματικές «αποκαλύψεις», «ιερές αλήθειες» και μια υπερβολική δόση αλαζονείας ανάλογη εκείνης που «οφείλει» να έχει μία περιφερειακή δύναμη μέσης ισχύος, οραματιζόμενη την… παγκόσμια κυριαρχία…
Μιλώντας για αλήθειες, υπάρχει μία κοινή κι αναμφισβήτητη αλήθεια που συνδέει ισλαμιστές, εθνικιστές, κεμαλιστές, δημοκράτες, αριστερούς και φασίστες στην επίτευξη αυτού του σκοπού: «Ο κόσμος μας θα γίνει πιο όμορφος, όταν οι τούρκοι φέρουν εις πέρας την αποστολή τους», αναφέρει ένα γνωστό τουρκικό ρητό με το οποίο τελικά, μυθοποιείται η οθωμανική κληρονομιά και νομιμοποιούνται τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τόσο κατά την οθωμανική περίοδο αλλά και αργότερα, προ και μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η γειτονική μας χώρα, είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο με ιδρυτική πράξη την γενοκτονία πληθυσμών (Αρμενίων / Ασσύριων / Ελλήνων / Χριστιανών). Τούτο το θλιβερό «προνόμιο» δεν το θέλησε καμία άλλη χώρα και κανένας άλλος λαός!
Αναμφισβήτητα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπήρξε ηγετική δύναμη στον ευρύτερο γεωγραφικό μας χώρο, με σημείο αναφοράς για όλους τους υπηκόους της τον Χαλίφη της και το Ισλάμ. Μέσα από το Ισλάμ ρυθμιζόταν η κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή όλων των υπηκόων της και μέσα από το θρησκευτικό τους πρίσμα αντιλαμβάνονταν οι οθωμανοί τούρκοι την εσωτερική/εξωτερική τους πολιτική και τις διεθνείς τους σχέσεις.
2. Το Ισλάμ στην Αφρική: σύντομη ιστορική αναφορά και περιγραφή
Το Ισλάμ φτάνει στην Αφρική με την κατάκτηση της Αιγύπτου περί το 640 μ.Χ. Σε γενικές γραμμές – και με την ευελιξία που επιδεικνύει κατά περίπτωση – προσπαθεί να μην προκαλέσει κοινωνικές αναταραχές. Επιδεικνύει ανοχή και σεβασμό στα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις και τις δοξασίες των γηγενών πληθυσμών, χωρίς να υπονομεύει τις προϋπάρχουσες κοινωνικές δομές. Έτσι, η διείσδυση αυτή δεν προκαλεί ισχυρές κοινωνικές και πολιτιστικές αναταράξεις αντίθετα, έρχεται και γονιμοποιεί σε εύφορο έδαφος, ενισχύοντας πνευματικά και πολιτισμικά το γίγνεσθαι των νέων κατακτηθέντων περιοχών.
Σε αντίθεση με την Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, το Ισλάμ στην Αφρική διακρίθηκε για τον συγκρητισμό και την δεκτικότητα που επέδειξε ως προς το φιλοσοφικό περιεχόμενο, τους μύθους αλλά και στις τελετουργικές πρακτικές και λατρευτικές συνήθειες των διαφόρων φυλών. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις υιοθέτησε στοιχεία αυτών των λατρευτικών συνηθειών και έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, απέκτησε έναν διαφορετικό χαρακτήρα σε σχέση πάντα με το αυθεντικό αραβικό Ισλάμ που αντιμετωπίζει κάθε άλλη θρησκεία επιθετικά, με μίσος και φθόνο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο επικοινωνίας/συναλλαγής/ζύμωσης άρχισαν να δραστηριοποιούνται τοπικά κι αργότερα περιφερειακά τα ισλαμικά τάγματα, τα οποία ανθούν από τον 12ο αιώνα κι έπειτα. Ομιλούμε για μία πνευματική κίνηση εντός κι εκτός του ορθόδοξου Ισλάμ με ερμηνευτικό και κριτικό προσανατολισμό.
Τα ισλαμικά τάγματα καλλιέργησαν ουσιαστικά μία μυστικιστική οδό αντίθετη με την νομολογική διάσταση του ορθόδοξου Ισλάμ, δίνοντας σημασία στην ενσυναίσθηση και την πνευματικότητα όχι μόνον μέσα στα όρια της δογματικής πίστης αλλά και πέραν αυτής. Κι ενώ αρχικά έχουμε να κάνουμε με ένα φιλοσοφικό ρεύμα που σαν δροσερό αεράκι περνά πάνω από τις στεγνές και απέραντα άγονες εκτάσεις της αφρικανικής σαβάνας, καταλήξαμε στους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» και τους ομοίους τους να διακηρύττουν: «…είναι στη φύση του Ισλάμ να κυριαρχεί και όχι να κυριαρχείται, να επιβάλλει το νόμο του σε όλα τα έθνη και να επεκτείνει τη δύναμή του σε ολόκληρο τον πλανήτη»![4]
Η αλήθεια είναι πως η ανταπόκριση που βρήκε το Ισλάμ στην Αφρική, εξαιρουμένου του βορρά και των ανατολικών ακτών (Σομαλία, Κένυα, Τανζανία κλπ) ήταν αρχικά ασθενής. Καθώς όμως ο αποικιακός ανταγωνισμός φούντωνε ολοένα και περισσότερο, το Ισλάμ αναδεικνυόταν ως ικανό αντιστάθμισμα στα σχέδια των αποικιοκρατικών δυνάμεων, εξαιτίας της εσωτερικής προδιάθεσης των γηγενών πληθυσμών να προστατεύσουν την ταυτότητα και την κοινωνική τους αυτονομία.
Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της (ισλαμικής) αυτής ικανότητας, ας έχουμε υπόψη μας ότι τα σημερινά σύνορα των χωρών της αφρικανικής ηπείρου τραβήχτηκαν επί του χάρτη χωρίς να γίνουν σεβαστά τα όποια ιστορικά, εθνολογικά, γλωσσικά, πολιτισμικά γνωρίσματα και χαρακτηριστικά των γηγενών πληθυσμών που εγκλωβίστηκαν σε επίπλαστες οριοθετημένες ζώνες επικυριαρχίας ανάλογα με την διοικητική βολή των Ευρωπαίων με αποτέλεσμα, φυλές ολόκληρες αλλά και οικογένειες ακόμα, να βρεθούν χωρισμένες αναγκαστικά και υποχρεωτικά σε διαφορετικές διοικητικές (κρατικές) οντότητες.
Στον αντίποδα, στην μουσουλμανική θεώρηση των πραγμάτων ο μουσουλμάνος αποτελεί μέλος της «ούμα», της κοινότητας των πιστών, και δεν αναγνωρίζει κρατικά σύνορα… «Και κρατηθείτε γερά όλοι σας με το σχοινί του Θεού και μη διασπασθείτε, και να θυμάστε την εύνοια του Θεού για εσάς. Διότι ενώ ήσαστε εχθροί μεταξύ σας, Εκείνος ένωσε τις καρδιές σας με αγάπη και γίνατε με την Χάρη Του αδέλφια…»[5]. Αυτό, οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες όφειλαν να το γνωρίζουν. Αν το γνώριζαν, τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά ως τις ημέρες μας. Το Ισλάμ, την εποχή της αποικιοκρατίας, κάλυπτε ως επί το πλείστον τον βορρά και την λωρίδα της υποσαχάριας περιοχής ανάμεσα στις δυτικές κι ανατολικές ακτές της, από τον Ατλαντικό μέχρι τη Ερυθρά Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, σήμερα, έχει αποκτήσει επιθετική δυναμική σε όλη την ήπειρο!
3. Η προβολή ήπιας ισχύος στην Αφρική…
… ναι, έχει θρησκευτικό αποτύπωμα. Από τα ισλαμιστικά τάγματα των Ναξιμπεντή, των Καλίντι, των Καντίρι και των Χαλβάτι· τους κρατικούς θεσμούς και οργανισμούς της Τουρκίας, όπως η Διεύθυνση Θρησκευτικών Ζητημάτων, οι TIKA και TUMSIAD, ιδρύματα όπως το ίδρυμα Hudayi, αδελφότητες και κοινότητες όπως οι Suleymancilar, το δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν, ΜΚΟ (βλέπε ΙΗΗ, TUSCON και TURKSAY κ.λπ.), μέχρι τις τρομοκρατικές και τζιχαντιστικές οργανώσεις που δρουν στην Νιγηρία, το Μάλι, τη Μπουρκίνα Φάσο κ.ο.κ. όπως οι Μπόκο Χαράμ, Αλ Σααμπαμπ, Ισλαμικό Κράτος (ISGS, ISWAP και ISCAP), παραφυάδες της Αλ Κάϊντα, ΑΒΜ, Ανσάρ αλ Σαρία, Αλ Μουραμπίτουμ, JNIM κ.λπ. το Ισλάμ και μάλιστα, η τουρκική εκδοχή του, έχει σημαίνοντα ρόλο στις επιδιώξεις και στην προώθηση των τουρκικών συμφερόντων.
Ο ταγματικός ισλαμισμός, διότι περί αυτού πρόκειται, είναι μία αίρεση πολλαπλών προβολών. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα κακόηθες καρκίνωμα με πλήθος πλοκαμιών και μεταστάσεων που εξυπηρετούν την μια και μόνη «Αρχή». Ως καρκίνος είναι εξαιρετικά θανατηφόρος κι ο θάνατος, ο πνευματικός θάνατος που συντελείται στο άτομο και το σύνολο είναι αργός και βασανιστικός.
Παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις τους, όλα τα ισλαμικά τάγματα / κινήματα / κινήσεις / ομάδες / κοινότητες / αδελφότητες / εταιρείες και οργανισμοί, έχουν τις ίδιες ρίζες, ακολουθούν τους ίδιους κανόνες και λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, με πλήθος διακλαδώσεων και συνδέσμων ανάμεσά τους, συνιστώντας ένα δαιδαλώδες δίκτυο διαδρόμων αμφίδρομης μετακίνησης προσώπων, ιδεών και αντιλήψεων.
Ιστορικά και θρησκειολογικά, αυτό το δαιδαλώδες δίκτυο, παρεμβάλλει μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κλάδων του Ισλάμ, με τις όποιες συνθέσεις κι αντιθέσεις κι έχει επηρεάσει καθοριστικά στην διαμόρφωση μιας ευρύτερης ισλαμιστικής παιδείας και πολιτικής επιδίωξης μακρυά από την ορθοδοξία της μουσουλμανικής πίστης που δήθεν ευαγγελίζεται η κάθε άκρη του για λογαριασμό της.
Και παρά την δυναμική της αυτονομίας τους, τα όποια τοπικά χαρακτηριστικά ή ιδιαιτερότητες μπορεί να διαθέτουν, όλα ανεξαιρέτως επηρεάζονται, καθοδηγούνται και λαμβάνουν τις κατευθυντήριες γραμμές τους από τα περίχωρα της δυτικής Κωνσταντινούπολης. Το ίδιο και το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, όπως και ο ίδιος ο τούρκος Πρόεδρος και οι Υπουργοί του. Εκεί σχεδιάζονται όλες οι πολιτικές που εφαρμόζονται στην συνέχεια, και στον Καύκασο, και την Κεντρική Ασία, και την Αφρική κι από την ίδια «Αρχή» υπαγορεύεται η ρητορική των τούρκων αξιωματούχων. Όλοι και όλα για την εξυπηρέτηση του πανισλαμικού και παντουρκικού οράματος!
Στην πραγματικότητα καλύπτουν το κενό μεταξύ ιδεολογικής/πνευματικής επιρροής και πολιτικής διαχείρισης και μάλιστα με σχετική επιτυχία καθώς, απευθύνονται στα πιο ευάλωτα λαϊκά στρώματα των κατά τόπους κοινωνιών, εκεί ακριβώς που το θρησκευτικό αίσθημα διατηρείται ισχυρό και η λογική δεν μπορεί να διεισδύσει. Το πρόβλημα - κοινωνικά και θρησκειολογικά, γιγαντώνεται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια με την εκ νέου αναβίωση του πανισλαμισμού και την αύξηση των προσφυγικών ροών.
Με τις όποιες προεκτάσεις και διασυνδέσεις του να ξεπερνούν τα όρια του ισλαμικού κόσμου, ποτέ δεν ήταν και δεν είναι όσο αθώο θέλει να φαίνεται. Η δράση του δεν περιορίζεται μόνον στο πνευματικό/ιδεολογικό πεδίο· εκτείνεται και σε άλλους τομείς, όπως: α) η διαχείριση και διακίνηση κεφαλαίων από νόμιμες και παράνομες δραστηριότητες, β) η συμμετοχή στη δημόσια διοίκηση της Τουρκίας με τη διεύθυνση ιδρυμάτων κι οργανισμών· γ) η στρατολόγηση, εκπαίδευση και η διασπορά τουρκομάνων μαχητών (τρομοκρατών) στα πολεμικά πεδία της Λιβύης, της Συρίας, του Αρτσάχ και στις χώρες του Σαχέλ.
Είναι το τάγμα με τα εκατομμύρια ακολούθων και πιστών που συνεργάζονταν στενά με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν όταν ο ίδιος δημόσια δήλωνε ότι: «... η Τσετσενία αποτελεί την θερμοκοιτίδα του θρησκευτικού πολέμου και από εκεί, οι μαχητές προερχόμενοι από το Αφγανιστάν (...) θα εξαπλωθούν σε όλα τα μέρη όπου διαπράττονται «αδικίες» εναντίον των μουσουλμάνων».
Είναι το τάγμα που πρόσφερε επί μακρόν καταφύγιο στον Αλ-Ζαουάχρι και σε άλλες ηγετικές μορφές του τζιχαντιστικού κινήματος. Είναι το τάγμα που σήμερα ορίζει την πολιτική ατζέντα στην Τουρκία εις βάρος των κούρδων και των λοιπών μη σουνιτικών και μη μουσουλμανικών εθνοτικών ομάδων κι εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου.
Είναι το τάγμα που συχνά πυκνά ενορχηστρώνει επιθέσεις εναντίον χριστιανικών και ινδουιστικών στόχων στην Ινδία. Είναι το ίδιο τάγμα που επιδιώκει τον σφετερισμό του Χαλιφάτου από τον αραβικό κόσμο και υποστηρίζει κι ενισχύει οικονομικά και υλικά τζιχαντιστικές ομάδες σε χώρες της Αφρικής με μη ανιχνεύσιμες ροές κεφαλαίων από το λαθρεμπόριο πετρελαίου και ναρκωτικών. Δεν τα λέμε εμείς. Οι ίδιοι οι τούρκοι κάνουν αυτές τις καταγγελίες…
Για τους τούρκους - και κυρίως την τουρκική αριστερά η οποία δεν είχε ποτέ κανέναν ηθικό ενδοιασμό στην εναλλαγή στρατοπέδων, τους μαρξιστές και τους ισλαμιστές το τάγμα αυτό και οι ηγέτες του υπήρξαν διαχρονικά τα σύμβολα του «επαναστατικού» και εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την αποικιοκρατία.
4. Ιδεολογικός εκφυλισμός του μυστικιστικού Ισλάμ
Στο ιδεολογικό πεδίο, τα σουφικά τάγματα, οι κοινότητες κι οι διάφορες αδελφότητες, επιδεικνύουν ένα πιο συμβιβαστικό πρόσωπο. Προωθούν δήθεν τον διαθρησκευτικό διάλογο, είναι ανοιχτά στις επιστήμες και τα γράμματα, συζητούν για δημοκρατία κι ανθρώπινα δικαιώματα, διατρανώνουν την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών τους, έχουν να επιδείξουν σημαντικό φιλανθρωπικό έργο και επισημαίνουν πως αντικειμενικός σκοπός είναι η συμφιλίωση της δημόσιας ζωής με τη θρησκευτική και η εναρμόνιση του σύγχρονου τρόπου ζωής με την παράδοση.
Στο πνευματικό πεδίο, στοχεύουν στην κυριαρχία του Ισλάμ και διακηρύττουν πως η δημοκρατία χρήζει μεταφυσικής ερμηνείας που μόνον η θρησκεία του Μωάμεθ μπορεί να προσφέρει (!). Υποστηρίζουν δε την απαρέγκλιτη εφαρμογή του ισλαμικού νόμου (σαρία), ενώ ερμηνεύουν το Κοράνι κατά το δοκούν. Δίνουν, επίσης, πολύ μεγάλη σημασία στη σχέση δασκάλου-μαθητή προσδίδοντας στον πρώτο απόλυτη εξουσία επάνω στον δεύτερο. Αξίζει να σταθούμε σε αυτό το σημείο.
Η εξουσία του (σ.σ. του δασκάλου) είναι απεριόριστη κι ανεξέλεγκτη με αποτέλεσμα, πρακτικά, να μεταβάλλεται η σχέση της ισλαμικής νομολογίας (Θεϊκού Νόμου κι ανθρώπινης κατανόησης), κάτι που συναντούμε και στο σουνιτικό και στο σιϊτικό Ισλάμ. Οφείλουμε να σημειώσουμε πως, αυτή ακριβώς η αντίληψη έχει οδηγήσει στον εκφυλισμό της εσωτερικής διάστασης του Ισλάμ κι επιτρέπει την ροπή προς την παραβατικότητα και το έγκλημα… ροπή που εκδηλώνεται με την παρερμηνεία του ίδιου του όρου «τζιχάντ» καταλήγοντας συνώνυμο της τρομοκρατίας.
Στην πολιτική του διάσταση, οι τούρκοι ισλαμιστές συντάσσονται με αυτό το ρεύμα διότι τους δίνει το περιθώριο εργαλειοποίησης της πίστης και της θρησκείας. Στο δικό τους μυαλό, οι μουσουλμάνοι οφείλουν να υπερκεράσουν τις όποιες ιδεολογικές τους διαφορές - ποτέ δεν λένε πως και υπό ποιές προϋποθέσεις - για να δημιουργήσουν ένα ενιαίο κοινωνικό/πολιτικό/θρησκευτικό χώρο όπου πράοι κι εξτρεμιστές μπορούν να συνυπάρχουν, όπως ακριβώς συνυπάρχουν και συλλειτουργούν πολλά και διαφορετικά γρανάζια σε έναν ωρολογιακό μηχανισμό. Διαφορά πραότητας κι εξτρεμισμού δεν μπορεί να υπάρξει και δεν νοείται. – Έτσι νομιμοποιούνται και οι πολλές επιθέσεις φανατικών εναντίον μετριοπαθών μουσουλμάνων.
Διαχωρισμός θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας στο Ισλάμ δεν έχει νόημα. Ο Ισλαμικός Νόμος θεωρείται Θείος και αφορά κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, δημόσιας και ιδιωτικής. Συνεπώς, δεν υπακούει σε ένα σαφές πλαίσιο ορισμών και κανόνων γι’ αυτό μπορούν και υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες που με την σειρά τους, έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη πολλών διαφορετικών σχολών και ιδεολογικών ρευμάτων.
Κανένα Δίκαιο, κανένας Νόμος και κανένας κώδικας δεν είναι σεβαστός κι αποδεκτός, παρά μόνον η συνθήκη στην οποία υπακούει κι υποτάσσεται ο πιστός (μουσουλμάνος) σε σχέση με τον «Θείο Λόγο» (Κοράνι). Την ίδια υπακοή και υποταγή οφείλουν υποχρεωτικά να επιδεικνύουν και οι μη μουσουλμάνοι.
5. Ποια η σημασία της Αφρικής για την Τουρκία
Η Αφρική εξελίσσεται για την Τουρκία σε έναν από τους πιο αξιοσημείωτους τομείς ανάπτυξης της εξωτερικής της πολιτικής και τα κίνητρά της είναι πολιτικά και θρησκευτικά. Η δε αυξανόμενη επιρροή της είναι αδιαμφισβήτητη αν και όχι τόσο ευπρόσδεκτη όσο πιθανόν να ανέμενε.
Ήδη από τις δεκαετίες του ‘80 και του ’90 οι τούρκοι έβλεπαν στην Αφρική την προοπτική επέκτασης της σφαίρας επιρροής τους. Το 1998 η Τουρκία υιοθέτησε ένα σχέδιο δράσης, με στόχο την συνεννόηση και την συνεργασία με τις κρατικές ελίτ των αφρικανικών χωρών στην προώθηση εμπορικών και οικονομικών συμφωνιών για τις τουρκικές κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Από τότε κι έπειτα επιδόθηκε σε έναν αγώνα δρόμου ώστε να ενισχύσει περεταίρω την διπλωματική της παρουσία.[6]
Ανακεφαλαιώνοντας,
πολλοί τούρκοι πολίτες που ζουν ή δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό εκφράζουν όλο και πιο συχνά, τώρα τελευταία, την δυσαρέσκειά τους για τα θρησκευτικά σύμβολα στον διάκοσμο των τουρκικών πρεσβειών. Κι είναι εύλογο να αναρωτιούνται και να αναρωτιέστε τι σχέση έχουν τα θρησκευτικά σύμβολα στην διπλωματία και την εξωτερική πολιτική! Μιλούμε όμως για την ισλαμική Τουρκία. Για μία χώρα που αποποιείται γοργά και σταθερά τον κοσμικό της χαρακτήρα και τώρα, θέλει – στην Αφρική – να επιδεικνύει με εμφατικό τρόπο τους λόγους για τους οποίους βρίσκεται εκεί. Η θρησκεία αποτελεί νομιμοποιητικό παράγοντα της παρεμβατικότητάς της και δεν προβλέπεται καμία μεταβολή ακόμη κι αν αλλάξει η πολιτική κατάσταση με ενδεχόμενη νίκη της αντιπολίτευσης, όποτε κι αν γίνουν εκλογές.
Η ανάμιξη της Τουρκίας στα αφρικανικά πράγματα είναι πρωτίστως ζήτημα επιβολής και κυριαρχίας. Στην Αφρική βρίσκει την θέση σχετικής ισχύος στον ανταγωνισμό της (σύγκρουση) με την Δύση για να επιβάλλει τους δικούς της όρους και προϋποθέσεις στην διαχείριση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και στον έλεγχο του εμπορίου. Θεωρεί ότι η Αφρική μπορεί να της προσδώσει το ειδικό βάρος που δεν έχει στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία και πιστεύει ότι μπορεί να αναδειχθεί στον μεγάλο παίκτη της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας τον οποίο κανείς δεν θα αμφισβητεί. Ούτε οι Η.Π.Α., ούτε η Ευρώπη, ούτε η άσπονδη φίλη Ρωσία.
Δυστυχώς, η Ευρώπη δεν κατανοεί το μέγεθος και την ορμή της ισλαμικής απειλής μέσα και γύρω από την επικράτειά της. Δεν αντιλαμβάνεται ότι η Τουρκία ηγείται των φανατικών ισλαμιστών έναντι της Δύσης. Και όποιοι από εμάς τολμήσουν να μιλήσουν για τον κίνδυνο, χαρακτηρίζονται αυτομάτως ρατσιστές, ξενοφοβικοί, ισλαμοφοβικοί, φασίστες ή ό,τι άλλο. Ας είναι…
***
Βιβλιογραφία / αρθρογραφία:
1. Congressional Bills 113th Congress, U.S. Government Publishing Office, July 24, 2014
2. Η αφρικανική περιπέτεια της Τουρκίας: Απολογισμός ενός νέου κεφαλαίου των ευρωτουρκικών σχέσεων – Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης και Γεώργιος Χ. Κωσταράς, ΕΛΙΑΜΕΠ
3. Jihadism in Africa, Guido Steinberg and Annette Weber, Stiftung Wissenschaft und Politik German Institute for International and Security Affairs
4. Το φανατικό Ισλάμ προελαύνει στην Αφρική, Jean Μarie Colombani, Το Βήμα 26 Σεπτεμβρίου 2010
5. Ο ισλαμοφασισμός και το ζήτημα της ταυτοτικής ανεπάρκειας στην Τουρκία, Χρήστος Μωϋσίδης, Academia.edu
6. Η μεθοδική διείσδυση της Τουρκίας στην Αφρική, capital.gr
7. Erdoğan’s Comprehensive Religious Policy, Salim Çevik, SWP
8. Sufism in Africa, Mohammed VI Foundation of African Oulema
9. Τι είναι το Σαχέλ που περιλαμβάνεται στην ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής με τη Γαλλία- Ο ρόλος της Τουρκίας και η “φωλιά” των τζιχαντιστών, libre.gr
10. Τι συμβαίνει στις χώρες της ζώνης του Σαχέλ, Σώτη Τριανταφύλλου, Athensvoice.gr
[1] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1512615202427171&id=100010361164480
[2] Ο όρος «ισλαμισμός» δεν ανταποκρίνεται στην θρησκεία του Ισλάμ αλλά, περιγράφει την ερμηνεία και τη χρήση του Ισλάμ με την πολιτική του διάσταση μέσα στα έθνη και τις κρατικές οντότητες.
[3] https://www.academia.edu/44048892/Ο_ισλαμοφασισμός_και_το_ζήτημα_της_ταυτοτικής_ανεπάρκειας_στην_Τουρκία
[4] https://www.govinfo.gov/content/pkg/BILLS-113hr5194ih/html/BILLS-113hr5194ih.htm
[5] Κοράνι, 3:103
[6] eliamep.gr/publication/η-αφρικανική-περιπέτεια-της-τουρκίας
Ορεξάτος επέστρεψε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την περιοδεία του σε χώρες της Αφρικής και δεν έχασε την ευκαιρία να καταφερθεί ακόμη μία φορά εναντίον της Δύσης, της Ευρώπης και της Γαλλίας πιο συγκεκριμένα, για το αποικιακότης παρελθόν, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ο τούρκος Πρόεδρος, ναι μεν προσπάθησε να προωθήσει τα τουρκικά συμφέροντα μέσα στα πλαίσια της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που αναπτύσσει η Τουρκία τα τελευταία χρόνια πλην όμως, στο μυαλό του, ο αφρικανικός χώρος συνιστά πρόσφορο έδαφος περαιτέρω πολιτιστικής και θρησκευτικής εκμετάλλευσης, με συγκεκριμένες περιοχές να λειτουργούν ως θύλακες ισλαμικού εξτρεμισμού που με στοχευμένες δράσεις θα ασκούν εκβιαστικά πίεση στις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου.
Μιλώντας για εξτρεμισμό, οι τούρκοι νόμιζουν πως το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον δεν είναι ιδιαίτερα δυναμικό, δημιουργώντας ένα «κενό ασφαλείας» που μπορεί να τους επιτρέπει να αλωνίζουν έστω κι αν στη Λιβυή, την Αιθιοπία, το Μάλι ή την πιο μακρυνή Μοζαμβίκη τα βρίσκουν σκούρα. Ψάχνουν να βρουν τους πιο αδύναμου κρίκους και με παρωχυμένες πολιτικές προσέγγισης πιστεύουν ότι μπορούν να ενισχύσουν την παρουσία τους στην Μαύρη Ήπειρο κυρίως μέσα από το Ισλάμ. Όμως, οι αφρικανοί δεν είναι ηλίθιοι. Γνωρίζουν ότι μπορούν να επιδιώξουν και να έχουν μία σχέση αλληλοσεβασμού κι εμπιστοσύνης με τη Δύση διότι οι αφρικανοί σήμερα δεν είναι οι αγράμματοι και αφελείς του χθες.
Παρά την φτώχεια και την εξαθλίωση που παρατηρούνται παντού, γίνονται θαύματα σε όλη την ήπειρο. Αλλού πιο έντονα και γρήγορα, αλλού πιο αργά. Όμως, οι άνθρωποι σπουδάζουν, ταξιδεύουν, έχουν όνειρα, αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους μέσα στον κόσμο και μπορούν να συνδιαλέγονται στα ίσια ακόμη και με τους πρώην δυνάστες τους. Αυτή είναι μία παράμετρος που δεν γίνεται κατανοητή από τους τούρκους και επιμένουν να επαναλαμβάνουν το ίδιο βαρετό τροπάριο περί «ανθρωπιάς», «αδικημένων» κι «αδυνάτων». Και μπορεί σε χώρες όπως το Σουδάν, η Μπουρκίνα Φάσο ή η Γουϊνέα για παράδειγμα, να βρίσκουν ανταπόκριση και να επιβάλλουν με το έτσι θέλω την παρουσία τους, στις πιο ανεπτυγμένες χώρες όμως ακούνε για τούρκους και γελάνε.
Ως ευρωπαίοι δεν επιτρέπεται να εφησυχάζουμε. Ο κίνδυνος του ισλαμοφασισμού και η τουρκική παραβατικότητα θα προκαλέσουν ζημιά στο λεγόμενοσύστημα σταθερότητας το οποίο διασφαλίζουν όλοι πλην της γειτονικής μας χώρας. Μια χώρα δέσμια της μεγαλομανίας της παρανοϊκής της ηγεσίας που οραματίζεται την ... παγκόσμια κυριαρχία (sic).
Πέραν όλων των παραπάνω, οι τούρκοι εξακολουθούν να απειλούν Ελλάδα και Κύπρο, στέλνουν κόσμο στις φυλακές, εκδιώκουν διπλωμάτες και πολίτες άλλων χωρών, επειδή εκφράζουν ελεύθερα την γνώμη τους· διαστρεβλώνουν την Ιστορία, απαξιώνουν πολιτισμούς και πανανθρώπινες αξίες, διεκδικούν ό,τι δεν τους ανήκει και καταστρέφουν ό,τι είναι δικό τους! Η Τουρκία δεν είναι ένας δύσκολος γείτονας/εταίρος/σύμμαχος που έχει καπρίτσια να ικανοποιήσει. Η Τουρκία στρέφεται κατά της ανθρωπότητας στο σύνολό της και οφείλουμε να την σταματήσουμε με κάθε τρόπο.
Σε πρόσφατο διάλογο που είχα στο facebook αναφορικά με το Ισλάμ στην Τουρκία και τους τρόπους που ασκεί η χώρα την εξωτερική της πολιτική και προωθεί τις διεθνείς της σχέσεις, παρενέβη εμβόλιμα άνθρωπος που αυτοπαρουσιάζεται ως «πολιτικός αναλυτής» με «ειδίκευση» στη Μέση Ανατολή και με έντονη διαδικτυακή παρουσία σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Σκέφτηκα, να μία καλή ευκαιρία να συζητήσω με κάποιον που μάλλον έχει γνώσεις και πιθανόν θα μάθω κάτι παραπάνω!
Στο μεσοδιάστημα των σχολίων που ανταλλάσσαμε, με την βοήθεια της google αναζήτησα την γραπτή του μαρτυρία κι ομολογώ ότι, παρά το «βαρύ» και πολύ καλά στημένο βιογραφικό, προβληματίστηκα με τις θέσεις που διατύπωνε με τα κείμενά του. Εν πάση περιπτώσει, ο καθένας μπορεί να λέει και να γράφει ό,τι θέλει. Έτσι, άφησα στην άκρη άρθρα κι αναλύσεις για αργότερα κι επικεντρώθηκα στη συνομιλία μας.
Πιθανόν να αντιλαμβάνεστε ότι η εξωτερική πολιτική μιας χώρας δεν είναι μονοδιάστατη. Δεν ασκείται δηλαδή μόνον από τους διπλωμάτες. Ακόμη κι όλοι εμείς που δεν έχουμε κάποιον πολιτικό ρόλο αλλά θέλουμε να έχουμε δημόσιο λόγο και επικοινωνούμε με ξένους φίλους ή συνεργάτες ή και με αγνώστους μέσα από το κάθε κανάλι κοινωνικής δικτύωσης· όσοι συμμετέχουμε σε διεθνείς οργανώσεις, λέσχες, συλλόγους ή διάφορα φόρουμ, αποτελούμε κατά κάποιο τρόπο μέρος αυτής της διαδικασίας και ό,τι λέμε κι ό,τι εκφράζουμε έχει αντίκτυπο για την χώρα μας και για την εικόνα της.
Για ό,τι με αφορά κι εφόσον το πιστεύω αυτό, θέλω πάντα να είμαι προσεκτικός στις απόψεις που εκφράζω. Δεν τα γνωρίζω όλα. Τουναντίον, μέσα από την μελέτη και τον διάλογο προσπαθώ να μάθω περισσότερα και καλύτερα. Έτσι, χτίζω στη συνέχεια και την δική μου αξιοπιστία.
Στα σχόλιά του – για να επιστρέψω στο αρχικό θέμα αυτής της ανάρτησης - ευθύς εξ αρχής φάνηκε η έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων και για το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας και για την ίδια την δομή του Ισλάμ στη χώρα. Διέκρινα επίσης αδυναμία ερμηνείας αντιλήψεων και συμπεριφορών, γεγονός που με προβλημάτισε ακόμη περισσότερο δεδομένου του πλήθους των άρθρων του για το συγκεκριμένο θέμα.
Παρά την καλή μου πρόθεση και την επιθυμία μου να έχει η ανταλλαγή των απόψεών μας ένα ωφέλιμο αποτέλεσμα, η «αυθεντία» του συγκεκριμένου προσώπου δεν επέτρεπε καμία απολύτως θετική προοπτική! Από τις νουθεσίες τύπου να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν τοποθετούμεθα για πράγματα για τα οποία η γνώση μας δεν είναι ολοκληρωμένη φτάσαμε στους … φωστήρες της επιστήμης, τους εγχώριους προπαγανδιστές και την ελληνική θεοκρατία (sic) που δεν συγκρίνεται με το κοσμικό χαρακτήρα της γείτονος…
Χωρίς πολλά πολλά, αποχώρησα από τον διάλογο σε εκείνο ακριβώς το σημείο, αφού δεν είχε πλέον κανένα νόημα κι αποφάσισα να μην ασχοληθώ περισσότερο. Δεν σε αφήνουν όμως ν’ αγιάσεις! Φαίνεται, ο συνομιλητής μου βρέθηκε σε δύσκολη θέση κι αργότερα στο προσωπικό του προφίλ, βάλθηκε γι’ ακόμη μία φορά να κατηγορεί την χώρα μας επειδή νομίμως και δικαίως και φυσιολογικώς αναγνωρίζει μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη κι όχι τουρκική! Δεν έκρυψε δε την ενόχλησή του από τη στάση του επικεφαλής της Ελληνικής Διπλωματίας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα και για τα όσα απάντησε στις ανακρίβειες και τις αιτιάσεις του Τούρκου συναδέλφου του.
Απόψεις και θέσεις ενός αιρετικού; Δεν νομίζω. Προφανώς δεν έχει διαβάσει και δεν έχει μελετήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης. Δεν έχει βρεθεί ποτέ στη Θράκη και δεν έχει έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους της. Διαφορετικά, θα ήξερε πως η μειονότητα είναι θρησκευτική κι όχι εθνική. Άλλωστε, ακόμη και οι πλέον άσχετοι και αδιάφοροι γνωρίζουν πως η έννοια της εθνικής ταυτότητας εξακολουθεί να είναι ζητούμενο για την Τουρκία. Δεν το λέμε εμείς. Οι ίδιοι οι Τούρκοι το λένε.
Επιπλέον, αν κάποτε βρέθηκε στην γειτονική μας χώρα, βάσιμα μπορώ να αμφιβάλλω για το αν συναντήθηκε ποτέ με ανθρώπους της ομογένειάς μας, αν γνωρίζει πως σκέπτονται και πως αισθάνονται και ποια είναι η θέση τους μέσα στην τουρκική κοινωνία.
Αναρωτιέμαι, υπάρχει Έλληνας ή όποιος άλλος «αναλυτής» με «ειδίκευση» που να μην έχει - έστω - διαβάσει τη Συνθήκη της Λωζάννης; Υπάρχει Έλληνας «πολιτικός αναλυτής» που δεν γνωρίζει τα βασικά; Αν ναι, τότε τι αναλυτής είναι;
Οι ερωτήσεις αυτές, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ρητορικές. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω - κλείνοντας, είναι η προσοχή με την οποία οφείλουμε να προσεγγίζουμε θέματα που μας ενδιαφέρουν ή μας απασχολούν, κι έχουν πτυχές και προεκτάσεις που αγνοούμε ή αδυνατούμε να κατανοήσουμε. Δεν μπορεί κανείς να ισχυρίζεται «βαθιά γνώση», ούτε και να επικαλείται την «αυθεντία» του για να προσδώσει κύρος κι αξιοπιστία στα λεγόμενά του. Εκείνος που γνωρίζει είναι συνήθως ταπεινός και στην έκφρασή του και στη συμπεριφορά του απέναντι στους συνομιλητές του.
Δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση νουθεσίας από την πλευρά μου. Ούτε τώρα, ούτε ποτέ άλλοτε. Όλοι μας οφείλουμε να περνάμε από το κόσκινο κάθε ιδέα, κάθε άποψη και κάθε πληροφορία από όπου κι από όποιον κι αν προέρχεται, αν θέλουμε πραγματικά να γνωρίζουμε.
Δύο είναι, κατά την άποψή μου, οι φράσεις-κλειδιά που αποκαλύπτουν τη ποιοτική στάθμη της πολύ καλά σκηνοθετημένης πολιτικής επιθεώρησης που παρακολουθήσαμε από τους δέκτες μας. Η φράση του Νίκου Δένδια περί πλήρους επίγνωσης των διαφορετικών και σε αρκετά σοβαρά θέματα των διαμετρικά αντίθετων θέσεων που πρεσβεύουν Ελλάδα και Τουρκία, και η φράση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου περί συνέχισης των διμερών μας σχέσεων χωρίς προϋποθέσεις και χωρίς όρους.
Το ερώτημα που αναπόφευκτα προκύπτει είναι, τι ακριβώς ωφελήθηκε η χώρα μας από αυτή τη συνάντηση;
Οι απαντήσεις πολλές και ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο που βλέπει κι αντιλαμβάνεται κανείς τα πράγματα. Όμως – θεωρώ, οφείλουμε να έχουμε υπόψη μας ορισμένα πολύ σημαντικά δεδομένα για την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Πρώτον, κατά την «ιδιωτική» επίσκεψη στη Θράκη του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών, επιχειρήθηκε για ακόμη μία φορά η εργαλειοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας αν και μάλλον αποτυχημένα καθώς, οι τούρκοι αδυνατούν να βρουν ικανά ερείσματα σε μία περιοχή και σε έναν πληθυσμό που χαρακτηρίζεται από ισχυρή εθνική συνείδηση αδιάφορα από το θρήσκευμα, τις γαλιφιές, τις απειλές ή τις παροχές που αφειδώς υπόσχονται και δίνουν σε όσους επιλέγουν τα κρεμμύδια και τις πατάτες για ορεκτικό, κυρίως πιάτο κι επιδόρπιο. Εν τούτοις, το πρόβλημα είναι υπαρκτό κι οφείλουμε να προστατεύουμε με κάθε τρόπο τους μουσουλμάνους συμπατριώτες μας από κινήσεις που προσβάλλουν την ζωή τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους.
Δεύτερον, θα πρέπει να μην
λησμονούμε ποτέ τι έχει προηγηθεί. Τι έχει λεχθεί και τι έχει συμβεί.
Και τρίτον, κι ίσως τούτο να είναι το πιο εξοργιστικό, την ώρα που ο Νίκος Δένδιας ανέμενε να υποδεχθεί με χαρές και φιλιά τον «φίλο» του Μεβλούτ, οι τουρκικές αρχές κρατούσαν αναιτιολόγητα και παράνομα Ελληνίδα συγγραφέα στα κρατητήρια του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης.
Η Άγκυρα επιδιώκει να αποκαταστήσει την εικόνα της σοβατίζοντας, τακτοποιώντας και ξεσκονίζοντας όπου κι όπως μπορεί. Πολύ φοβάμαι πως αυτή τη φορά της δώσαμε μία χείρα βοηθείας που θα την χρησιμοποιήσει εναντίον μας μόλις βρει την κατάλληλη ευκαιρία. Όσο κι αν θέλει να δείξει ένα καλό πρόσωπο, είναι εκείνη η οποία υπονομεύει και τις σχέσεις μας αλλά και τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή μας.
Οπωσδήποτε, η διαφορά στον πολιτικό μας πολιτισμό είναι αδιαμφισβήτητη αλλά, η στάση μας θα πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να μην μεταβάλλεται κατά περίπτωση. Η διπλωματική αβρότητα βεβαίως κι επιβάλλεται μέχρι ενός σημείου όμως! Από εκεί κι έπειτα αποδομεί από μόνη της τους όρους και τις προϋποθέσεις καλής γειτονίας. Υπό αυτή τη συνθήκη, ειλικρινής διάλογος κι ομαλοποίηση δεν μπορεί να υπάρξει.
Η όποια – καλοδεχούμενη – συμφωνία στον οικονομικό κι εμπορικό τομέα είναι απλά άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Μένει βέβαια να δούμε και το αποτύπωμα που θα αφήσει η ενίσχυση αυτής της συνεννόησης-συνεργασίας.
Η δε επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λίγες ημέρες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ενδεχομένως να είναι μία θετική εξέλιξη. Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία αγόρασε από εμάς χρόνο και δικαιολογίες πάμφθηνα.
Η γειτονική μας χώρα εξακολουθεί να έχει τις ίδιες διαθέσεις κι αξιώσεις κι αν η ελληνική πλευρά δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένη και δεν βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, ενδεχομένως να υποχρεωθεί, σύντομα ή λίγο αργότερα, σε πολιτικούς συμβιβασμούς που θα επιτρέψουν στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία εις βάρος του ελληνισμού.
Για να απαντήσουμε λοιπόν και στο αρχικό ερώτημα, η συνάντηση των δύο Υπουργών των Εξωτερικών δεν είχε για εμάς κανένα ουσιαστικό και πρακτικό αποτέλεσμα.
«Η Ευρώπη πρέπει να αποδεχθεί το γεγονός ότι η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο, είτε μας αρέσει είτε όχι» γράφει ο 77χρονος πρώην καγκελάριος της Γερμανίας και νυν υπάλληλος της Gazprom Γκέρχαρντ Σρέντερ στο βιβλίο του με τίτλο «Η τελευταία ευκαιρία»· με τον αμφιλεγόμενο Γρέγκορ Σέλγκεν να το συνυπογράφει, προσδίδοντας έτσι ακαδημαϊκό κύρος κι εξασφαλίζοντας πωλήσεις.
Τα αποσπάσματα του βιβλίου με τα οποία κατακλύσθηκε ο περιοδικός τύπος στην χώρα μας και στην Τουρκία, τις τελευταίες ημέρες, μου έφεραν στο νου τα λόγια του μεγάλου και σπουδαίου Σατωβριάνδου αναφορικά με την Τουρκία: «Το να προσπαθείς να εκπολιτίσεις την Τουρκία, δίνοντάς της ατμόπλοια και σιδηροδρόμους, εκπαιδεύοντας τον στρατό της και τον στόλο της, δεν σημαίνει ότι επεκτείνουμε τον πολιτισμό στην Ανατολή αλλά, ότι εισάγουμε τη βαρβαρότητα στη Δύση.»
Η αναπόφευκτη σύγκριση ανάμεσα στο σκεπτικό του ενός και του άλλου, καταλήγει απογοητευτική για τον πρώην καγκελάριο. Οι απόψεις του, ακόμη κι ο τρόπος γραφής του που μοιάζει περισσότερο με τουριστική καταχώρηση σε διαφημιστική φυλλάδα, δεν μας δίνει την εικόνα μιας συγκροτημένης πολιτικής σκέψης η οποία μάλιστα θέλει να εκφράζει ένα «ισχυρό πολιτικό ρεύμα» μέσα στην Ευρώπη.
Το πρόβλημα είναι η ιδιότητα του κυρίου Σρέντερ. Ως φορέας των ρωσικών συμφερόντων - θλιβερή κατάληξη για έναν πρώην Γερμανό καγκελάριο - ούτε καν το δικαίωμα στην προσωπική άποψη δεν του επιτρέπεται. Η κεντρική ιδέα του βιβλίου του είναι η αντίληψη της Ρωσίας για την «νέα τάξη πραγμάτων» όπως την φαντασιώνεται, και οι ευσεβείς της πόθοι περί κυριαρχίας οικονομικής, πολιτικής, γεωγραφικής και πολιτιστικής. Μία νέα τάξη πραγμάτων όπου η αυθαιρεσία και το έγκλημα δεν επιφέρουν έννομες και ηθικές συνέπειες. Μία νέα τάξη πραγμάτων κατά την οποία ο ανίσχυρος θα υποκύπτει στις ορέξεις του ισχυρού.
Θα πρέπει κάποιος να υπενθυμίσει στον κ. Σρέντερ πως η Γερμανία ήταν εκείνη που άνοιξε τις πύλες της Ευρώπης στη βαρβαρότητα. Αν η Τουρκία είναι ισχυρή σήμερα όπως υποστηρίζει, τούτο το οφείλει στην γερμανική συνδρομή και υποστήριξη καθώς, η Γερμανία - μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία - εξοπλίζει την Τουρκία εναντίον δύο ευρωπαϊκών κρατών και όλης της Ευρώπης!
Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί η συνεχιζόμενη γερμανική υποκρισία και απέναντι στο Ολοκαύτωμα αλλά και απέναντι στην γενοκτονία Αρμενίων και Ελλήνων από τους Τούρκους αφού ο γερμανικός παράγοντας σχεδίασε και ενορχήστρωσε την καταστροφή. Οι Γερμανοί δεν είναι φίλοι μας και η Γερμανία δεν είναι η ατμομηχανή της Ευρώπης. Είναι μία μαύρη τρύπα η οποία, νομοτελειακά, καταβροχθίζει την ενέργεια, τον μόχθο, τις ελπίδες και τα όνειρα κάθε Ευρωπαίου.
Αν ο κ. Σρέντερ επιθυμεί να βγει από τη ναφθαλίνη, οφείλει να στέκεται στο ύψος τουλάχιστον των προκατόχων του που, εν πάση περιπτώσει, και όραμα είχαν και ιδέες αλλά και τη θέληση να δημιουργηθεί ένας ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος ασφάλειας κι ευημερίας. Τα πεπραγμένα του κ. Σρέντερ ποιά είναι;
Τέλος, ας συμβουλεύσει κάποιος το «ξανθό γένος» να είναι πιο προσεκτικό στους ανθρώπους που επιλέγει για το προμοτάρισμα των πολιτικών του θέσεων κι επιδιώξεων. Η επιλογή Σρέντερ κρίνεται μάλλον ατυχής.