Το φάντασμα της G-2

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

 

Στις 30 Οκτωβρίου, οι πρόεδροι Ντόναλντ Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκαν στη Νότια Κορέα. Πριν από τις συνομιλίες, ο Τραμπ έκανε μια δημοσίευση στο Truth Social τονίζοντας «Η G-2 ΘΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙ ΣΥΝΤΟΜΑ!». Αυτό το φαινομενικά πρόχειρο σχόλιο, φέρει βαρύ ιστορικό φορτίο. 

 

Σηματοδοτεί την επιστροφή - τουλάχιστον ρητορικά - μιας ιδέας που κάποτε προτάθηκε και απορρίφθηκε τόσο από την Ουάσινγκτον όσο και από το Πεκίνο: μια «Ομάδα των Δύο», Κίνας και ΗΠΑ που θα διαχειρίζονται από κοινού τις παγκόσμιες υποθέσεις.

 

Η ιδέα της G-2 εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2005 από τον C. Fred Bergsten (οικονομικό σύμβουλο του Χένρι Κίσινγκερ) και πήρε υπόσταση την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, όταν οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναζητώντας σταθερότητα, κάλεσαν το Πεκίνο να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη διάσωση της παγκόσμιας οικονομίας. Διανοούμενοι και αξιωματούχοι (μεταξύ των οποίων και ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, ο ιστορικός Νιλ Φέργκιουσον, ο πρώην πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ κλπ ) πρότειναν την ευρύτερη ιδέα μιας «G-2»: η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο ως κοινοί διαχειριστές της παγκόσμιας τάξης.

 

Ωστόσο, η Κίνα δεν ενδιαφερόταν. Καθοδηγούμενη από την αρχή του taoguang yanghui - διατήρηση χαμηλού προφίλ, δηλαδή κρύψε το ταλέντο σου και άφησε τον χρόνο να περνάει - το Πεκίνο εκείνη την εποχή ήταν επιφυλακτικό απέναντι στην παγκόσμια ηγεσία. Η εστίασή του παρέμεινε εγχώρια: η διατήρηση της ταχείας ανάπτυξης, η διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας και η αποφυγή επαχθών εξωτερικών δεσμεύσεων. Ο τότε πρωθυπουργός Ουέν Ζιαμπάο απέρριψε ρητά αυτό το ενδεχόμενο. «Κάποιοι λένε ότι οι παγκόσμιες υποθέσεις θα διαχειρίζονται αποκλειστικά από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Νομίζω ότι αυτή η άποψη είναι αβάσιμη και λανθασμένη», δήλωσε το 2009. «Είναι αδύνατο για μερικές χώρες ή μια ομάδα μεγάλων δυνάμεων να επιλύσουν όλα τα παγκόσμια ζητήματα. Η πολυπολικότητα και η πολυμέρεια αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη τάση και τη βούληση των ανθρώπων».

 

Αλλά και η Ουάσινγκτον επίσης, δίσταζε για διαφορετικούς λόγους: η αντιμετώπιση της Κίνας ως ισότιμου εταίρου διακινδύνευε την ταχύτατη ανύψωση της παγκόσμιας θέσης του Πεκίνου. Η G-2, λοιπόν, ήταν μια δυτική πρόταση από κάποιους κύκλους, αλλά όχι ένα πολιτικό σχέδιο.

 

Αυτή η εικόνα άλλαξε από τον Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2012 και σταδιακά εγκατέλειψε το αξίωμα που ίσχυε από την εποχή του Τενγκ Σιάο Πινγκ. Ο Σι πρόβαλε μια Κίνα που δεν ήταν πλέον ικανοποιημένη με το να είναι αποδέκτης κανόνων, αλλά πρόθυμη να διαμορφώσει την παγκόσμια διακυβέρνηση. Η πρότασή του για ένα «νέο είδος σχέσεων μεγάλων δυνάμεων» ήταν ουσιαστικά ως ιδέα του Πεκίνου, παρόμοια με την G-2. Υποστήριζε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν η μία την άλλη ως ίσοι, να αποφεύγουν την αντιπαράθεση και να συνεργάζονται για τη σταθεροποίηση της διεθνούς τάξης. Ήταν ουσιαστικά μια G-2 με κινεζικά χαρακτηριστικά.

 

Αλλά τότε, η Ουάσινγκτον δεν ενδιαφερόταν. Η κυβέρνηση Ομπάμα δίσταζε να υιοθετήσει γλώσσα που υπονοούσε ισότητα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, προτιμώντας να παρουσιάσει το Πεκίνο ως «υπεύθυνο ενδιαφερόμενο μέρος» σε μια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, παρά ως συν-διαχειριστή. Χωρίς την αμερικανική υποστήριξη, η ιδέα του Σι ξεθώριασε και εξαφανίστηκε αθόρυβα.

 

Μέχρι σήμερα, η έννοια της G-2 φαινόταν ξεπερασμένη. Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας επιδεινώθηκαν ραγδαία κατά την πρώτη προεδρία του Τραμπ και ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της προεδρίας Μπάιντεν. Οι ΗΠΑ παρουσίασαν την Κίνα ως τον κύριο στρατηγικό αντίπαλό τους, περιορίζοντας τις ροές τεχνολογίας, ενισχύοντας τις συμμαχίες στην Ασία και προειδοποιώντας για τις φιλοδοξίες του Πεκίνου.

 

Το Πεκίνο, από την πλευρά του, προώθησε την Πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», εμβάθυνε τους δεσμούς με τη Ρωσία και τόνισε τις δικές του παγκόσμιες πρωτοβουλίες, όπως τα πλαίσια Παγκόσμιας Ανάπτυξης και Παγκόσμιας Ασφάλειας. Η αμοιβαία καχυποψία κυριάρχησε. Μακράν από το να σκέφτονται την κοινή ηγεσία, οι δύο υπερδυνάμεις φαινόταν κλειδωμένες σε μια μακροπρόθεσμη αντιπαλότητα.

 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η αναβίωση του όρου G-2 από τον Τραμπ το 2025 είναι αξιοσημείωτη. Η παρουσίαση της συνάντησής του με τον Σi ως συνάντησης «G-2» σηματοδοτεί, τουλάχιστον, την αναγνώριση της Κίνας ως ισότιμης.

 

Υποδηλώνει όμως μια επιθυμία για μια διμερή συμφωνία, στην οποία η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο διαχειρίζονται από κοινού τις παγκόσμιες υποθέσεις; Πρόκειται για άλλη μια ρητορική ακροβασία του Αμερικανού προέδρου; Μήπως αποτελεί μια προσωρινή βάση για μια συναλλακτική πολιτική, από αυτές που αρέσουν στον Ντόναλντ Τραμπ;

 

Για το Πεκίνο, αυτή η εξέλιξη είναι ευπρόσδεκτη. Σε αντίθεση με το 2008, όταν η Κίνα απέφευγε την παγκόσμια ηγεσία, ο Σι σήμερα την αγκαλιάζει. Η αναγνώρισή της από τον Τραμπ ως μέρος μιας G-2, θα αποτελούσε μια συμβολική επικύρωση του καθεστώτος της Κίνας ως μεγάλης δύναμης, κάτι που η κινεζική ηγεσία δεν κρύβει ότι το επιθυμεί.

 

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος της Κίνας Γκούο Τζιακούν δήλωσε ότι, όπως επεσήμανε ο Σι κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να εμπλακούν σε θετικές αλληλεπιδράσεις στην περιφερειακή και διεθνή σκηνή. Ο κόσμος σήμερα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν από κοινού να επιδείξουν την ευθύνη τους ως μεγάλες δυνάμεις και να συνεργαστούν για να επιτύχουν πιο σημαντικά, πρακτικά και ωφέλιμα πράγματα και για τις δύο χώρες και για τον κόσμο.

 

Ο Γκούο Τζιακούν τόνισε ότι η Κίνα ακολουθούσε πάντα μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική ειρήνης. Ως η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη χώρα, εταίρος του Κινήματος των Αδεσμεύτων και μέλος του Παγκόσμιου Νότου, η Κίνα στάθηκε πάντα στο πλευρό της συντριπτικής πλειοψηφίας των αναπτυσσόμενων χωρών και θα συνεχίσει να εφαρμόζει γνήσιο πολυμερισμό, να συνεργάζεται με όλες τις χώρες για τη διασφάλιση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος με τον ΠΟΕ στον πυρήνα του, να τηρεί τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τους βασικούς κανόνες των διεθνών σχέσεων, να προωθεί έναν δίκαιο και εύτακτο πολυπολικό κόσμο και μια συμπεριληπτική οικονομική παγκοσμιοποίηση και να εισάγει περισσότερη βεβαιότητα και σταθερότητα στον κόσμο.

 

Σε γενικές γραμμές, είναι πολύ νωρίς για να γίνουν εκτιμήσεις για τις εξελίξεις και ο ένοικος του Λευκού Οίκου δεν φημίζεται για τη σταθερότητα των απόψεων του.

Τα πρώτα αποτυπώματα της οικονομικής πολιτικής του Τραμπ

γράφει ο Σταύρος Γεωργίου

Τους πρώτους οκτώ μήνες της προεδρίας Τραμπ φαίνεται (αν και ακόμη είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα) ότι οι βασικοί στόχοι που είχε προεκλογικά υποσχεθεί ότι θα επιτευχθούν με βάση την επιβολή των δασμών οδηγούνται σε αποτυχία.

Οι στόχοι ήταν οι ακόλουθοι:

• Μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κυρίως διαμέσου της μείωσης του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών
• Οι δασμοί θα αποθαρρύνουν τις εισαγωγές, θα μειώσουν το εμπορικό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και συγχρόνως θα ευνοήσουν την εγχώρια παραγωγή αλλά και την μεταφορά επιχειρήσεων (ξένων και εγχωρίων που παράγουν στο εξωτερικό) στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
• Οι δασμοί θα αυξήσουν σημαντικά τα δημόσια έσοδα και θα λειτουργήσουν σταθεροποιητικά σε ένα ελλειμματικό κρατικό προϋπολογισμό
• Το κόστος των δασμών θα το επωμισθούν οι ξένοι εξαγωγείς και κανένα κόστος δεν θα επιβαρύνει τους Αμερικανούς επιχειρηματίες ( εισαγωγείς και παραγωγούς) και καταναλωτές.

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://geoeurope.org/2025/10/14/ta-prota-apotypomata-tis-oikonomikis/

Ειρήνη χωρίς νίκη

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Η έννοια της «ειρήνης χωρίς νίκη», όπως διατυπώθηκε από τον πρόεδρο Γούντροου Ουίλσον στην ομιλία του προς τη Γερουσία των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 1917, αποτελεί ένα ιδεαλιστικό όραμα για την επίλυση συγκρούσεων χωρίς την επιβολή όρων από τον νικητή. Η πρόταση του Ουίλσον είχε σκοπό να τερματίσει τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο με την προώθηση μιας ειρήνης που θα απέφευγε την οργή και την αστάθεια που ενυπάρχουν σε τιμωρητικούς διακανονισμούς. Υπάρχει όμως και μια συνάφεια με τις σύγχρονες συγκρούσεις, ιδιαίτερα τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Μέσα από την παράθεση παραλληλισμών μεταξύ της προσέγγισης του Γουίλσον και των σύγχρονων διπλωματικών προσπαθειών, ιδίως αυτών που συνδέονται με τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία, μπορούμε να διακρίνουμε επαναλαμβανόμενα θέματα στην αμερικανική εξωτερική πολιτική: την επιδίωξη της ηγεμονικής επιρροής, την ένταση μεταξύ ιδεαλισμού και ρεαλπολιτίκ και τη δυσχερή θέση των κρατών που εξαρτώνται από την αμερικανική υποστήριξη. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://geoeurope.org/2025/07/24/eirini-xoris-niki/

Η νέα φάση του πολέμου Ισραήλ-Ιράν

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Σε πολιτικό επίπεδο, η επίθεση των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, διαμόρφωσε νέα δεδομένα στη Μέση Ανατολή, αλλά από τη πρώτη στιγμή έκρυβε παγίδες.

Η παγίδα στην οποία θα μπορούσε να πέσει μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς η Ουάσιγκτον, ήταν απλή, αλλά ίσως ήταν αποτελεσματική. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://geoeurope.org/2025/06/25/i-nea-fasi-tou-polemou-israil-iran/

Μεγάλες Δυνάμεις: Ιστορικά παραδείγματα διαπραγματεύσεων

γράφει ο Νάσος Πετράκης

Η Ρωσία, η Αγγλία και η Αυστρία ασχολούνται με το «Ανατολικό Ζήτημα», Γελοιογραφία (1878)

Τα δύο διαφορετικά ιστορικά παραδείγματα που παρατίθενται, για τον τρόπο που οι Μεγάλες Δυνάμεις προωθούν τα συμφέροντα τους, αφορούν τόσο τις πρώην Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης, όσο και την πρώην ΕΣΣΔ.Ωστόσο, η πρόσφατη ιστορία δείχνει ότι και σήμερα οι ΗΠΑ και η Ρωσία κινούνται με την ίδια λογική. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://geoeurope.org/2025/04/09/megales-dynameis-istorika-paradeigmata/

 

Στρατηγική σύμπτυξη |

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Λίγες ημέρες πριν τελειώσει το 2024, πέθανε ο Τζίμυ Κάρτερ, 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ, από το 1979 έως το 1981, σε ηλικία 100 ετών.

Πολλά έχουν γραφτεί για τη προεδρία του Τζίμυ Κάρτερ και τις αλλαγές που επέφερε στις πολιτικές των ΗΠΑ. Ωστόσο, αυτό που είναι το πιο σημαντικό, είναι να προσδιοριστεί το στρατηγικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτούργησε ο Τζίμυ Κάρτερ. Μπορούμε να προσδιορίσουμε αυτό το πλαίσιο ως μια στρατηγική σύμπτυξη, έναν στρατηγικό εξορθολογισμό της πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ στο διεθνές σύστημα, η οποία είχε πληγεί από την υπερέκταση των περασμένων δεκαετιών. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2025/01/05/stratigiki-symptyxi/

 

Κινήσεις περιορισμού της Ρωσίας

γράφει ο Ανδρέας Καραντζής

Η στρατηγική απερισκεψία των μικρών χωρών της Βαλτικής και της Σκανδιναβίας έχει φτάσει στο σημείο να μιλά ανοιχτά για «προληπτική» επίθεση κατά της Ρωσίας.

Ο Άντρος Μερίλο, διοικητής των Εσθονικών Ενόπλων Δυνάμεων, δήλωσε ότι το Ταλίν και το Ελσίνκι επεκτείνουν τη συνεργασία τους στη θαλάσσια άμυνα, συμπεριλαμβανομένων «συγκεκριμένων σχεδίων» για το πλήρες κλείσιμο της Βαλτικής Θάλασσας στα ρωσικά πλοία, εάν χρειαστεί. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ:  https://www.geoeurope.org/2024/10/22/kiniseis-periorismou-tis-rosias/

Trump: the sequel!

 

Παρά τον "υπέρ πάντων αγών" που έδωσαν όλα τα συστημικά μέσα ενημέρωσης εντός κι εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, συμβαίνει εκείνο το οποίο απεύχονταν. Η εξουσία επιστρέφει τους ρεπουμπλικανούς. Ας μην γελιόμαστε. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας άνθρωπος ηλίθιος, αλαζόνας, μισογύνης, μισαλλόδοξος, ρατσιστής, δίχως πολιτική παιδεία... δίχως παιδεία γενικά. Ωστόσο, ήταν και είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή, συγκρινόμενος με την Καμάλα Χάρις. Οι δημοκρατικοί οφείλουν να διερευνήσουν τώρα τους λόγους για τους οποίους ο μέσος αμερικανός τούς έδειξε την πόρτα της εξόδου από τον Λευκό Οίκο. Αμφιβάλλω αν θα το κάνουν. Θα επιστρέψουν σε 4 χρόνια με μια πολύ χειρότερη πρόταση κι αυτό επειδή δεν έχουν καταλάβει το αυτονόητο: το διακύβευμα δεν ήταν και δεν είναι μόνον πολιτικό και ιδεολογικό αλλά και συναισθηματικό.

 

 

Για την δε ΕΕ και τις ευρωπαϊκές ηγεσίες που στήριξαν με κάθε τρόπο τον προεκλογικό αγώνα των δημοκρατικών(?) έχω να σημειώσω πως κάθε χαρτί που παίζουν στο διεθνές πεδίο είτε το καίνε είτε το χάνουν. Λόγω ανικανότητας, έλλειψης οράματος και προοπτικής και κυρίως λόγω σκοπιμότητας. Μιας σκοπιμότητας που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ευρωπαίων πολιτών αλλά συγκεκριμένων κέντρων και παράκεντρων εξουσίας που επιβάλλουν συγκεκριμένες πολιτικές/οικονομικές/πολιτισμικές/κοινωνικές κατευθύνσεις μάλλον ξένες κι ασύμβατες προς το "ευρωπαϊκό ιδεώδες" (σε εισαγωγικά διότι έχει χαθεί προ πολλού). Απόδειξη, το ουκρανικό, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η πολιτικές ενσωμάτωσης των χωρών των δυτικών Βαλκανίων, το μεταναστευτικό, οι σχέσεις με την Τουρκία, οι πολιτικές οικονομικού στραγγαλισμού των ευρωπαίων πολιτών, η προσπάθεια ελέγχου και χειραγώγησης της κοινής γνώμης, η επιβολή με το ζόρι νέων ηθών και οι παντός είδους περιορισμοί δήθεν για το καλό μας... λες και μια Ούρσουλα ή ένας Σαρλ γνωρίζουν καλύτερα ποιο είναι το δικό μου καλό.

 

Τί αλλάζει; Αυτό είναι το ερώτημα! Και σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να απαντήσει κανείς μας. Ή μάλλον, θα μπορούσαμε να απαντήσουμε αν ήμασταν πιο ενεργοί και πιο συνειδητοποιημένοι αλλά, κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο.

Οι νεοσυντηρητικοί στις ΗΠΑ

γράφει ο Κώστας Κουρτίδης

Επιβεβαιώνοντας τις προοπτικές ότι μια νίκη της Κάμαλα Χάρις είναι πιθανή στην Αμερική, οι στενότεροι συνεργάτες των Ρεπουμπλικανών νεοσυντηρητικών έχουν ταχθεί στο πλευρό της. Έτσι, η Washington Post έγραψε: «Περισσότεροι από 200 συνεργάτες του Μπους, του Μακέιν και του Ρόμνεϊ υποστηρίζουν την Χάρις».

Αλλά και ο Τραμπ πρέπει επίσης να είναι επιφυλακτικός, με τους νεοσυντηρητικούς που προφανώς έμειναν μαζί του. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/09/11/oi-neosyntiritikoi-stis-ipa/

Από το πετροδολάριο στο Πετρογιουάν και στα ψηφιακά νομίσματα

γράφει ο Νάσος Πετράκης

Το 2005, το Σύμφωνο Quincy, το οποίο υπογράφηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1945 και εγγυήθηκε την επιβίωση του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας, ανανεώθηκε για άλλα 60 χρόνια από τον τότε πρόεδρο Μπους και τον βασιλιά Αμπντουλάχ Μπεν Αμπντελαζίζ Αλ Σαούντ. Μια χώρα πούλησε το μέλλον της με αντάλλαγμα το πετρέλαιο και την Aramco, τη μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, που το εμπορεύεται. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/07/08/apo-to-petrodolario-sto-petrogiouan/

Η ιστορία τριών κρίσεων

γράφει ο Martin van Creveld

Πίσω στο 1938-39, η Βρετανία —η καρδιά της μεγαλύτερης αυτοκρατορίας που υπήρξε ποτέ— βρέθηκε να δέχεται ταυτόχρονη επίθεση σε τουλάχιστον τρία κύρια θέατρα επιχειρήσεων.

Το ένα, το πιο κοντινό, ήταν η Δυτική Ευρώπη και η Βόρεια Θάλασσα, όπου ο Αδόλφος Χίτλερ προσπαθούσε πολύ για να χτίσει το Τρίτο Ράιχ σε σημείο που θα ήταν έτοιμο να αμφισβητήσει την αυτοκρατορία. 

 

Το άλλο αποτελούνταν από τις επικοινωνίες της αυτοκρατορίας στη Μεσόγειο, όπου ο Μπενίτο Μουσολίνι απειλούσε να καταλάβει τη Διώρυγα του Σουέζ, τη Μάλτα και το Γιβραλτάρ, «τα κάγκελα στη φυλακή της Ιταλίας», όπως τα αποκαλούσε. 

 

Και το τελευταίο στην Άπω Ανατολή, όπου μια σειρά από μιλιταριστικές ιαπωνικές κυβερνήσεις ετοιμάζονταν να επιτεθούν στις αποικίες της Βρετανίας όπως το Χονγκ Κονγκ, η Μαλαισία και η Σιγκαπούρη. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/04/20/i-istoria-trion-kriseon/

Το Αγκαντέζ και ο έλεγχος του Σαχέλ

γράφει ο Σπύρος Αξαρλής

Τμήματα του Σαχέλ καταλαμβάνουν σήμερα μια ιδιαίτερη θέση στο αφρικανικό τοπίο, ειδικά η Μπουρκίνα Φάσο, ο Νίγηρας και το Μάλι, που μοιράζονται πολλές τελευταίες εξελίξεις, ιδιαίτερα τα στρατιωτικά πραξικοπήματα και την εκδίωξη των Γάλλων.

Τον περασμένο Ιούλιο, ο Μοχάμεντ Μπαζούμ, πρόεδρος του Νίγηρα, ανατράπηκε από πραξικόπημα που πραγματοποίησε ο στρατηγός Τσιάνι. Μετά την κατάληψη της εξουσίας, οι σχέσεις με τις πρώην αποικιακές χώρες, ήταν τεταμένες. Όπως η Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι, έτσι και ο Νίγηρας έχει διακόψει τις σχέσεις με τη Γαλλία. Μια σειρά γεγονότων έχουν κάνει τις σχέσεις μεταξύ του Παρισιού και του Νιαμέι εξαιρετικά τεταμένες. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/03/20/to-agkantez-kai-o-elegxos-tou-saxel/

Ερυθρά Θάλασσα: Αντικρουόμενες γεωστρατηγικές επιδιώξεις

γράφει ο Νάσος Πετράκης

 

Η Ερυθρά Θάλασσα και το στενό Μπαμπ αλ-Μαντέμπ έχουν μεγάλη στρατηγική σημασία στην παγκόσμια γεωπολιτική, λειτουργώντας ως κρίσιμος κρίκος μεταξύ της Μεσογείου, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και του Ινδικού Ωκεανού. Αυτή η περιοχή δεν είναι μόνο κομβική για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο, αλλά και για τη διακίνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως και για τη ναυτική στρατηγική.

Οι χώρες που συνορεύουν με την Ερυθρά Θάλασσα ‒Αίγυπτος, Σουδάν, Ερυθραία, Τζιμπουτί, Σαουδική Αραβία, Υεμένη και Ιορδανία‒ μαζί με περιφερειακές δυνάμεις με πάγια συμφέροντα, έχουν διαφορετικές και συχνά ανταγωνιστικές γεωστρατηγικές προτεραιότητες. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/03/17/erythra-thalassa-antikrouomenes-geostratigiki/

Η Ινδία και οι γεωπολιτικές ισορροπίες σε μία εποχή αλλαγών

γράφει ο Παύλος Χριστόπουλος 

 

Η Ινδία αντιπροσωπεύει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα του πώς ένα ανεξάρτητο κράτος, ικανό να κλίνει την παγκόσμια ισορροπία προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, συμπεριφέρεται σε ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον. Αλλά και το πώς το διεθνές περιβάλλον μπορεί να το περιορίσει.

Η Ινδία έχει ήδη εξασφαλίσει μια εξέχουσα θέση στην παγκόσμια σκηνή στο εγγύς μέλλον, χάρη στις πολιτικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στη χώρα, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2024/02/22/i-india-kai-oi-geopolitikes-isorropies/

Γεωπολιτική εναντίον γεωοικονομίας: Οι στόχοι της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Κίνας

γράφει ο Goran Nikolic

Οι Βρυξέλλες, που βρίσκονται σε άβολη θέση λόγω της έντασης του ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, προσπαθούν να καθορίσουν μια «συνεκτική στρατηγική» για την αντιμετώπιση της Κίνας. Ωστόσο, ενώ η θέση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ζοζέπ Μπορέλ, καθώς και της κυρίαρχης ομάδας της διοίκησης στις Βρυξέλλες, είναι «φιλοατλαντική», δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για την πλειοψηφία όσων έχουν τον κύριο λόγο στη διαμόρφωση της πολιτική της ΕΕ, συγκεκριμένα τις πολιτικές και επιχειρηματικές ελίτ σε εθνικό επίπεδο. Το πώς θα συμφιλιωθούν αυτά τα δύο ρεύματα και πώς θα βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ της φαινομενικά απαραίτητης εγγύτητας με την Ουάσιγκτον και της διατήρησης οικονομικά στενών σχέσεων με το Πεκίνο, είναι ένα δύσκολο ερώτημα. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/09/03/geopolitiki-enantion-geooikonomias/

Κινεζική βάση στην Κούβα

γράφει ο Σπύρος Αξαρλής

Η ιστορία της συμφωνίας για την εγκατάσταση μιας κινεζικής βάσης παρακολούθησης σημάτων (SigInt) στην Κούβα επανάφερε εικόνες του 1962, την πυραυλική κρίση με τη Σοβιετική Ένωση και τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ των τότε δύο παγκόσμιων υπερδυνάμεων. Υπάρχουν μόνο μερικές ομοιότητες, γιατί σε αντίθεση με την αντιπαράθεση με τη Μόσχα, αυτή με το Πεκίνο δεν αποτελεί ψυχρό πόλεμο για την Ουάσιγκτον. Η βαθιά διασύνδεση μεταξύ των δύο οικονομιών αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα. Και μάλιστα, δεν γίνεται πλέον καν λόγος για «αποσύνδεση» ‒υπερβολικά δραστική, αλλά πάνω απ’ όλα ουτοπική‒ ενώ μέχρι τώρα, ακόμη και η Ουάσιγκτον έχει αποδεχθεί τον γερμανικό πραγματισμό που εξέφρασε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/06/11/kineziki-basi-stin-koyba/

Η Wagner στην Αφρική

γράφει ο Φίλιππος Αδαμίδης

Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι το πραξικόπημα της Παρασκευής στη Ρωσία ήταν μια maskirovka, δηλαδή μια επιχείρηση εξαπάτησης, που ενορχηστρώθηκε από τον ίδιο τον ρωσικό στρατό για να φέρει τα στρατεύματά του πιο κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Κάτω από το πρόσχημα του πραξικοπήματος της Wagner, έχουν συγκεντρώσει εφεδρικές δυνάμεις στα δυτικά σύνορα. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/06/26/i-wagner-stin-afriki/

Γεωστρατηγικές επιλογές της Τουρκίας μετά τις εκλογές

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Ο Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε, όπως ήταν αναμενόμενο με βάση τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, και τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Τουρκία. Αν και οι πολιτικές του δεν είναι πάντα προβλέψιμες, εντούτοις αναμένεται να ακολουθήσει τη γενική κατεύθυνση ανάδειξης της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη, μέχρι το 2028 που ολοκληρώνεται η θητεία του. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/06/05/geostratigikes-epiloges-tis-toyrkia/

Προς μία διαίρεση της Υεμένης;

γράφει ο Κώστας Κουρτίδης

 

Η διαίρεση της Υεμένης αποτελεί μια πιθανή εξέλιξη, αναμενόμενη από πολλούς αναλυτές. Καθώς ο πόλεμος στην Υεμένη φθίνει, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν ξεκινήσει ένα σχέδιο για τη διάσπασή της.

Τα πολιτικά κόμματα και οι δημόσιοι οργανισμοί της Νότιας Υεμένης υιοθέτησαν έναν εθνικό οδικό χάρτη για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου ομοσπονδιακού κράτους. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/05/15/pros-mia-diairesi-tis-yemenis/

 

Πώς πέφτουν οι αυτοκρατορίες

γράφει ο Martin van Creveld 

Όπως γνώριζαν πολύ καλά ο φιλόσοφος Πλάτωνας (428-348 π.Χ.) και ο πολιτικός/ιστορικός Πολύβιος (200-118 π.Χ.), οι αυτοκρατορίες έρχονται και παρέρχονται. Η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία ανήλθε και παρήκμασε. Η Περσική Αυτοκρατορία ανήλθε και παρήκμασε. Η Μακεδονική Αυτοκρατορία του Αλέξανδρου αναδύθηκε και διαλύθηκε. Τον πρώτο αιώνα π.Χ., η ιδέα ότι και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία θα παρακμάσει και θα πέσει μια μέρα είχε γίνει συνηθισμένη στους μορφωμένους κατοίκους της, όπως έγραψε ένας από αυτούς, ο Ρωμαίος ιστορικός Λίβιος, η αυτοκρατορία «πάλευε με το δικό της μεγαλείο». Ωστόσο, δεν υπήρξε συμφωνία για το πότε θα συμβεί αυτό, πόσο μάλλον για το πώς. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2023/04/10/pos-peftoyn-oi-aytokratories/