Πολλές φορές, έχω αναφερθεί μέσα από τις σελίδες της Πολιτικής Προσέγγισης στον πλούτο και την σημασία της Κεντρικής Ασίας, κυρίως στα ζητήματα της ενέργειας και των φυσικών πόρων που την κάνουν ελκυστική και συγχρόνως αναγκαία, όχι μόνον για τον ευρύτερο ασιατικό χώρο αλλά και για την Ευρώπη και ιδιαίτερα την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελκυστική και αναγκαία τόσο, που να δικαιολογείται ο "αγώνας δρόμου" μεγάλων και μικρών δυνάμεων, στην απολαβή μέρους της "ενεργειακής πίτας" μέσω διπλωματικών, πολιτισμικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών και άλλων πρωτοβουλιών...
Ούτε λίγο ούτε πολύ, μοιάζει με εκείνη την πολυπόθητη παρθένα(;) νύφη που δέχεται στο σαλόνι της κάθε λογής μνηστήρα, έτοιμη να δοθεί σ' εκείνον που θα προσφέρει τα πιο πολλά... "δώρα".
Στο blog της Foreign Policy Association, αναρτήθηκε χθες ένα άρθρο αναφορικά με τον ανταγωνισμό συμφερόντων που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία στον χώρο της Κεντρικής Ασίας. Άρθρο που ουσιαστικά δεν παρουσιάζει λεπτομέρειες και πτυχές αυτού του ανταγωνισμού, ούτε και δημοσιεύει στοιχεία της εφαρμοζόμενης διπλωματίας από τις δύο χώρες, όπως θα περίμενε κανείς. Αντίθετα, προσπαθεί να παρακινήσει σε διάλογο, επισημαίνοντας μία πραγματικότητα που περνά απαρατήρητη από το ευρύ κοινό.
Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντάς το, ήταν μία από τις πρώτες αναρτήσεις του δικού μου ιστολογίου με τίτλο: Η Τουρκική ηγεμονία: Μήπως βρισκόμαστε λίγο πριν την αναβιώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;, γεγονός που ήρθε να επιβεβαιώσει την τότε σκέψη μου αναφορικά με την τουρκική εξωτερική πολιτική και την εφαρμογή της στις χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Μεταξύ άλλων, έγραφα τότε:
... Η φράση «ένα κράτος – ένα έθνος» που στήριξε για ογδόντα χρόνια τώρα, τα όνειρα και τις ελπίδες του τουρκισμού, δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα και φαίνεται, η τουρκική κοινωνία το αντιλαμβάνεται καθώς όλο και περισσότερο μορφώνεται, ταξιδεύει, εργάζεται και απεγκλωβίζεται από την απομόνωση (κάθε είδους) που οι ηγεσίες της την είχαν θέσει. Καταλαβαίνει πως μερίδα αυτής της ηγεσίας ακόμη και σήμερα, αποτελεί το ουσιαστικό εμπόδιο για την αποδοχή της στην Ε.Ε ισότιμα.
Η επιλογή του εκδημοκρατισμού και της φιλελευθεροποίησης της Τουρκίας, αποφασίστηκε και τέθηκε σε εφαρμογή – κατά την ταπεινή μου άποψη – πριν από δέκα περίπου χρόνια. Πολλά συνέβησαν από τότε, μέχρι σήμερα. Βήματα προς τα μπρος και κάποτε, βήματα προς τα πίσω.
Ο ευρωπαϊκός δρόμος της Τουρκίας – πολιτικά – περνάει από την Ελλάδα. Ο οικονομικός της, όμως, δρόμος μπορεί να ακολουθήσει άλλες διαδρομές, μέσω της ενδυνάμωσης του τουρκογενούς στοιχείου κυρίως στον χώρο της Κεντρικής Ασίας, κάτω από την ομπρέλα της Τουρκικής Δημοκρατίας η οποία είναι η μόνη τουρκική χώρα που μπορεί – λόγω ιστορικών, εθνικών, γλωσσικών, πολιτισμικών δεσμών και οικονομικών δυνατοτήτων – να ηγηθεί κοινωνικοπολιτικά, να διαχειριστεί και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς πόρους μιας τεράστιας σε έκταση περιοχής, που οριοθετείται από τις ανατολικές ακτές του Αιγαίου μέχρι το Τατζικιστάν και την επαρχία Xinjiang της Κίνας, δηλαδή το Κινεζικό Τουρκεστάν...
Πράγματι, η περίπτωση της Τουρκίας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και βασίζεται σε ισχυρούς ιστορικούς, θρησκευτικούς, γλωσσικούς, πολιτισμικούς και εθνολογικούς δεσμούς με τους λαούς και τις χώρες της περιοχής, πράγμα που διευκολύνει αφάνταστα την διείσδυσή της στις εκεί τοπικές κοινωνίες και αυξάνει την οικονομική και πολιτική επιρροή της μέρα με τη μέρα. Η Τουρκία είναι σε θέση να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, και θα το πράξει!
Έπειτα και από την πρόσφατη ανάφλεξη του Καυκάσου που, ως αποτέλεσμα είχε τον κλυδωνισμό των σχέσεων Ρωσσίας-Ε.Ε., η Τουρκία αποκτά ένα επιπλέον και πιο σταθερό "πάτημα" στην διαπραγμάτευσή της με την Ε.Ε., και επαναφέρει στο τραπέζι σχέδια για την κατασκευή αγωγού που θα παρακάμπτει την Ρωσία και θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν στην Τουρκία και από εκεί προς την Ευρώπη και την Ε.Ε., γεγονός που αν συμβεί (πράγμα απίθανο προς το παρόν λόγω αμερικανικών ενστάσεων), θα υποβοηθήσει και θα εντείνει τις πιέσεις της στο άμεσο μέλλον για αποδοχή της στους κόλπους της Ένωσης.
Εκεί ακριβώς στοχεύει η τουρκική εξωτερική πολιτική: Στην αποκλειστική (αν είναι δυνατόν) εκμετάλλευση και διαχείριση του φυσικού πλούτου της Κεντρικής Ασίας από αμιγώς τουρκογενείς παράγοντες - κυρίως όμως από τουρκικούς, που αναμένεται να αποφέρει κέρδη στην Τουρκία τέτοια που να της επιτρέπουν να συνομιλεί και να συν-εργάζεται με την Ευρώπη ως ισχυρός ενεργειακός παράγοντας αποδεσμευμένος από την "ελληνική τροχοπέδη".
Η περίπτωση της χώρας μας, είναι λίγο διαφορετική. Με δεδομένη την μέχρι τώρα ελιτίστικη αντιμετώπιση του διπλωματικού μας έργου και την απαράδεκτη επιλεκτική εφαρμογή της εξωτερικής μας πολιτικής που συνήθως υστερεί σε ποιότητα και περιεχόμενο, σιγά-σιγά αρχίζει να γίνεται κατανοητό ότι δεν μπορούμε να περιορίζουμε την χώρα μας και τα συμφέροντά της - και κατά συνέπεια τα συμφέροντα των ελλήνων πολιτών, μονάχα εκεί που δικαιολογείται το... glamour και η επίδειξη.
Η Ντόρα Μπακογιάννη φαίνεται να κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, δεν γνωρίζω όμως κατά πόσο θα απολαύσουμε σύντομα αποτέλεσματα καθώς, τέτοιου είδους στοχεύσεις απαιτούν έμπειρο και ειδικευμένο (όχι απαραίτητα διπλωματικό) προσωπικό, απαιτούν συνέπεια, απαιτούν σοβαρότητα και ευελιξία, απαιτούν συνεχείς και μακρόχρονες προσπάθειες και χρήζουν δεσμών εμπιστοσύνης που δεν μπορούν να μετρηθούν με δυο-τρεις εκδηλώσεις, ευχολόγια και ανάλογου είδους πρακτικές...
Το σίγουρο είναι ότι όλοι έχουμε να κερδίσουμε από αυτήν την υπόθεση. Το ζήτημα όμως είναι ότι και σε αυτήν την περίπτωση, εκεί που οι τούρκοι επιδεικνύουν περισσή κινητικότητα και εξυπνάδα, εμείς αποδεικνυόμαστε... "βλάκες"! Επιτέλους. Κάποια στιγμή θα πρέπει αυτή η κατάσταση να αλλάξει... και ο χώρος της Κεντρικής Ασίας μπορεί ν' αποτελέσει πεδίον δόξης λαμπρό!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου