2021 όπως… 1991

 

Αναρωτιέμαι, πόση αριστεία μπορούμε να αντέξουμε εμείς οι έλληνες στους ώμους μας;

Όσοι παρακολουθούν τις πολιτικές εξελίξεις στην χώρα μας και την κοπιώδη καλοκαιρινή «μεταρρυθμιστική» προσπάθεια της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας σε κομβικούς τομείς, όπως η εργασία και το ασφαλιστικό, σίγουρα έχουν μία κάποια υποψία της ζημιάς που θα κληθούν να πληρώσουν οι επόμενοι· κι όταν λέω επόμενοι, αναφέρομαι στις γενιές που θα διαδεχθούν την δική μας… όπως εμείς πληρώνουμε σήμερα την «ιδιοφυΐα» και την κληρονομιά του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αλλά και του αλχημιστή Σημίτη τριάντα χρόνια τώρα. 

Εχθές, παρουσιάστηκε από τον υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη και τον αρμόδιο υφυπουργό, Πάνο Τσακλόγλου το νομοσχέδιο για την… «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά».

Μεταξύ άλλων οι κ.κ. Χατζηδάκης και Τσακλόγλου είπαν πως «… η μεταρρύθμιση του συστήματος Επικουρικής Ασφάλισης απαντά στην πρόκληση της γήρανσης του πληθυσμού, αξιοποιώντας την εμπειρία από επιτυχημένα μοντέλα ευρωπαϊκών χωρών που φημίζονται για την αποτελεσματικότητα του κράτους, όπως η Σουηδία και η Δανία».

Πρώτο συμπέρασμα: η Ελλάδα θα γίνει Σουηδία ή έστω Δανία με το νέο ασφαλιστικό σύστημα(!)

Δεύτερο συμπέρασμα: Λεφτά θα υπάρχουν (…) περισσότερα για όλους και μάλιστα με την εγγύηση του κράτους…

Η πρώτη αυθόρμητη ερώτηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι, ποιούς κοροϊδεύουν; Κι η αμέσως επόμενη, για ποιές Σουηδίες και Δανίες μας μιλάνε; Όπως θα φανεί στη συνέχεια, βρισκόμαστε πράγματι μπροστά με μία νέα υπόθεση κακής αντιγραφής. Όχι όμως επιτυχημένων μοντέλων που θα μπορούσαν κάπως να ισοσκελίσουν την όποια ανικανότητα, αλλά της χειρότερης δυνατής πολιτικής πρακτικής που - το δίχως άλλο, κατέστρεψε την χώρα μας και υποθήκευσε το μέλλον της.

Κι είναι εύλογη η απορία που προκύπτει, αν δεχθεί κανείς τους χαρακτηρισμούς περί καινοτομίας, ευρηματικότητας κι ευελιξίας που λέγονται, ακούγονται και γράφονται  γι’ αυτήν την κυβέρνηση, προς τι το copy paste;

Το ασφαλιστικό πρόβλημα είναι μείζον κι επείγον; Ασφαλώς! Όμως, η λύση του προϋποθέτει όραμα και σχέδιο και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προφανώς, δεν διαθέτει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Κι η Σουηδία και η Δανία που κολλάνε; Πουθενά! Ας ανατρέξουμε στο παρελθόν για να θυμηθούν οι παλαιοί και να μάθουν οι νέοι.  

Το 1992 η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεσμοθετεί για πρώτη φορά την τοποθέτηση του 20% των αποθεματικών των Ταμείων σε μετοχές και σε τραπεζικά προϊόντα υψηλού ρίσκου.

Το 1999 η κυβέρνηση Σημίτη ανεβάζει το ποσοστό των αποθεματικών που τζογάρονται στο χρηματιστήριο στο 23%. Την ίδια περίοδο μεταβιβάζεται ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος στον ιδιωτικό τομέα και γιγαντώνεται το ιδιωτικό τραπεζικό κεφάλαιο. Είναι η εποχή που αρχίζουν οι γνωστές αλχημείες…

Τα ταμεία την τριετία 1999-2002 έχασαν γύρω στα 3,5 δις ευρώ. Αλλά δεν έφτανε αυτό. Το 2003 η κυβέρνηση Σημίτη επέτρεψε στα Ταμεία να επενδύουν τα αποθεματικά τους σε χρηματιστηριακά παράγωγα. Χρηματιστηριακά προϊόντα πολύ υψηλού ρίσκου που δεν ήταν τίποτε περισσότερο από αέρας κοπανιστός… στη συνέχεια καταλήξαμε στα «δομημένα ομόλογα» και τα λοιπά και τα λοιπά…

Άρα τί ακριβώς συμβαίνει σήμερα; Φαίνεται, η ιστορία να επαναλαμβάνεται. Βγάζουν από ντουλάπες και μπαούλα τα σκονισμένα και σκοροφαγωμένα κιτάπια τους και μας δουλεύουν ψιλό γαζί. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κόπτεται δήθεν για το μέλλον των ελλήνων και την ευημερία μας αλλά η αλήθεια απέχει έτη φωτός…

Μια και πιάσαμε το διάστημα, άραγε, τυχαία οι αμερικάνοι άρχισαν να μιλούν για εξωγήινους και ούφο; 

Οι εξελίξεις στη Λιβύη και η Ελλάδα

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Όπως είναι γνωστό στις 23 Ιουνίου θα διεξαχθεί στο Βερολίνο η δεύτερη Διάσκεψη για την ειρήνη στη Λιβύη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Όπως και στην πρώτη, έτσι και στη δεύτερη η Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί να συμμετάσχει.

Η Αθήνα θεωρεί ότι έπρεπε να προσκληθεί γιατί είναι η χώρα της ΕΕ που βρίσκεται εγγύτερα στη Λιβύη, έχοντας κοινά θαλάσσια σύνορα, καθώς επίσης ότι έχει συμφέροντα στην περιοχή, τα οποία θίγονται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019.

Για τον αποκλεισμό αυτόν, οι περισσότεροι αναλυτές υιοθετούν ένα πλαίσιο που τονίζει τις ιδιαίτερες σχέσεις της Γερμανίας με την Τουρκία, ως τον καθοριστικό παράγοντα αποκλεισμού της Ελλάδας.

Αυτό το πλαίσιο ερμηνείας είναι σωστό, αλλά ανεπαρκές. Δεν είναι μόνο η Γερμανία αυτή που επιθυμεί τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη Διάσκεψη. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/06/08/oi-exelixeis-sti-libyi-kai-i-ellada/

Η Επανεκκίνηση του ΝΑΤΟ προς το 2030

 γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Το τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ διαμορφώνει την εικόνα μίας Συμμαχίας η οποία κινητοποιείται για να προσαρμοστεί στα νέα διεθνή δεδομένα. Το τελικό ανακοινωθέν περιλαμβάνει 79 σημεία και είναι εμφανές ότι αποτελεί προϊόν μίας επεξεργασίας, η οποία προηγήθηκε από αρμόδιες επιτροπές. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ: https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-epanekkinese-toe-nato-pros-to-2030_gr_60c7a93be4b097a589eac647

Ενισχύουν οι ΗΠΑ την Ελλάδα;

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Οι Αμερικανοί γερουσιαστές Bob Menendez, Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, και Marco Rubio, προτείνουν την εισαγωγή νέας νομοθεσίας για την ενίσχυση της αμυντικής εταιρικής σχέσης των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα.

Το σχέδιο νόμου αποσκοπεί στο να ενισχύει την υποστήριξη για τον εκσυγχρονισμό των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, επιτρέποντας νέες μεταφορές αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού και προωθώντας την αυξημένη πολυμερή δέσμευση μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/06/11/enisxyoyn-oi-ipa-tin-ellada/

Εάλω η Πόλις;

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

Η πτώση της Κωνσταντινούπολης δημιούργησε ένα κενό. Οι Οθωμανοί Τούρκοι θέλησαν να γεμίσουν αυτό το κενό και να εμφανιστούν ως οι νέοι Ρωμαίοι αυτοκράτορες. Ο Μωάμεθ ο Πορθητής, μετά την Κωνσταντινούπολη σχεδίαζε να καταλάβει και τη Ρώμη για να ολοκληρώσει τη συνέχεια μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Αυτή αποτελούσε μία μεγάλη φιλοδοξία, προϋπόθεση της οποίας ήταν η ενσωμάτωση της Κωνσταντινούπολης στη νέα αυτοκρατορία. Η Κωνσταντινούπολη αναδείχτηκε σε κέντρο εξουσίας, πολιτικής και οικονομικής, αλλά μέχρις εκεί. Η πνευματικότητα και το γεωθρησκευτικό βάρος της πόλης, δεν έγινε δυνατόν να ενσωματωθούν στην οθωμανική πραγματικότητα. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ: https://www.geoeurope.org/2021/05/29/ealo-i-polis/

Τουρκία: γλίτσα και διπλωματία

 

Αναπόφευκτα το βλέμμα όλων είναι στραμμένο στην επικείμενη συνάντηση Μπάϊντεν-Ερντογάν που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ καθώς, όπως εκτιμάται, αυτή θα προσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις που θα επιλέξει να κάνει η γειτονική μας χώρα στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής μας στο προσεχές μέλλον.

S-400, Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειος, κουρδικό, παλαιστινιακό, λιβυκό και συριακό ζήτημα, το προσφυγικό και οι μεταναστευτικές ροές, ανθρώπινα δικαιώματα, η εμπλοκή της στη σύγκρουση μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων, η πολιτική, οικονομική, θρησκευτική και πολιτιστική διείσδυση στις χώρες της Βαλκανικής, η σχέση με τη Ρωσία, με τρομοκρατικές οργανώσεις και μαφιόζους… μαύρο χρήμα, εκβιασμοί, δολοφονίες, απαγωγές αντιφρονούντων, ναρκωτικά, όπλα… απ’ όπου κι αν πιάσει κανείς το νήμα, είναι αδύνατον να γνωρίζει εκ προοιμίου την εξέλιξη των πραγμάτων σε βάθος χρόνου.

Επιπλέον, καλά κρατεί ο ανταγωνισμός με Αίγυπτο και Σ. Αραβία και παραμένει ανοικτό το μέτωπο με το Ισραήλ. Μένει επίσης να δούμε ποιοι όροι και προϋποθέσεις θα διαμορφώσουν τελικά την προνομιακή σχέση που επιδιώκει να έχει η Τουρκία με την Ε.Ε., έστω κι αν η ίδια συνιστά διαρκή απειλή για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Τίποτε δεν θα λυθεί ως διά μαγείας.

Παρά τη σχεδόν καθημερινή προκλητική ρητορική των αξιωματούχων της και την αλαζονική συμπεριφορά που επιδεικνύει προς φίλους κι εχθρούς, η Άγκυρα διατηρεί αυτό το διάστημα ήπιους τόνους στο διπλωματικό πεδίο[1] κι επιλέγει να εντείνει τις καταδρομικές της επιχειρήσεις εναντίον κουρδικών στόχων στο βόρειο Ιράκ.

Πιο αναλυτικά, ο μεγαλύτερος εφιάλτης της Τουρκίας, εκτός του «ελληνικού φράχτη», εξακολουθεί να είναι η προοπτική ενός ελεύθερου, ανεξάρτητου και κυρίαρχου Κουρδιστάν στο μαλακό υπογάστριό της, κάτι που αποτελεί πονοκέφαλο και για τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής με έντονο το κουρδικό στοιχείο στο εσωτερικό τους.

Από μία άλλη οπτική γωνία, δεν είναι καθόλου αυτονόητο πως οι ΗΠΑ θα επιθυμούσαν ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος. Δεν έχουν πειστεί πως μια τέτοια εξέλιξη θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους.[2] Όμως, το πρόβλημα είναι η Τουρκία κι όχι η πολιτική των ΗΠΑ.

Το κουρδικό, αντίθετα με ό,τι οι Τούρκοι ισχυρίζονται περί εσωτερικής κοινωνικής συνοχής κι εθνικής ασφάλειας είναι βασικό ζήτημα εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής μια και πιθανή ενίσχυση των Κούρδων στην περιφέρειά της - με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το εσωτερικό της - αλλάζει τις ισορροπίες και θέτει άμεσα σε κίνδυνο το κυριαρχικό της όραμα.  

Η υποκινούμενη από την Τουρκία πολεμική σύρραξη Αζέρων κι Αρμενίων στον νότιο Καύκασο το περασμένο φθινόπωρο - μεταξύ άλλων - αυτόν ακριβώς τον σκοπό εξυπηρετούσε. Να αναδείξει τον ηγεμονικό της ρόλο σε ένα πεδίο που με βεβαιότητα δεν θα αποτύγχανε. Ο Καύκασος δεν είναι Αιγαίο και η Αρμενία δεν είναι Ελλάδα.

Μάλλον επιπόλαια – κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, την ίδια ακριβώς φιλοδοξία είχε και κατά την πρόσφατη σύγκρουση Χαμάς-Ισραήλ, με την επιτευχθείσα εκεχειρία να απογοητεύει την τουρκική διπλωματία και να την εκθέτει στα μάτια ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας, με τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες να αγνοούν επιδεικτικά τα κελεύσματα[3] του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για συντονισμένη δράση εναντίον του Ισραήλ.    

Από την στιγμή που υπερεκτίμησαν τη δυναμική τους[4], οι γείτονές μας προσπαθούν να πείσουν τους «μεγάλους παίκτες» για την γεωστρατηγική σημασία μίας ισχυρής Τουρκίας που (θα) είναι σε θέση να διασφαλίζει συμφέροντα κι ισορροπίες μακρυά και πέρα από τα όποια ηθικά διλήμματα. Και βρίσκουν ευήκοα ώτα. Όχι όμως εκείνα που πραγματικά θα επιθυμούσαν ή τουλάχιστον όχι στον βαθμό που θα τους επέτρεπε να «λύνουν» και να «δένουν». Κατά συνέπεια, εκεί που «διαμεσολάβηση», απειλές και παρεμβάσεις δεν πιάνουν τόπο, επιστρέφουν στη λογική κι επιστρατεύεται η διπλωματία.

Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Γαλλία την περασμένη Δευτέρα μπορεί να ειδωθεί μέσα από αυτό το πρίσμα. Επίσημα, ο λόγος της επίσκεψης ήταν η εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Ανεπίσημα, υπήρξε μία ακόμη ευκαιρία για να ξεδιπλωθεί όλο το εύρος της τουρκικής «δυναμικής» κι αποφασιστικότητας, δίνοντας παράλληλα την δυνατότητα στη γαλλική πλευρά να μετρήσει τον χώρο και των δικών της κινήσεων.

Ο Ζαν-Υβ Λε Ντριάν υποδέχθηκε τον Τούρκο ομόλογό του με τον ενδεδειγμένο τρόπο και η συνάντηση των δύο ανδρών πραγματοποιήθηκε σε φιλικό κλίμα. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι οι σχετικές ανακοινώνεις των Υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών δεν προσφέρονται για σχολιασμό· όμως, το άρθρο του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών που δημοσιεύθηκε από την γαλλική l’Opinion[5], αν μη τι άλλο, συνιστά μνημείο υποκρισίας, θρασύτητας, πολιτικής αγυρτείας και αμοραλισμού.

Αφού εκθέτει επιγραμματικά την τουρκική αντίληψη για όλα τα ζητήματα που παραμένουν ανοικτά με ευθύνη της Τουρκίας, ο «φίλος» όλων Μεβλούτ, απευθυνόμενος στη γαλλική κοινή γνώμη, ούτε λίγο ούτε πολύ, παραδίδει μαθήματα πολιτικού πολιτισμού!

Συνεργασία, σταθερότητα, δικαιοσύνη, ασφάλεια, ανθρώπινα δικαιώματα, διάλογος, ιστορική αλήθεια, παρεξήγηση… είναι κάποιες από τις λέξεις που συνθέτουν τον σκελετό της επιχειρηματολογίας του.

Έτσι, διαβάζουμε ότι η Τουρκία κόπτεται για την ευημερία Αρμενίων και Αζέρων, όπως ακριβώς και για την ευημερία των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Με τις πολιτικές της επιδιώκει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη Αν. Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, δεν απειλεί αλλά διασφαλίζει την εδαφική ακεραιότητα των γειτόνων της (…), ο διάλογος με την Ελλάδα «επιβεβαιώνει» πως δεν έχει επεκτατικές βλέψεις και πως όλα λύνονται με καλή διάθεση, αγκαλιές και φιλιά ενώ, σε ό,τι αφορά στην Ευρώπη, η Τουρκία είναι ο θεματοφύλακας των ευρωπαϊκών αξιών!

Οι δε δάσκαλοι και ιμάμηδες που στέλνονται σωρηδόν και στην Γαλλία κι αλλού, δεν βρίσκονται σε εντεταλμένη υπηρεσία αλλά εργάζονται για την εξάλειψη της ισλαμοφοβίας και των διακρίσεων εις βάρος των μουσουλμάνων ευρωπαίων πολιτών! Στην Γαλλία δρουν επικουρικά στην εξυπηρέτηση των Γάλλων (τουρκογενών ή μη) μουσουλμάνων που σημαίνει ότι η Γαλλία είναι, προφανώς(!), ανίκανη να φροντίζει και να εξυπηρετεί τους πολίτες της…

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας μοιάζει να επιζητά στην κοινή γνώμη νομιμοποίηση της εισβολής και της κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου, κι επιμένει ότι η Τουρκία πρέπει να έχει λόγο και ρόλο μέσα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, την ίδια ώρα που αδυνατεί να καταλάβει γιατί η εικόνα της χώρας του έχει πληγεί, αποδίδοντας όλο το κακό σε «παρεξηγήσεις» και «παρερμηνείες»...

Όλως τυχαίως προηγήθηκε της επίσκεψης του στην Γαλλία η αιματηρή επίθεση ενόπλων σε βόρεια επαρχία της Μπουρκίνα Φάσο[6], στα σύνορα με το Μάλι και τον Νίγηρα, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 160 ανθρώπων. Αν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για έργο τζιχαντιστών που υποστηρίζονται από την Τουρκία, τότε, αυτή η επίθεση ήταν πράγματι ένα δείγμα αποφασιστικότητας κι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, εκεί ακριβώς που συγκρούονται γαλλικά και τουρκικά συμφέροντα και κανείς δεν δίνει ιδιαίτερη προσοχή…

Σε γενικές γραμμές, η τουρκική διπλωματία καταβάλλει προσπάθειες που θα εντείνει ακόμη περισσότερο στο προσεχές μέλλον, για να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα εις βάρος της.

Στον αντίποδα των εσωτερικών προβλημάτων, την καταβαράθρωση της οικονομίας, το ορυμαγδό των αποκαλύψεων από τον Σεντάτ Πεκέρ και των δυσεπίλυτων διαφορών στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, τη βόρεια Αφρική, τη σχέση με τη Ρωσία και τους S-400, ο Τούρκος Πρόεδρος από την πλευρά του θα επιχειρήσει να αναδείξει την δυναμική της τουρκικής επιρροής στους μουσουλμανικούς και τουρκογενείς πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας (το είδαμε ήδη με την ανάληψη της ηγεσίας της Very High Readiness Joint Task Force[7] και του ελέγχου του αεροδρομίου της Καμπούλ[8]), ελπίζοντας πως θα επιτύχει τουλάχιστον αυτόν τον εθνικό στόχο, της υπολογίσιμης δύναμης δηλαδή, μια και προς το παρόν η Μέση Ανατολή εξακολουθεί να βρίσκεται σε συνθήκες ρευστότητας, και δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί ο ρόλος που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι Κούρδοι. 

«Η μόνη προσδοκία μας από τους εταίρους μας στη συμμαχία είναι να επιδειχθεί σεβασμός στα κυριαρχικά δικαιώματα και τις ευαισθησίες της χώρας μας για την ασφάλεια. Θα επαναλάβουμε τις προτάσεις συνεργασίας μας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αποτελεσματική καταπολέμηση των ανθρωπιστικών κρίσεων» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Τούρκος Πρόεδρος απευθυνόμενος στα μέλη την Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματός του.[9]

Αν και τίποτε δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ένα είναι σίγουρο: Το μέλλον του Ερντογάν είναι ήδη προδιαγεγραμμένο, αδιάφορα από το είδος και την ποιότητα στις σχέσεις Τουρκίας – Δύσης από εδώ και στο εξής.

---

[1] https://www.huffingtonpost.gr/entry/ellenotoerkika-kai-chorochronos_gr_60b54d86e4b02a79db912196

[2] https://www.liberal.gr/world/ch-akar-to-problima-mas-me-tis-ipa-einai-i-stirixi-stous-kourdous-ochi-oi-s-400/383049

[3] https://www.dailysabah.com/politics/israel-alone-is-responsible-for-tragedy-in-palestine-cavusoglu/news

[4] https://www.huffingtonpost.gr/entry/ellenike-strateyike-meta-ton-erntoyan_gr_60ba1f46e4b0fd4b8698a616

[5] https://www.lopinion.fr/edition/international/mevlut-cavusoglu-ministre-affaires-etrangeres-turquie-france-amies-alliees-246207

[6] https://www.dw.com/en/burkina-faso-jihadis-massacre-more-than-100-civilians/a-57788910

[7] https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_180627.htm

[8] https://www.capital.gr/diethni/3549979/to-afganistan-sta-xeria-tou-erntogan-to-nato-poulise-to-aerodromio-tis-kampoul-stin-tourkia

[9] https://www.trt.net.tr/greek/tourkia/2021/06/09/omilia-erntogan-ste-sunedriase-tou-kommatos-tou-ste-met-1654787

 

Εξωτερική πολιτική, αυθεντίες κι ειδήμονες

Σε πρόσφατο διάλογο που είχα στο facebook αναφορικά με το Ισλάμ στην Τουρκία και τους τρόπους που ασκεί η χώρα την εξωτερική της πολιτική και προωθεί τις διεθνείς της σχέσεις, παρενέβη εμβόλιμα άνθρωπος που αυτοπαρουσιάζεται ως «πολιτικός αναλυτής» με «ειδίκευση» στη Μέση Ανατολή και με έντονη διαδικτυακή παρουσία σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Σκέφτηκα, να μία καλή ευκαιρία να συζητήσω με κάποιον που μάλλον έχει γνώσεις και πιθανόν θα μάθω κάτι παραπάνω!

Στο μεσοδιάστημα των σχολίων που ανταλλάσσαμε, με την βοήθεια της google αναζήτησα την γραπτή του μαρτυρία κι ομολογώ ότι, παρά το «βαρύ» και πολύ καλά στημένο βιογραφικό, προβληματίστηκα με τις θέσεις που διατύπωνε με τα κείμενά του. Εν πάση περιπτώσει, ο καθένας μπορεί να λέει και να γράφει ό,τι θέλει. Έτσι, άφησα στην άκρη άρθρα κι αναλύσεις για αργότερα κι επικεντρώθηκα στη συνομιλία μας.

Πιθανόν να αντιλαμβάνεστε ότι η εξωτερική πολιτική μιας χώρας δεν είναι μονοδιάστατη. Δεν ασκείται δηλαδή μόνον από τους διπλωμάτες. Ακόμη κι όλοι εμείς που δεν έχουμε κάποιον πολιτικό ρόλο αλλά θέλουμε να έχουμε δημόσιο λόγο και επικοινωνούμε με ξένους φίλους ή συνεργάτες ή και με αγνώστους μέσα από το κάθε κανάλι κοινωνικής δικτύωσης· όσοι συμμετέχουμε σε διεθνείς οργανώσεις, λέσχες, συλλόγους ή διάφορα φόρουμ, αποτελούμε κατά κάποιο τρόπο μέρος αυτής της διαδικασίας και ό,τι λέμε κι ό,τι εκφράζουμε έχει αντίκτυπο για την χώρα μας και για την εικόνα της.

Για ό,τι με αφορά κι εφόσον το πιστεύω αυτό, θέλω πάντα να είμαι προσεκτικός στις απόψεις που εκφράζω. Δεν τα γνωρίζω όλα. Τουναντίον, μέσα από την μελέτη και τον διάλογο προσπαθώ να μάθω περισσότερα και καλύτερα. Έτσι, χτίζω στη συνέχεια και την δική μου αξιοπιστία.

Στα σχόλιά του – για να επιστρέψω στο αρχικό θέμα αυτής της ανάρτησης - ευθύς εξ αρχής φάνηκε η έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων και για το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας και για την ίδια την δομή του Ισλάμ στη χώρα. Διέκρινα επίσης αδυναμία ερμηνείας αντιλήψεων και συμπεριφορών, γεγονός που με προβλημάτισε ακόμη περισσότερο δεδομένου του πλήθους των άρθρων του για το συγκεκριμένο θέμα.

Παρά την καλή μου πρόθεση και την επιθυμία μου να έχει η ανταλλαγή των απόψεών μας ένα ωφέλιμο αποτέλεσμα, η «αυθεντία» του συγκεκριμένου προσώπου δεν επέτρεπε καμία απολύτως θετική προοπτική! Από τις νουθεσίες τύπου να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν τοποθετούμεθα για πράγματα για τα οποία η γνώση μας δεν είναι ολοκληρωμένη φτάσαμε στους … φωστήρες της επιστήμης, τους εγχώριους προπαγανδιστές και την ελληνική θεοκρατία (sic) που δεν συγκρίνεται με το κοσμικό χαρακτήρα της γείτονος…

Χωρίς πολλά πολλά, αποχώρησα από τον διάλογο σε εκείνο ακριβώς το σημείο, αφού δεν είχε πλέον κανένα νόημα κι αποφάσισα να μην ασχοληθώ περισσότερο. Δεν σε αφήνουν όμως ν’ αγιάσεις! Φαίνεται, ο συνομιλητής μου βρέθηκε σε δύσκολη θέση κι αργότερα στο προσωπικό του προφίλ, βάλθηκε γι’ ακόμη μία φορά να κατηγορεί την χώρα μας επειδή νομίμως και δικαίως και φυσιολογικώς αναγνωρίζει μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη κι όχι τουρκική! Δεν έκρυψε δε την ενόχλησή του από τη στάση του επικεφαλής της Ελληνικής Διπλωματίας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα και για τα όσα απάντησε στις ανακρίβειες και τις αιτιάσεις του Τούρκου συναδέλφου του.

Απόψεις και θέσεις ενός αιρετικού; Δεν νομίζω. Προφανώς δεν έχει διαβάσει και δεν έχει μελετήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης. Δεν έχει βρεθεί ποτέ στη Θράκη και δεν έχει έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους της. Διαφορετικά, θα ήξερε πως η μειονότητα είναι θρησκευτική κι όχι εθνική. Άλλωστε, ακόμη και οι πλέον άσχετοι και αδιάφοροι γνωρίζουν πως η έννοια της εθνικής ταυτότητας εξακολουθεί να είναι ζητούμενο για την Τουρκία. Δεν το λέμε εμείς. Οι ίδιοι οι Τούρκοι το λένε.

Επιπλέον, αν κάποτε βρέθηκε στην γειτονική μας χώρα, βάσιμα μπορώ να αμφιβάλλω για το αν συναντήθηκε ποτέ με ανθρώπους της ομογένειάς μας, αν γνωρίζει πως σκέπτονται και πως αισθάνονται και ποια είναι η θέση τους μέσα στην τουρκική κοινωνία.

Αναρωτιέμαι, υπάρχει Έλληνας ή όποιος άλλος «αναλυτής» με «ειδίκευση» που να μην έχει - έστω - διαβάσει τη Συνθήκη της Λωζάννης; Υπάρχει Έλληνας «πολιτικός αναλυτής» που δεν γνωρίζει τα βασικά; Αν ναι, τότε τι αναλυτής είναι;

Οι ερωτήσεις αυτές, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ρητορικές. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω - κλείνοντας, είναι η προσοχή με την οποία οφείλουμε να προσεγγίζουμε θέματα που μας ενδιαφέρουν ή μας απασχολούν, κι έχουν πτυχές και προεκτάσεις που αγνοούμε ή αδυνατούμε να κατανοήσουμε. Δεν μπορεί κανείς να ισχυρίζεται «βαθιά γνώση», ούτε και να επικαλείται την «αυθεντία» του για να προσδώσει κύρος κι αξιοπιστία στα λεγόμενά του. Εκείνος που γνωρίζει είναι συνήθως ταπεινός και στην έκφρασή του και στη συμπεριφορά του απέναντι στους συνομιλητές του.

Δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση νουθεσίας από την πλευρά μου. Ούτε τώρα, ούτε ποτέ άλλοτε. Όλοι μας οφείλουμε να περνάμε από το κόσκινο κάθε ιδέα, κάθε άποψη και κάθε πληροφορία από όπου κι από όποιον κι αν προέρχεται, αν θέλουμε πραγματικά να γνωρίζουμε.   

Κριτική επί των χθεσινών κοινών δηλώσεων Δένδια-Τσαβούσογλου

 

Δύο είναι, κατά την άποψή μου, οι φράσεις-κλειδιά που αποκαλύπτουν τη ποιοτική στάθμη της πολύ καλά σκηνοθετημένης πολιτικής επιθεώρησης που παρακολουθήσαμε από τους δέκτες μας. Η φράση του Νίκου Δένδια περί πλήρους επίγνωσης των διαφορετικών και σε αρκετά σοβαρά θέματα των διαμετρικά αντίθετων θέσεων που πρεσβεύουν Ελλάδα και Τουρκία, και η φράση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου περί συνέχισης των διμερών μας σχέσεων χωρίς προϋποθέσεις και χωρίς όρους.

Το ερώτημα που αναπόφευκτα προκύπτει είναι, τι ακριβώς ωφελήθηκε η χώρα μας από αυτή τη συνάντηση;

Οι απαντήσεις πολλές και ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο που βλέπει κι αντιλαμβάνεται κανείς τα πράγματα. Όμως – θεωρώ, οφείλουμε να έχουμε υπόψη μας ορισμένα πολύ σημαντικά δεδομένα για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Πρώτον, κατά την «ιδιωτική» επίσκεψη στη Θράκη του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών, επιχειρήθηκε για ακόμη μία φορά η εργαλειοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας αν και μάλλον αποτυχημένα καθώς, οι τούρκοι αδυνατούν να βρουν ικανά ερείσματα σε μία περιοχή και σε έναν πληθυσμό που χαρακτηρίζεται από ισχυρή εθνική συνείδηση αδιάφορα από το θρήσκευμα, τις γαλιφιές, τις απειλές ή τις παροχές που αφειδώς υπόσχονται και δίνουν σε όσους επιλέγουν τα κρεμμύδια και τις πατάτες για ορεκτικό, κυρίως πιάτο κι επιδόρπιο. Εν τούτοις, το πρόβλημα είναι υπαρκτό κι οφείλουμε να προστατεύουμε με κάθε τρόπο τους μουσουλμάνους συμπατριώτες μας από κινήσεις που προσβάλλουν την ζωή τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους.  

Δεύτερον, θα πρέπει να μην λησμονούμε ποτέ τι έχει προηγηθεί. Τι έχει λεχθεί και τι έχει συμβεί.

Και τρίτον, κι ίσως τούτο να είναι το πιο εξοργιστικό, την ώρα που ο Νίκος Δένδιας ανέμενε να υποδεχθεί με χαρές και φιλιά τον «φίλο» του Μεβλούτ, οι τουρκικές αρχές κρατούσαν αναιτιολόγητα και παράνομα Ελληνίδα συγγραφέα στα κρατητήρια του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης.  

Η Άγκυρα επιδιώκει να αποκαταστήσει την εικόνα της σοβατίζοντας, τακτοποιώντας και ξεσκονίζοντας όπου κι όπως μπορεί. Πολύ φοβάμαι πως αυτή τη φορά της δώσαμε μία χείρα βοηθείας που θα την χρησιμοποιήσει εναντίον μας μόλις βρει την κατάλληλη ευκαιρία. Όσο κι αν θέλει να δείξει ένα καλό πρόσωπο, είναι εκείνη η οποία υπονομεύει και τις σχέσεις μας αλλά και τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή μας.

Οπωσδήποτε, η διαφορά στον πολιτικό μας πολιτισμό είναι αδιαμφισβήτητη αλλά, η στάση μας θα πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να μην μεταβάλλεται κατά περίπτωση. Η διπλωματική αβρότητα βεβαίως κι επιβάλλεται μέχρι ενός σημείου όμως! Από εκεί κι έπειτα αποδομεί από μόνη της τους όρους και τις προϋποθέσεις καλής γειτονίας. Υπό αυτή τη συνθήκη, ειλικρινής διάλογος κι ομαλοποίηση δεν μπορεί να υπάρξει.

Η όποια – καλοδεχούμενη – συμφωνία στον οικονομικό κι εμπορικό τομέα είναι απλά άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Μένει βέβαια να δούμε και το αποτύπωμα που θα αφήσει η ενίσχυση αυτής της συνεννόησης-συνεργασίας.

Η δε επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λίγες ημέρες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ενδεχομένως να είναι μία θετική εξέλιξη. Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία αγόρασε από εμάς χρόνο και δικαιολογίες πάμφθηνα.

Η γειτονική μας χώρα εξακολουθεί να έχει τις ίδιες διαθέσεις κι αξιώσεις κι αν η ελληνική πλευρά δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένη και δεν βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, ενδεχομένως να υποχρεωθεί, σύντομα ή λίγο αργότερα, σε πολιτικούς συμβιβασμούς που θα επιτρέψουν στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία εις βάρος του ελληνισμού.

Για να απαντήσουμε λοιπόν και στο αρχικό ερώτημα, η συνάντηση των δύο Υπουργών των Εξωτερικών δεν είχε για εμάς κανένα ουσιαστικό και πρακτικό αποτέλεσμα.