Τουρκία, ελληνοτουρκικά, ισλαμισμός και φασισμός

Η ραγδαία επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τα τελευταία χρόνια, εκ των πραγμάτων, έστρεψε το ενδιαφέρον όλων μας στην έρευνα και την μελέτη όλων εκείνων των δεδομένων που αφορούν και στην ανάπτυξη της εξωτερικής μας πολιτικής αλλά και στο ιστορικό και το ιδεολογικό πλαίσιο αυτών των σχέσεων. Επίσης, έδωσε την ευκαιρία να διερευνήσουμε τα πράγματα και μέσα από την θρησκευτική τους σκοπιά μια και η ανάδειξη του ισλαμισμού ως κυρίαρχου στοιχείου διαμόρφωσης των τουρκικών πολιτικών κι επιδιώξεων είναι αδιαμφισβήτητη.

Εκείνο που έχει σημασία είναι η γνώση του απέναντι. Εννοώ, δεν είναι αρκετό να γνωρίζουμε ή έστω να υποψιαζόμαστε τις προθέσεις και τις επιδιώξεις του οποιουδήποτε. Πρέπει να γνωρίζουμε με ποιον έχουμε να κάνουμε αλλά και ό,τι είναι εκείνο που τον οδηγεί σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Έτσι λοιπόν, δεν είναι καθόλου περίεργο που όλα σχεδόν τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα στη χώρα μας κατακλύζονται καθημερινά από πλήθος απόψεων κι εκτιμήσεων σχετικών ή άσχετων. Κι εγώ από την πλευρά μου έχω ετοιμάσει και έχω δημοσιεύσει πολλά κείμενα, συνεισφέροντας κάτι το ελάχιστο στον δημόσιο προβληματισμό και διάλογο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα να τα συγκεντρώσω σε ένα ποστ έτσι, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα για όσους ενδιαφέρονται.

Ο δικός μου στόχος ήταν και είναι πάντοτε η παρουσίαση και περιγραφή της δικής μου αντίληψης και εκτίμησης και θέλω να πιστεύω ότι ο κάθε καλόπιστος αναγνώστης έχει βρει μέσα από τα άρθρα μου το κίνητρο για περαιτέρω έρευνα και κατανόηση της ρητορικής και της συμπεριφοράς των γειτόνων μας. Δεν είμαι επαγγελματίας διεθνολόγος ή ιστορικός ούτε και εργάζομαι ως αναλυτής ή δημοσιογράφος. Είμαι ένας άνθρωπος που έχει ζήσει στην Τουρκία, έχει έρθει σε επαφή με την νοοτροπία και την κουλτούρα του γειτονικού μας λαού και πιστεύω ότι αυτή μου η εμπειρία μπορεί να έχει την χρησιμότητά της. Σε κάθε περίπτωση, έχω και την όρεξη και την διάθεση να συζητήσω οτιδήποτε και θα ήταν χαρά μου να δεχτώ σχόλια, παρατηρήσεις ακόμη και διορθώσεις εάν χρειάζεται.

Το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων παραμένει πάντοτε ενδιαφέρον κι επίκαιρο όπως επίσης και η συγκρουσιακή πορεία του Ισλάμ έναντι του Χριστιανισμού και της Ευρώπης. Η Τουρκία και το Ισλάμ είναι ο πλέον επίκνδυνος εχθρός του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και σκέψης και είναι δεδομένο πως η Ευρώπη για άλλη μια φορά θα μετατραπεί σε ένα απέραντο πεδίο πολιτικής, κοινωνικής, πολιτισμικής και ιδεολογικής μάχης. Δεν γνωρίζω εκ προιμίου ποια θα είναι η εξέλιξη των πραγμάτων. Εκείνη που γνωρίζω είναι σφοδρότητα με την οποία επιτεθούν τα δύο στρατόπεδα το ένα στο άλλο.

Για την ώρα, ας μείνουμε σε απόψεις και εκτιμήσεις. Ακολουθεί η λίστα όλων των άρθρων μου με χρονολογική σειρά:

• Θάνατος Φετουλλάχ Γκιουλέν
  
• Πατριώτες, πατριώτες της φακής και υπερπατριώτες
  
• Σούφι, ισλαμικός μυστικισμός κι εξτρεμισμός
• Τί ακριβώς έγινε στα ανοιχτά της Κάσου;
  
• Τα τουρκογύφτικα στουρνάρια ξανά στην πολιτική επικαιρότητα
  
• Στην υγειά των κορόϊδων
  
• "Μοναδική λύση μας η Δημοκρατία", Φαρούκ Μερτζάν (βιβλιοκριτική)
• "Μοναδική λύση μας η Δημοκρατία", Φαρούκ Μερτζάν (σχολιασμός)
  
• Ένα πρόχειρο και σύντομο σχόλιο για τις εκλογές στην Τουρκία
  
• Δεν ντρέπονται για τίποτα, δεν σέβονται τίποτα!
  
• Η φαντασιοπληξία ενός λαοπλάνου
  
• Κουρδική υποστήριξη του προέδρου Ερντογάν
  
• Το "ευρωπαϊκό φως" κι η υποκρισία των ευρωπαίων αξιωματούχων
• Εθνολαϊκισμός, ισλαμισμός, δημοκρατία: ψευτοδιλήμματα κι αυταπάτες των γειτόνων μας
  
• Aegean or Turkaegean?
  
• Offended by everything, ashamed of nothing!
  
• Περί διεθνοποίησης του τουρκικού αναθεωρητισμού
  
• Φετουλάχ Γκιουλέν: το Ισλάμ δεν είναι ακόμη σε θέση να αντιμετωπίσει τη Δύση
  
• 77η Γενική Συνέλευση των Η.Ε.: Η αξιοπρεπής στάση του ελληνισμού απέναντι στις προκλήσεις και τις απειλές της Τουρκίας
  
• Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι η Τουρκία
  
• ΝΑΤΟ όπως λέμε Κερκόπορτα
  
• Χάρτες και παραχαράκτες
• Οι εβένινες αποχρώσεις της εξωτερικής μας πολιτικής
• Weekend στην Πόλη για τον πρωθυπουργό
  
• Πάντα δεύτεροι και καταϊδρωμένοι...
• Θύματα και θύτες στις τουρκικές φαντασιώσεις 
• Ο κεμαλισμός κι ο ισλαμοφασισμός δεν έχουν καμία θέση στην Ευρώπη
  
• Ο φερετζές της υποκρισίας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων
• Ο τουρκοϊσλαμικός παράγοντας στην υποσαχάρια Αφρική: τζιχαντισμός, τρομοκρατία και διπλωματία
• Οι ερντογανικές μπαρούφες στη περιφερειακή διάσκεψη του AKP στο Εσκισεχίρ
• Ουδέν περίεργον από το ανατολικό μέτωπο
• Η Ελληνική επιστολή στον ΟΗΕ για τις αβάσιμες τουρκικές αιτιάσεις σε Αιγαίο και Μεσόγειο
• Η Τουρκία να καταστεί υπόλογη των πολιτικών και των επιδιώξεών της
• Η λύση του κυπριακού δεν μπορεί να είναι πολιτική
• Εξωτερική πολιτική, κυπριακό και σημιτικός αμοραλισμός
• Θρασύτατη δήλωση από το Τουρκικό ΥΠΕΞ: «Ασφαλές καταφύγιο τρομοκρατών με ιστορικό η Ελλάδα»
• Τουρκία: γλίτσα και διπλωματία
• Εξωτερική πολιτική, αυθεντίες κι ειδήμονες
• Κριτική επί των χθεσινών κοινών δηλώσεων Δένδια-Τσαβούσογλου 
• Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και η ευθύνη μας
• Οι Η.Π.Α. αναγνωρίζουν την γενοκτονία των Αρμενίων
• Επιστολικά πραξικοπήματα κι άλλα ισλαμιστικά τερτίπια
• 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση: ο Ελληνισμός κι ο επαναστατικός εταιρισμός μέσα από την οπτική των Τούρκων
• Η οθωμανική κληρονομιά των τούρκων
• Όχι καλέ μου ισλαμοφασίστα
• Η ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα κατά τη Συνθήκη των Παρισίων
• «No ships, no troops, no flags»
• Σύμβολα και συμβολισμοί των διερευνητικών επαφών
• Λίγο πριν την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών
• Ο "πολιτισμός" του Αλί Ερμπάς
• Στην τελική ευθεία για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών
• Μία απάντηση στην κουτοπονηριά των ισλαμιστών
• Ιστορικές αναφορές και επισημάνσεις επί της Τεκτονικής παράδοσης στην Τουρκία
• Το ζήτημα της χρονικής εμφάνισης του Τεκτονισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κι η αντίδραση του Οικουμενικού Θρόνου περί της «Τάξις γινομένη ἐπὶ ὑποδοχῇς τινὸς Ἐλευθέρου Κονιάτου»
• Ο Εφιάλτης ήταν παιδί μας και ο Δούρειος Ίππος δικό μας κατασκεύασμα...
• Όταν ο Τολστόι ασπάστηκε το (τουρκο)ισλάμ
• Η μεγάλη Έξοδος
• Δεν είναι ισλαμοφοβία αλλά απέχθεια και αντίσταση σε ό,τι πρεσβεύετε ηλίθιε!
• Οργή στην Αρμενία για την οδυνηρή συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν
• Το "ευγενές" έθνος των τούρκων
• Ποιός φοβάται τον διάλογο;
• Το πλαίσιο ανάπτυξης κι εκδήλωσης του τουρκικού ισλαμοφασισμού:
• Ο ισλαμισμός & το ζήτημα της ταυτοτικής ανεπάρκειας στην Τουρκία
• Επιμορφώνοντας τους ισλαμιστές 
• Η Αγία Σοφία και ο μύθος της κόκκινης μηλιάς στην ελληνική και την τουρκική παράδοση
• Γιατί οι τούρκοι ισλαμιστές απεχθάνονται τον Κεμάλ; 
• Περί των επιθέσεων προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο
• Η ηλιθιότητα είναι αήττητη. Ο ισλαμοφασισμός όμως μπορεί να να νικηθεί!
• Allah protects churches, islamists destroy them
• Pontic Genocide, response to public statement by Turkish Foreign Office
• Ρουμπαγιάτ / σουφισμός
• Η Κεντρική Ασία στο επίκεντρου του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού
• Ίδρυση νέου ισλαμικού κόμματος στην Τουρκία
• Θρησκευτική παράνοια...
• Μια θέση για την Τουρκία στο Συμβούλιο Ασφαλείας...;
• Ο Τουρκικός αμοραλισμός...
• Σχετικά με την εξωτερική πολιτική των Τούρκων
• Το σύνδρομο της «παιδικής χαράς» στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου
• Η Τουρκική ηγεμονία: Μήπως βρισκόμαστε λίγο πριν την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;
• Ελληνική Εξωτερική Πολιτική. Μήπως ήρθε η ώρα για γενναίες αποφάσεις;
• Η Τουρκική "αδυναμία" 

Ο φερετζές της υποκρισίας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων

 

Ο μουσουλμανικός πληθυσμός στην Ευρώπη, σύμφωνα με τι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις, δεν ξεπερνά το 6% σε σύνολο πληθυσμού που αγγίζει περίπου τα 500 εκατομμύρια· κι αν το ποσοστό αυτό μάς φαίνεται μικρό ή ασήμαντο, οι ισλαμικές οργανώσεις που εδρεύουν και δρουν σε ευρωπαϊκό έδαφος - καθ’ υπόδειξη κυρίως της Άγκυρας, φροντίζουν να μας υπενθυμίζουν διαρκώς το μέγεθος της... «αναστάτωσης» που μπορούν να προκαλούν τώρα και στο μέλλον, με την δυναμική που αναπτύσσουν για την διασφάλιση των δικαιωμάτων και την ικανοποίηση των ολοένα κι αυξανόμενων απαιτήσεων των μουσουλμάνων που ζουν ή φιλοξενούνται στη Γηραιά Ήπειρο. Μια δυναμική που απαξιώνει και αγνοεί επιδεικτικά τις θρησκευτικές / φιλοσοφικές / ιδεολογικές / πολιτισμικές και πολιτικές παραδόσεις και δομές των ευρωπαϊκών χωρών και λαών.

Η αλήθεια είναι πως το όλο ζήτημα των ισλαμικών απαιτήσεων δεν είναι σαφές κι απόλυτα οριοθετημένο, αν λάβουμε υπόψη μας τις όποιες κοινωνικοπολιτικές τους προεκτάσεις που είναι διαφορετικές από χώρα σε χώρα και, εκ των συνθηκών, παρατηρούνται πολλές ποιοτικές διαφορές. Αυτές ακριβώς οι διαφορές και ο τρόπος με τον οποίο εκφράζονται αυτές οι απαιτήσεις, αποτελούν πρόκληση για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και σκέψης όμως, οφείλουμε να αναγνωρίζουμε τα ιδιαίτερα ιστορικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μουσουλμανικών πληθυσμών κατά τόπους και κατά περίπτωση έτσι, ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μην αισθάνονται περιθωριοποιημένοι ή πολίτες β’ διαλογής, όπως αισθάνονται οι μειονότητες στην Τουρκία για παράδειγμα. Μέχρι εδώ καλά.

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου, αποτελεί η πρόσφατη αποτυχημένη προσπάθεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου - και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με το Φόρουμ των Ευρωπαϊκών Μουσουλμανικών Οργανώσεων Φοιτητών και Νέων (FEMYSO), να «επιμορφώσουν» και να «διαφωτίσουν» τις ευρωπαϊκές κοινωνίες αναφορικά με τον σεβασμό του δικαιώματος των μουσουλμάνων να εκδηλώνουν ελεύθερα την θρησκευτική και πολιτισμική τους ταυτότητα, την διαφορετικότητά τους δηλαδή, προβάλλοντας ως ευρωπαϊκό αξιακό σύμβολο την ισλαμική μαντίλα με συνθήματα τύπου: «hijab is freedom» και «joy is hijab»(!)

Δικαιολογημένα η δράση αυτή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και στην χώρα μας, με ένα μεγάλο ερωτηματικό για τις ευθύνες εκείνων των θεσμικών παραγόντων που δήθεν λειτουργούν με γνώμονα το ευρωπαϊκό σύστημα κανόνων, αρχών κι αξιών. Αυτή όμως είναι μία και μόνη παράμετρος. Θεωρητική.

Επί του πρακτέου, οφείλουμε να γνωρίζουμε αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αγνοούν τις σχέσεις της εν λόγω οργάνωσης με την Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (DIYANET), την IGMG (τούρκοι ισλαμοφασίστες), την Μουσουλμανική Αδελφότητα και άλλες οργανώσεις-ομάδες που έχουν χαρακτηριστεί ως τρομοκρατικές καθώς, και τι ποσά της έχουν καταβληθεί από πλευράς Ε.Ε. και για ποιον σκοπό. Διότι, απ’ ό,τι φαίνεται, όλοι γνωρίζουν και κανένας μιλάει και κανένας δεν δοκιμάζει να κάνει απολύτως τίποτε…!

Υπάρχει βέβαια και η ανθρώπινη διάσταση. Ό,τι ακριβώς εκμεταλλεύεται όλος εκείνος ο συρφετός των αλληλέγγυων και των δικαιωματιστών που οι ισλαμιστές τους έχουν πιάσει - κατά το κοινώς λεγόμενο - κότσο. Οι αντιπρόσωποι αυτοί του τίποτα, αυτοπροβάλλονται «προοδευτικοί» και «φιλελεύθεροι» και αντιμετωπίζουν όλους εμάς τους υπόλοιπους ως οπισθοδρομικούς, ξεπερασμένους, φοβικούς και τα λοιπά. Και δεν τους περνά καν από το μυαλό ότι όλοι οι άνθρωποι, μουσουλμάνοι, βουδιστές, χριστιανοί, ινδουιστές, άθεοι ή ό,τι άλλο, είναι πρόθυμοι να δείξουν και δείχνουν τον ίδιο σεβασμό που απολαμβάνουν από τους γύρω τους, δεν επιτρέπουν στις όποιες διαφορές να δημιουργούν στεγανά κι εντάσεις, κι ούτε εξ υφαίνουν θεωρίες συνωμοσίας. Όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι έχουν τα ίδια σχέδια, τα ίδια όνειρα, τις ίδιες ελπίδες και τα ίδια θέλω: Να ζήσουν μία καλή κι αξιοπρεπή ζωή για εκείνους και για τα παιδιά τους.

Το πράγμα χαλάει από όσους αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους με άλλο μάτι. Από εκείνους που έχουν άλλες επιδιώξεις και εξυπηρετούν πολύ συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ισλαμικών Νεολαίων είναι ένας τέτοιος χώρος, με τα μέλη του να μην σέβονται τίποτε και κανέναν στην ετσιθελική προώθηση της πολιτικής του ατζέντας! Και δεν έχουμε κανέναν απολύτως λόγο να αμφιβάλλουμε ότι εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο του λεγόμενου υβριδικού πολέμου που διεξάγει η Τουρκία με κάθε τρόπο και μέσο έναντι της Ευρώπης. Το περίεργο είναι πως θεσμικά όργανα της Ε.Ε. δείχνουν πρόθυμα στην υιοθέτηση αυτής της πολιτικής ατζέντας...

Η αντίδραση της νεοεκλεγείσας τουρκάλας προέδρου του Φόρουμ, Hande Taner, είναι ενδεικτική κι άκρως αποκαλυπτική. Μετά την αποτυχημένη διαφημιστική εκστρατεία ανάδειξης της ισλαμικής κουλτούρας ως «σημαίνοντος» στοιχείου της «ευρύτερης» ευρωπαϊκής ταυτότητας, καθ’ υπόδειξη της Άγκυρας (για θυμηθείτε πόσες φορές ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν έχει εκφραστεί ανάλογα...), εξαπολύει μύδρους εναντίον των «ευρωπαίων (γάλλων) υποκριτών» (sic) που – πάντα κατά την ίδια – προάγουν με τις ενέργειές τους τις διακρίσεις εις βάρος των μουσουλμάνων και τη μισαλλοδοξία.

Η κ. Taner άρπαξε την ευκαιρία που της παρουσιάστηκε για να παραδώσει μαθήματα περί σεβασμού πολιτικών (όπως αντιλαμβάνεστε η θρησκεία χρησιμοποιείται πάντα προσχηματικά) και ανθρωπίνων δικαιωμάτων· «προοδευτικότητας» κι αλληλεγγύης. Όμως, δεν την ακούσαμε και δεν την είδαμε ποτέ να επιδεικνύει την ίδια σπουδή για τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, την χώρα καταγωγή της, κατά παράβαση κάθε λογικής και έννοιας δικαίου, όπως στην περίπτωση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς ή του Οσμάν Καβαλά και τόσων χιλιάδων άλλων πολιτικών κρατουμένων ή για τις απαγορεύσεις εισόδου στη χώρα και τις απελάσεις με συνοπτικές διαδικασίες ευρωπαίων πολιτών με καταγωγή από τον Πόντο και άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας χωρίς κανένα απολύτως αιτιολογικό!

Ακόμη περισσότερο; Δεν έχει εκφραστεί ποτέ για τα όσα μύρια περνούν και υποφέρουν χριστιανοί, βουδιστές και ινδουιστές από μουσουλμανικές πλειοψηφίες στην Αφρική και την νοτιοανατολική Ασία.

Μας κουνάει το δάχτυλο λέγοντάς μας πως ο καθένας έχει δικαίωμα να φοράει ό,τι θέλει, όπου θέλει. Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί αυτό το δικαίωμα δεν το έχουν οι χριστιανοί στην Τουρκία και σε άλλες μουσουλμανικές χώρες με κίνδυνο μάλιστα, σε αντίθετη περίπτωση, να υποστούν λεκτική ή άλλη επίθεση από τον όποιο τυχαίο παρανοϊκό αν έστω τύχει να δει κρεμασμένο τον σταυρό στον λαιμό;

Θα πρότεινα στην κ. Taner και σε κάθε άλλη κ. Taner, που επιδιώκει να έχει λόγο και ρόλο, να χτίσει το πολιτικό της κεφάλαιο πάνω στην αλήθεια. Γνωρίζω όμως εκ προοιμίου ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο μια και η ισλαμική αλήθεια είναι μία βρώμικη υπόθεση! Κι εδώ στην Ευρώπη το έχουμε δει, το βλέπουμε, το έχουμε ζήσει, το ζούμε και το βιώνουμε πολύ καλά… Αν παρά ταύτα ασφυκτιά και αποζητά περισσότερο χώρο κι ελευθερία, να ανασάνει λίγο η γυναίκα, μπορεί κάλλιστα να μετοικήσει στην χώρα καταγωγής της ή να εγκατασταθεί στο Ομάν, τη Σ. Αραβία, το Ιράκ, το Ιράν, το Πακιστάν ή και το Αφγανιστάν ακόμη. Απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω η ποιότητα δημοκρατίας εκεί ξεπερνά κατά πολύ τα ευρωπαϊκά στάνταρντς. Είμαι σίγουρος ότι θα έβρισκε την ευτυχία και θα ένιωθε πιο ελεύθερη και πιο ασφαλής.

Ας μιλήσουμε σοβαρά. Το Ισλάμ δεν είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές αξίες και μάταια προσπαθούν κάποιοι να μας πείσουν για το αντίθετο. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι θεσμοί προβληματικοί και δεν αντικατοπτρίζουν σε καμία περίπτωση τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στα πολιτικά και κοινωνικά τεκταινόμενα του ευρωπαϊκού χώρου αλλά και πέραν αυτού. Ούτε και μπορούν να διαρρυθμίσουν ένα ασφαλές και ποιοτικό περιβάλλον (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας μας) για τους πολίτες της ΕΕ και για όλους όσους ζουν νόμιμα εδώ, είτε είναι μουσουλμάνοι, χριστιανοί, άθεοι ή παγανιστές.

Τα ερωτήματα είναι συγκεκριμένα και έχουμε κάθε δικαίωμα να γνωρίζουμε:

• Τι επιχορηγήσεις έχουν λάβει αυτές οι οργανώσεις και για ποιόν σκοπό;
 
• Για ποιό λόγο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί συνδιαλέγονται μαζί τους και ποιό το διακύβευμα;
 
• Επίσης, ποιό είναι το όφελος που αναμένεται να απολαύσουν τα κράτη μέλη και οι ευρωπαϊκές κοινωνίες από αυτή τη ... συναλλαγή;

Η σημασία της Συνόδου των G-20 για την Ελλάδα

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

 

Η Σύνοδος των G-20 στην Ρώμη τελείωσε και τα πρώτα συμπεράσματα μπορεί να εξαχθούν. Στο γενικό επίπεδο και αυτή η Σύνοδος έδειξε ότι ο θεσμός των G-20 έχει αρχίσει να χάνει την σημασία που είχε, πριν από είκοσι χρόνια.

Όταν οι G-20 ξεκίνησαν το 1999, οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη. Σήμερα υπάρχει η Κίνα και η συμπόρευση της με την Ρωσία που διαμορφώνουν ένα διαφορετικό διεθνές περιβάλλον. Και οι δύο απουσίαζαν από τη Ρώμη.

Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ομάδα BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) δεν υφίσταται πλέον ως οντότητα. Η Κίνα και η Ρωσία ακολουθούν τον δικό τους δρόμο, η Ινδία προσανατολίζεται στο να διευρύνει τις σχέσεις της με τη Δύση, ενώ η Βραζιλία και η Νότια Αφρική δεν θεωρούνται σημαντικές δυνάμεις στους διεθνείς συσχετισμούς.

Στα προηγούμενα θα πρέπει να προστεθεί και το θέμα των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται την εποχή της πανδημίας. Τα ταξίδια, ακόμα και σε επίπεδο ηγετών, περιορίζονται στα απολύτως αναγκαία, όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι. Η απουσία κάποιων ηγετών δείχνει και την σημασία που δίνουν σε συγκεκριμένες συνόδους.

Με τα δεδομένα αυτά, στη Ρώμη οι ΗΠΑ και η ΕΕ ήθελαν να δείξουν ότι μπορεί να προχωρήσουν τα θέματα του κλίματος, των εμβολίων και της οικονομικής ανάκαμψης, ακόμα και χωρίς την παρουσία της Κίνας και της Ρωσίας. Η Δύση θέλει να δείξει ότι μπορεί να προχωρήσει με αυτές, ή χωρίς αυτές τις χώρες, αλλά όχι ενάντια σε αυτές τις χώρες. Σε αυτό το γενικότερο πλαίσιο, υπήρξαν εξελίξεις που σχετίζονται άμεσα με την Ελλάδα.

Οι κινήσεις της Τουρκίας

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, πραγματοποίησε μια σειρά επαφών με άλλους ηγέτες κατά την διάρκεια της Συνόδου στη Ρώμη. Η σημαντικότερη από αυτές ήταν με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Ήταν μια δύσκολη συνάντηση. Ο Τζο Μπάιντεν έθεσε ένα σύνολο θεμάτων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και την λειτουργία της δημοκρατίας στη Τουρκία, για τα οποία διευκρίνισε ότι θα συνεχίσει να τα θίγει και στο μέλλον.

Σε ότι αφορά το θέμα της προμήθειας νέων αεροπλάνων F-16, ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι το θέμα βρίσκεται σε μια διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί. Η διαδικασία περιλαμβάνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το Κογκρέσο και τον Λευκό Οίκο. Αυτό που πρέπει να έγινε σαφές είναι ότι ο Λευκός Οίκος θα ακολουθήσει την γνωμοδότηση του Κογκρέσου, στο οποίο οι συσχετισμοί δεν είναι ευνοϊκοί για την Τουρκία.

Στο θέμα του συστήματος S-400 οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι διαφωνούν, με τον Τζο Μπάιντεν να στηρίζει την θέση του Κογκρέσου ότι το αυτό το αντιαεροπορικό σύστημα δεν πρέπει να παραμείνει στην Τουρκία. Εκτός από το συγκεκριμένο και οι δύο πλευρές κράτησαν τις θέσεις τους για τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και της υπόθεσης του Οσμάν Καβαλά.

Συμπερασματικά, η Άγκυρα δεν φαίνεται να κέρδισε κάτι συγκεκριμένο από αυτή τη συνάντηση.

Ο Τούρκος πρόεδρος είχε επίσης διμερείς συναντήσεις με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.

Όσο για την συνομιλία του με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στην Λιβύη και στην διεθνή διάσκεψη που ετοιμάζεται να οργανώσει το Παρίσι στις 12 Νοεμβρίου. Παράλληλα, συζητήθηκε και η κατάσταση στο Αφγανιστάν και την Συρία. Συζήτησε ακόμη την πρότασή του για τη συγκρότηση ενός εξαμερούς οργανισμού, με τη συμμετοχή της Γεωργίας, του Ιράν, της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Τουρκίας και της Αρμενίας που θα επικεντρωθεί "στην ειρήνη και την ευημερία" στον Νότιο Καύκασο. Υπενθύμισε ότι η πρόταση αυτή έχει ήδη υποβληθεί από τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, αλλά η Γεωργία εμφανίζεται προς το παρόν αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την ανησυχία του για την πώληση γαλλικών όπλων στην Ελλάδα, αλλά δεν προχώρησε περισσότερο.

Η διμερής συνάντηση του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, είχε αντικείμενο κυρίως οικονομικά θέματα που αφορούν την αμυντική βιομηχανία και τις εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών. Η συζήτηση επεκτάθηκε και στα θέματα του Αφγανιστάν και της Λιβύης, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Συζητήθηκε επίσης η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ και ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Τουρκία.

Από όλες αυτές τις συναντήσεις η Τουρκία διασφάλισε μια εξομάλυνση των σχέσεων της με διάφορες πλευρές, μέχρι την επόμενη κρίση που θα περιλαμβάνει την ΕΕ.

Ο ρόλος της Γαλλίας

Ωστόσο, ο πρωταγωνιστής της Συνόδου είναι ο Εμμανουέλ Μακρόν. Ένα μήνα μετά το AUKUS, η Γαλλία διαμορφώνει έναν άξονα με τις ΗΠΑ από τα θέματα άμυνας μέχρι αυτά της τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, ετοιμάζεται να διατυπώσει μια νέα στρατηγική για την Αφρική.

Για τον Τζο Μπάιντεν και την κυβέρνηση του δύο ήταν οι προτεραιότητες της Συνόδου. Πρώτον, η συνάντηση στο Βατικανό με τον Πάπα που είχε προσωπικό και πολιτικό ενδιαφέρον και για τους δύο. Δεύτερον, η επιδιόρθωση μετά από ενάμιση μήνα του ρήγματος με τη Γαλλία που προκλήθηκε από την εξαγγελία του AUKUS.

Το Κοινό ανακοινωθέν Ουάσιγκτον και Παρισιού-εκτενές και λεπτομερές- δεν αφήνει αμφιβολίες ότι ο στόχος επιτεύχθηκε. Οι Αμερικανοί συναινούν σε μια σειρά διμερείς πρωτοβουλίες: κλίμα, ενέργεια, τεχνολογία, διάστημα, εμπόριο. Σε ότι αφορά την τρομοκρατία, οι ΗΠΑ θα θέσουν στη διάθεση της Γαλλίας νέους πόρους για να βοηθήσουν στο Σαχέλ και ειδικότερα στο Νίγηρα. Σε ότι αφορά την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, η Ουάσιγκτον την στηρίζει θεωρώντας την συμπληρωματική του ΝΑΤΟ. 

Τα προηγούμενα δείχνουν ότι η Γαλλία εγκαθίδρυσε έναν προνομιακό άξονα συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Η αμέσως επόμενη κίνηση του Μακρόν, ήταν η σύγκλιση σ διάσκεψης χωρών της ΕΕ (χωρίς πρόσκληση στην οικοδέσποινα Ιταλία) και της Αφρικανικής Ένωσης, με στόχο την ανάσχεση της διείσδυσης της Κίνας και της Ρωσίας στην Αφρική.

Οι εξελίξεις γύρω από τη Γαλλία επιβεβαιώνουν ότι η αμυντική συμφωνία Ελλάδας-Γαλλίας, η πώληση γαλλικών όπλων στην Ελλάδα και ο ρόλος που θέλει να παίξει το Παρίσι στην Ανατολική Μεσόγειο κινούνται πλέον και τυπικά, μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας και του νέου άξονα Γαλλίας και ΗΠΑ.