Η Ρωσική αντίληψη περί Ορθοδοξίας

Η δήλωση Πεσκόφ, αναφορικά με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, εξόργισε πολλούς από εμάς αν και δεν θα έπρεπε. Η έκπληξη κι η απογοήτευση που δοκίμασαν, οφείλεται κυρίως στην ιστορική άγνοια. Η θέση της Ρωσίας, για όσους γνωρίζουν, αντικατοπτρίζει και την Ρωσική αντίληψη περί Ορθοδοξίας αλλά και την προβληματική σχέση ανάμεσα στον Οικουμενικό Θρόνο και το Πατριαρχείο Μόσχας. Με ευθύνη της Μόσχας, αυτή η προβληματική σχέση έχει εξελιχθεί σε σφοδρή διαμάχη ελέγχου κι εξουσίας κατά τόπους κι αναπτύσσεται σε πολλά επίπεδα με αποτέλεσμα να πλήττεται η Ορθοδοξία κι ο Χριστιανισμός σε ανυπολόγιστο βαθμό.

Η Ρωσική ανοησία, όπως σε άλλη περίπτωση ο Γερμανικός παραλογισμός, δεν αποδέχεται τους Ρωμιούς, τους Έλληνες, ως τους αποκλειστικούς κληρονόμους του Βυζαντίου. “Η Κωνσταντινούπολη μας ανήκει...”, γραφεί ο καλός μας Ντοστογιέφσκι στο “ημερολόγιο ενός συγγραφέα”, και “είναι αδύνατον να θεωρούνται οι Ρωμιοί ως οι αποκλειστικοί κληρονόμοι του Βυζαντίου: θα τους έπεφτε πάρα πολύ, αν τους επιτρέπαμε να κληρονομήσουν ένα τόσο σπουδαίο σημείο της Υδρογείου...”. Γράφει κι άλλα ωραία περί κυριαρχίας.... Αν κανείς επιχειρήσει να περιηγηθεί μέσα στον χώρο και τον χρόνο της Χριστιανοσύνης θα διαπιστώσει πως διαφορετικά για τους Έλληνες και διαφορετικά για το ...“ξανθό γένος” γίνεται αντιληπτή η ουσία των πραγμάτων. Αν η πτώση της Κωνσταντινούπολης σήμανε και εξακολουθεί να σημαίνει για εμάς, το τραγικό τέλος, για τους όμοθρησκούς μας Ρώσους, αποτέλεσε την απαρχή του δικού τους θριάμβου! Η Ρωσία ήταν το νέο, το φρέσκο και το αψεγάδιαστο. Το Βυζάντιο αντιπροσώπευε κάθε τι αναχρονιστικό και σκοτεινό... 

Το ιστορικό αυτό γεγονός, προσέλαβε στην αντίληψη των Ρώσων υπερφυσικές διαστάσεις κι ως εκ τούτου, η πολιτική θεολογία που αναπτύχθηκε με τον καιρό, ετέθη ως η αιχμή του δόρατος της Ρωσικής θέλησης, επιδίωξης κι επιβολής και απέναντι στους λαούς που επηρέαζαν έμμεσα ή άμεσα πολύ περισσότερο δε και προς εμάς.

Η θρησκεία έγινε για τους Ρώσους, μέσα από το πρίσμα της πολιτικής σκοπιμότητας, το μέσο πολιτικής κυριαρχίας και πνευματικής διευθέτησης στα πρότυπα της Δύσης, προσαρμοσμένη βέβαια στην νοοτροπία και τον πολιτισμό της Ανατολής. Οφείλουμε εδώ να σημειώσουμε πως μεγάλη ευθύνη είχαν και πολλοί δικοί μας ιερωμένοι, λόγιοι, διανοούμενοι, έμποροι, οι οποίοι είτε συνειδητά είτε άθελά τους μετέφεραν στον ελληνικό χώρο και την ελληνική πνευματική σφαίρα αυτού του είδους την στόχευση που, ακόμη και σήμερα παραμένει ζωντανή στην συνείδηση πολλών από εμάς, πάλι με ευθύνη ανθρώπων που επιμένουν να βλέπουν στους Ρώσους με “αδελφοσύνη” κι αγαθές προθέσεις...

Αναλογιστείτε μόνον πόσες “προφητείες” κυκλοφορούν κι επανακυκλοφορούν σε νέες εμπλουτισμένες εκδόσεις, πόσοι ομιλούν περί “ξανθού γένους” και απελευθέρωσης της Πόλης από την “σκλαβιά” και για τον τελικό “θρίαμβο” της Ορθοδοξίας έναντι των “αιρετικών” παρά το γεγονός πως ουδέποτε οι Ρώσοι είχαν αποδείξει την ορθοδοξία τους ή τα φίλια κι ειλικρινή αισθήματά τους λόγω - έστω - κοινών θρησκευτικών πεποιθήσεων και απέναντι σε εμάς αλλά και απέναντι προς όλους τους ομόδοξους λαούς. Για να προλάβω την οποιαδήποτε παρερμηνεία: Δεν ομιλούμε για τον Ρωσικό λαό. Μιλούμε για το πολιτικό και εκκλησιαστικό σύστημα εξουσίας!

Η ιδεολογία της "Τρίτης Pώμης" θα αναπτυχθεί ήδη από την πτώση της Πόλης και θα προβάλλει την πεποίθηση ότι το κράτος της Μόσχας είναι το τρίτο κατά σειρά ευλογημένο χριστιανικό βασίλειο επί της γης. Αυτό πιστεύουν οι Ρώσοι ακόμη και σήμερα. Έτσι σκέπτονται, έτσι συμπεριφέρονται κι έτσι δρουν. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως η τελευταία ανάσα του Βυζαντίου με τον χαρακτήρα του και τον πολιτισμό του, αποτελεί “αγκάθι” στον “ροδόκηπο” που με τόσο “αγώνα” και φροντίδα καλλιέργησαν όλους αυτούς τους αιώνες στον μακρινό και παγωμένο βορρά.

Και το μένος τους, γίνεται ακόμη μεγαλύτερο καθώς, και σύμφωνα πάντα με την δική τους σκέψη, η “Νέα Ρώμη” δεν καταλύθηκε από αλλόθρησκους βάρβαρους, δεν ήταν δηλαδή έναν αναπόφευκτο ιστορικό γεγονός όπως τόσα άλλα, αλλά, υπέστη την Θεία τιμωρία επειδή παρέκκλινε της ορθής πίστης!

Πιστεύουν δηλαδή, ότι η Ορθοδοξία - ως αυθεντική έκφραση της Χριστιανοσύνης - αποτελεί δικαιωματικά κεκτημένο τους και κανείς Έλληνας δεν μπορεί να ισχυρίζεται το αντίθετο! Γι’ αυτό και σε κάθε ευκαιρία, η ρητορική τους απέναντι στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Πατριαρχείου είναι τόσο σκληρή... σχεδόν χυδαία! Δεν θα αναφερθώ καν στα όσα κάνει η Εκκλησία της Ρωσίας στην Αμερική ή την Αφρική και την Ασία ανταγωνιζόμενη το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Θα κλείσω, σημειώνοντας μόνο πως στην πραγματικότητα οι Ρώσοι διατηρούν μια δική τους διαφορετική προσέγγιση της ίδιας της έννοιας της Ορθοδοξίας που απέχει κατά πολύ απ’ ό,τι οι υπόλοιποι Ορθόδοξοι πιστεύουμε και αισθανόμαστε.

Κατακαημένη Αράχωβα...

Αν και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να συμμετάσχω στο promotion του πονήματος του κ. Κουφοντίνα, δυστυχώς για μένα, δεν μπορώ ν’ αποφύγω τον σχολιασμό της στάσης της συντηρητικής παράταξης, της μούχλας δηλαδή… των νοικοκυραίων ντε! Και δεν μπορώ να το αποφύγω, διότι με θίγει και ως άνθρωπο κι ως πολίτη και μάλιστα δημοκράτη – όπως νομίζω ή θέλω να πιστεύω πως είμαι!

Ο υιός Μομφεράτος, από την πρώτη στιγμή πώλησης του βιβλίου, ενεμφανίσθη ως δια μαγείας από το πουθενά, έξω από τον εκδοτικό οίκο Λιβάνη, να εκφράζει – με αξιοπρέπεια ομολογουμένως – την αγανάκτησή του καθώς, ο πατέρας του υπήρξε θύμα της 17Ν. Πράττει άγια! Κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει γι’ αυτό. Άραγε, για τον πατέρα της διπλανής πόρτας, που κυνηγήθηκε και τελικά δολοφονήθηκε από τους ενοίκους του Μεγάρου Μαξίμου έπραξε τα ίδια?

Η οικογένεια Μπακογιάννη (κι ο Ψαριανός μαζί !? ---- Μεγάλη έκπληξη ένιωσα από την απουσία Φαήλου…) μάς συγκίνησε με τη θλίψη της και δικαίως θλίβεται και πονά! Όμως, αναρωτιέμαι… πότε άλλοτε προσπάθησε να μάς συγκινήσει για τα παιδιά της διπλανής πόρτας, που έχασαν τον πατέρα τους… το ίδιο δολοφονημένο από τις πολιτικές μίσους, εκδίκησης, τιμωρίας κι εξαναγκασμού που με τόση ευκολία έχει εξαπολύσει το πρωθυπουργικό γραφείο, πλήρως εναρμονισμένο με λογικές τύπου Θεοχάρη?

Μπορούμε να παραβλέψουμε την κυβερνητική τρομοκρατία ελέω δανειστών? Τρομοκρατία μάλιστα η οποία εξαπολύεται με ιδιαίτερη ευχαρίστηση (πού’ σαι Αρτέμη???) Τόσα και τόσα γράφονται γι’ αυτήν… βιβλία, άρθρα, σχόλια, μελέτες κι όμως εκεί, δεν μιλά κανείς… μούγκα!

Είναι ψέμμα πως αυτή η κυβέρνηση έχει σπρώξει εκατοντάδες χιλιάδες στην μετανάστευση? Είναι ψέμμα πως αυτή η κυβέρνηση αντί να φτιάχνει σχολειά, νοσοκομεία έστω κάτι το ελάχιστο, στουμπώνει τις φυλακές με εμπόρους, μεροκαματιάρηδες και άνεργους που δεν μπορούν να πληρώσουν τις εξωφρενικές και παράλογες απαιτήσεις της εφορίας ή των ταμίων τους (που ούτως ή άλλως άχρηστα είναι?) Είναι ψέμμα πως αυτή η κυβέρνηση έχει ωθήσει εκατομμύρια (πλέον) συμπολιτών μας στην εξαθλίωση? Είναι ψέμμα πως αυτή η κυβέρνηση δολοφονεί καθημερινά τουλάχιστον έναν άτυχο συμπολίτη μας? Είναι ψέμμα πως κάθε ένας από εμάς εκφράζει τον προβληματισμό του θεωρείται αυτόματα εχθρός κι επικίνδυνος δια την διασφάλιση της… νομιμότητας ("ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό"… να μην ξεχνάμε τέτοιες λεπτομέρειες! Δεν κάνει…)  

… λέω εγώ τώρα…

Κι απ’ την άλλη, μας μιλάνε για την Ελλάδα της δημιουργίας. Μας μιλάνε για την Ελλάδα της αισιοδοξίας και την ίδια στιγμή, τσαφ, μας πειράζει και το βιβλίο κάποιου Κουφοντίνα… Ασφαλώς και πρέπει να μας πειράζει! Σοφία χρειάζεται? Όμως πρέπει να μας πειράζουν όλα και να δείχνουμε την ίδια ευαισθησία σε όλα! Όχι όπου μας βολεύει! Όχι μόνον όπου μας συμφέρει.

Πάρτε το χαμπάρι φίλοι μου της μούχλας. Όσο θα υπάρχετε εσείς τόσο θα εξακολουθεί κι ο αντικατοπτρισμός σας. Και δεν θέλω να σας θίξω. Ούτε σας το λέω με μίσος ή εκδικητική διάθεση. Συνεχίζω να σας δικαιολογώ διότι έτσι πρέπει… διότι αυτό είναι δημοκρατικά ορθό. Όμως, όσο δεν αλλάζετε μυαλά, τόσο θα συνεχίζει μία κατάσταση που μας αδικεί όλους! Και πολιτικά και κοινωνικά!

Σε ό,τι αφορά στην μελέτη και το διάβασμα, και σε ό,τι με αφορά, θα αγοράζω όποιο βιβλίο θέλω και θα διαβάζω ό,τι θέλω, όχι γιατί είναι δικαίωμά μου αλλά, επειδή είναι ο μόνος τρόπος να έχω γνώση και άποψη… δεν πάω πια στο σχολείο. Ευτυχώς, την γλύτωσα από κει με μερικές αμυχές…

Ο καιρός των καταιγίδων...

Χθες, η "Ευρώπη", όχι οι λαοί της αλλά ό,τι θεωρητικά τους εκπροσωπεί, μνημόνευσε τα θύματα της τρομοκρατίας, θέλοντας έτσι να μεταδώσει ένα συμβολικό μήνυμα… "δημοκρατίας" κι αποφασιστικότητας… αποφασιστικότητας απέναντι σε κάθε μορφή βίας, εξαιρουμένης ασφαλώς της κρατικής και αστυνομικής βίας οι οποίες είναι πάντοτε δικαιολογημένες από εκείνους που διαχειρίζονται τα δημόσια πράγματα.

Υπό αυτό το πρίσμα δεν θεωρούνται, δεν λογίζονται κι άρα δεν μνημονεύτηκαν ως θύματα τρομοκρατίας και βίας ο σέρβικος λαός για παράδειγμα, ο ουκρανικός λαός για παράδειγμα…  εμείς, ως θύματα οικονομικής και εν γένει θεσμικής τρομοκρατίας… όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες που ζούμε υπό το κλίμα σταδιακής αναστολής των ατομικών, κοινωνικών, πολιτικών (που οδηγεί σε κατάργηση) δικαιωμάτων μας!    

Πολλά τα παραδείγματα βίας και τρομοκρατίας παντού στον κόσμο… όμως, αυτή τη φορά αφορμή γι’ αυτή μου την γραπτή παρέμβαση στάθηκε η κατάληξη του τελευταίου – προφανώς – θύματος του παραλογισμού σε γειτονική μας χώρα, έτσι ακριβώς όπως τον βιώνουμε από πέρσι! Ένα παιδί έχασε την ζωή του… γιατί? Για την "επιβολή" της "τάξης"? Ποιάς "τάξης"? (…)

Ευτυχώς εμείς οι έλληνες απολαμβάνουμε την ηρεμία μας μέσα στον πόνο μας και δεν έχουμε συχνά τέτοια φαινόμενα μιας και κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου… έχουμε παραδώσει το πνεύμα ρε παιδί μου… είμαστε και ψεκασμένοι… πώς το λένε? Στιγμιαίοι είμαστε! Μεμονωμένα περιστατικά είμαστε! Εν πάση περιπτώσει, το θέμα μας είναι η βία, η κρατική βία και η επιβολή της τάξης, για να μπορούν οι "νοικοκυραίοι" να αισθάνονται ασφαλείς (μέχρι κάποιος να χάσει το παιδί του βεβαίως βεβαίως…).

Δεν χρειάζεται σοφία για να καταλάβει κανείς πως η βία έχει πολλά πρόσωπα και μονάχα έναν στόχο. Να προκαλέσει πόνο! Σαδισμός δίχως φτιασιδώματα. Στεγνό και καθαρό έγκλημα απ’ όπου κι αν προέρχεται! Ακόμη κι αν είναι ενδεδυμένη με το φόρεμα της νομιμότητας!

Όμως, την τάξη δεν την επιβάλλεις με την βία. Την τάξη την επιβάλλεις με δουλειά, πολλή δουλειά… με πολιτισμό, με σεβασμό, με δικαιοσύνη, με προνοητικότητα και με αγάπη. Την επιβάλλεις… αν την επιβάλλεις, με την ψυχή σου και όχι με την τρομοκρατία, όχι με την ισχύ που σου παραχωρείται για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Αρκετά με τις φιέστες!

Ο πολίτης δεν είναι ο εχθρός. Κυρίως δε, όταν ο πολίτης αυτός είναι ένα δεκαπεντάχρονο παιδί που αντί να πετά πέτρες στους δρόμους, πήγαινε ν’ αγοράσει ψωμί για την οικογένειά του… ή όταν ο πολίτης αυτός έχει την «ατυχία» να έχει διαφορετικό χρώμα από το δικό μας… ή όταν ο πολίτης αυτός τυχαίνει να έχει διαφορετικό θρήσκευμα από το δικό μας… ή διαφορετική γλωσσική καταγωγή…    

Ωραίοι οι κλάδοι ελιάς, καλογυαλισμένες κι οι ζυγαριές! Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε… πλην όμως, όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, όσο κι αν βρίσκουν "πειστικές δικαιολογίες" για να εκφραστούν κι "αναγκαιότητες" για να εφαρμοστούν, δείχνουν ξεκάθαρα που πάει το πράγμα. Σήμερα εκεί, αύριο άλλου, προχθές εδώ… Όσο δεν μιλάμε, όσο δεν εκφράζουμε την αγανάκτηση μας κι όσο δεν απαιτούμε το minimum του σεβασμού και της αξιοπρέπειας που δικαιούμαστε ως άνθρωποι κι ως πολίτες, τόσο περισσότερο θα γιγαντώνεται η κυβερνητική αυθαιρεσία κι ο παραλογισμός. Ένα σου κι ένα μου! Αν τούτο το πράγμα που το λέμε δημοκρατία το αξίζουμε, ε, ας το αποδείξουμε έμπρακτα.

… Κάποιοι πήγαν στο Καστελόριζο γιατί έχασαν τον δρόμο. Ιδού η Ρόδος!