Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2022

Ουκρανία: Επιστρέφει ο κεραυνοβόλος πόλεμος;

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ακολουθεί την πορεία που είχαν προβλέψει πολλοί στρατιωτικοί αναλυτές: μια παρατεταμένη επίθεση με πυραύλους που εκτοξεύονται από μακριά για να καταστρέψουν ουκρανικά αεροδρόμια, αεράμυνα και συστήματα ελέγχου. Παράλληλα, εισβολή χερσαίων δυνάμεων από πολλαπλά σημεία.

Η πλήρης εικόνα του τι συμβαίνει στο έδαφος είναι δύσκολο να υπάρξει σε πραγματικό χρόνο, αλλά ο Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται ότι επέλεξε μια ευρύτερη εκστρατεία με στόχο την αλλαγή καθεστώτος, αντί για μια πιο περιορισμένη εκστρατεία για κατάληψη των εδαφών του Ντονμπάς.

Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η Ρωσία είχε συγκεντρώσει δυνάμεις γύρω από την Ουκρανία που αριθμούν περισσότερους από 200.000 στρατιώτες μέχρι τη στιγμή που ο Βλαντιμίρ Πούτιν έδωσε την διαταγή εισβολής. Την ίδια στιγμή, ο τακτικός στρατός της Ουκρανίας αριθμεί περίπου 126.000 στρατιώτες.

Το τι θα συμβεί στη συνέχεια, γίνεται καλύτερα κατανοητό από τον διακηρυγμένο στόχο του Πούτιν να «αποστρατιωτικοποιήσει» αντί να καταλάβει την Ουκρανία, μια χώρα με 41 εκατομμύρια κατοίκους, στο μέγεθος της Γαλλίας.

Αυτό σημαίνει ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να διαλυθούν πλήρως, τα οπλικά συστήματα να καταστραφούν και η Ουκρανία να μετατραπεί σε μια ουδέτερη ζώνη. Ο Πούτιν ήταν πολύ συγκεκριμένος σε ότι αφορά την επίτευξη αυτών των στόχων, με τα εδαφικά ζητήματα να βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα.

Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει εξουδετέρωση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, κυρίως στο Ντονμπάς, όπου οι ρωσικές δυνάμεις πιθανότατα θα προσπαθήσουν να τις περικυκλώσουν.

Η Ρωσία δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά μια μακροπρόθεσμη εμπλοκή στην Ουκρανία, επομένως θα πρέπει να διεξάγει έναν κεραυνοβόλο πόλεμο (blitzkrieg). Η Ρωσία έχει αναπτύξει την δική της εκδοχή του δόγματος «Σοκ και Δέος» με συστήματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και ακρίβειας και ισχυρό πυροβολικό που της επιτρέπει να επιτεθεί σε ουκρανικά κέντρα διοίκησης και ελέγχου, αποθήκες πυρομαχικών, αεροπορία και αεράμυνα, από απόσταση.

Η άμυνα των Ουκρανών

Πόσο δύσκολο θα είναι για την Ουκρανία να αμυνθεί τώρα που η επίθεση της Ρωσίας έχει ξεκινήσει; Οι Ουκρανοί βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση και η ηγεσία της χώρας αντιμετωπίζει πολύ δύσκολες επιλογές.

Η Ουκρανία δεν μπορεί να υπερασπιστεί χιλιάδες χιλιόμετρα των συνόρων της - από τη Λευκορωσία στο βορρά μέχρι την Κριμαία στο νότο. Απειλείται από διάφορες κατευθύνσεις και οι δυνάμεις της είναι αρκετά αραιά κατανεμημένες.

Αλλά η πραγματική διαφορά μεταξύ των ρωσικών και των ουκρανικών δυνάμεων είναι στον αέρα. Με βάση τα μέχρι σήμερα γνωστά δεδομένα, αναμένεται ότι οι Ρώσοι θα αποκτήσουν αεροπορική υπεροχή πολύ γρήγορα.

Τα προηγμένα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας, όπως οι πύραυλοι S-400, ευνοούν επίσης τις δυνάμεις της. Αντίθετα, η Ουκρανία διαθέτει παλαιότερη και πιο περιορισμένη αεράμυνα.

Οι Ρώσοι διαθέτουν ένα πολύ σημαντικό οπλοστάσιο σύγχρονων όπλων και δυνατοτήτων στο οποίο η Ουκρανία δεν έχει απάντηση. Η Ουκρανία έλαβε πρόσφατα εξοπλιστικά συστήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά πρόκειται κυρίως για πυραύλους αέρος-αέρος μικρού βεληνεκούς και αντιαρματικά όπλα.

Με λίγα λόγια, η Ρωσία ξεπερνά την Ουκρανία τόσο σε εξοπλισμούς όσο και σε στρατεύματα. Με την κυριαρχία της Ρωσίας στον αέρα και τα όπλα μεγάλης εμβέλειας, αναμένεται από τους ειδικούς, ότι οι ουκρανικές δυνάμεις σύντομα θα καθηλωθούν.

Εάν οι μάχες εισέλθουν σε ουκρανικές πόλεις, θα μπορούσε να δώσει μια ευκαιρία στις ουκρανικές δυνάμεις. Οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν αρχικά να προσπαθήσουν να παρακάμψουν τις πόλεις.

Αν η Ρωσία προσπαθήσει να καταλάβει - αντί να απειλήσει - το Κίεβο, μια πόλη 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, θα διακινδύνευε πιθανόν, μήνες πολέμου σε αστικό περιβάλλον και θα απαιτούσε όλο το ανθρώπινο δυναμικό που έχει στη διάθεσή της. Ωστόσο, λόγω της πολιτικής σημασίας του Κιέβου, το θέμα παραμένει ανοικτό. Ίσως η αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, την οποία επικαλείται ο Βλαντιμίρ Πούτιν να μην μπορεί να επιτευχθεί πλήρως, χωρίς τον έλεγχο της πρωτεύουσας.

Το μήνυμα της Ουκρανίας

Σήμερα η Ουκρανία χρησιμοποιείται από την Ρωσία ως παράδειγμα, για να κατανοήσει η παγκόσμια κοινή γνώμη ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή, τελείωσε.

Αλλά και η Δύση, οκτώ χρόνια από το «πείραμα» του Μαϊντάν που υποστήριξε, περιορίζεται σε δηλώσεις συμπαράστασης προς την Ουκρανία, ή στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων. Γιατί δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. Είναι ένας άλλος τρόπος για να δηλώσει και η Δύση ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή έχει τελειώσει. Η Ουκρανία μετατράπηκε από την Δύση σε ένα αντιρωσικό προπύργιο, ενώ όπως φαίνεται δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα αναλώσιμο πιόνι.

Οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί, πολλές φορές εν κενώ και η εικόνα που οι χώρες της Δύσης ήθελαν να εμφανίζουν στο διεθνές ακροατήριο, δεν αντιστοιχούσαν τα τελευταία χρόνια, στις αντικειμενικές και υποκειμενικές τους δυνατότητες να τις υποστηρίξουν πολιτικά και στρατιωτικά. Αυτό φάνηκε από το 2020, όταν οι ΗΠΑ ανέχθηκαν την επίθεση του Ιράν σε αμερικανικές βάσεις ως αντίποινα για την δολοφονία Σολεϊμανί, αλλά και το 2021 όταν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αποχώρησαν από το Αφγανιστάν, ενώ ήδη και η Γαλλία αποχωρεί από το Μάλι.

Αυτές είναι εξελίξεις που δεν διαφεύγουν της προσοχής των Μεγάλων Δυνάμεων. Η διαπραγμάτευση μεταξύ τους εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι, αλλά πλέον οι όροι έχουν γίνει πιο περίπλοκοι. Πολλά θα εξαρτηθούν από την στάση των ΗΠΑ.

Τώρα, η Ουκρανία σε πρώτο επίπεδο και οι χώρες της ΕΕ σε δεύτερο, θα πληρώσουν το μεγαλύτερο κόστος-πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό- που θα δημιουργήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

 

Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2022

H παγκόσμια αστάθεια και τα πραξικοπήματα

γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς


Πέντε πραξικοπήματα σε μόλις ένα χρόνο και υποχωρήσεις των δημοκρατικών θεσμών σε αρκετές χώρες. Το 2021 ήταν μια κρίσιμη χρονιά. Όσο για το 2022 υπάρχουν κίνδυνοι να ακολουθήσει την ίδια πορεία. Ήδη, στις 24 Ιανουαρίου ανακοινώθηκε η πρώτη απόπειρα πραξικοπήματος για το 2022, στην Μπουρκίνα Φάσο. Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: https://www.geoeurope.org/2022/02/12/h-παγκόσμια-αστάθεια-και-τα-πραξικοπήμ/

Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2022

"Ό, τι είναι νόμιμο είναι ηθικό...", από το ημερολόγιο ενός ηλίθιου

 

Χαρακτικό που παρουσιάζει το λεγόμενο άχρηστο κοινοβούλιο. Το "άχρηστο κοινοβούλιο" ήταν το πρώτο κοινοβούλιο της Αγγλίας επί βασιλείας του Καρόλου Α ', και λειτούργησε από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 1625. Χαρακτηρίσθηκε ως άχρηστο καθώς δεν είχε καμία πρακτική κι ουσιαστική χρησιμότητα.

Το καθόλου ατυχές περιστατικό στα Lidl που δικαίως προκάλεσε την οργή και την αγανάκτησή μας, με τη συμπεριφορά του υπεύθυνου του καταστήματος στο Ίλιον και τους λόγους που προέβαλε για να δικαιολογηθεί, μου έφερε στο μυαλό την πασίγνωστη πλέον φράση του άλλοτε μεγαλοστελέχους της Νέας Δημοκρατίας, σπλάχνου του μητσοτακέϊκου και υπουργού της κυβέρνησης Καραμανλή, Γιώργου Βουλγαράκη, περί νομιμότητας και ηθικής, να επιβεβαιώνει κατ’ επανάληψη εκείνο που όλοι γνωρίζουμε: Ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι και ηθικό.

Τι σήμαινε όμως εκείνη η ομολογία του πρώην Υπουργού και πρώην Βουλευτή (νομοθέτη) που εν πολλοίς εξακολουθεί ως φιλοσοφία να ορίζει τον λεγόμενο πολιτικό μας πολιτισμό; Σήμαινε και σημαίνει ότι είναι δεδομένη εν τοις πράγμασι η ανικανότητα του Έλληνα νομοθέτη να ρυθμίζει του κανόνες της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής μας ζωής… τους κανόνες του παιχνιδιού. Και δεν είναι προνόμιο των Ελλήνων αυτή η ανικανότητα. Την συναντάμε παντού. Αλλού με περισσότερη κι άλλου με λιγότερη ένταση.

Πολλές φορές με έχει προβληματίσει η λογική με την οποία σχεδιάζονται, προτείνονται και ψηφίζονται - για να εφαρμοστούν - τελικά πολλοί Νόμοι. Κι άλλες τόσες φορές, με έχει απασχολήσει το ηθικό και το ποιοτικό τους πρόσημο… ξέρετε, κάποια πράγματα είναι οφθαλμοφανή. Βγάζουν μάτι κατά το κοινώς λεγόμενο.

Από την άλλη, δεν μπορώ να δεχτώ ότι αυτή η ανικανότητα είναι οργανική. Είναι σίγουρα επίκτητη και προκαλείται από σκοπιμότητες - το δίχως άλλο, κυρίως όμως, από την ίδια τη νοοτροπία μας. Τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας και το πώς βλέπουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας μέσα στο περιβάλλον μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο παρατηρούνται και διαφορές από χώρα σε χώρα. Κι είναι αλήθεια, πολλές χώρες γύρω μας και κοντά μας προκρίνουν την ευημερία και την εξυπηρέτηση των πολιτών τους, από την εξυπηρέτηση τους κράτους και του (όποιου) συστήματος εξουσίας και διαχείρισης. Έχουν άλλη στόχευση δηλαδή.

Ας επιστρέψουμε όμως στην ηθική και στο δίκαιο. Αν κι όλοι μας ακούμε και μιλάμε διαρκώς γι’ αυτές τις δύο έννοιες και μολονότι τις μεταχειριζόμαστε κάπως αόριστα κι αυθαίρετα πατώντας πότε στην ατομική-προσωπική και πότε στην συλλογική τους διάσταση, γνωρίζουμε ή έστω καταλαβαίνουμε ότι παράγουν πολύ συγκεκριμένα αποτελέσματα.    

Έτσι, μπορεί ο υπεύθυνος του καταστήματος να είχε την κανονιστική υποχρέωση να ακολουθήσει μία συγκεκριμένη διαδικασία, για να μην χάσει ενδεχομένως την δουλειά του από την άλλη, η αντίδραση του κόσμου υποδεικνυόμενη από την ηθική του συνόλου που θέλει τα πιο αδύναμα μέλη του να προστατεύονται για λόγους τάξης κι αρμονίας, μας έδωσε ένα πολύ συγκεκριμένο αποτέλεσμα: την ακύρωση της σχετικής νομοθετικής ρύθμισης στην πράξη!

Ακόμη κι ο πιο ενδεής συμπολίτης μας έχει την ίδια αξία με εμάς. Έχει δικαίωμα στην ζωή και στην αξιοπρέπεια, έστω και αν δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος των ίδιων υποχρεώσεων.

Ακόμη κι ο πιο ενδεής συνάνθρωπός μας έχει ανάγκη της συμπαράστασης, της συνδρομής και της αλληλεγγύης μας, έστω κι αν ευθύνεται ο ίδιος για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.

Το ερώτημα ωστόσο δεν είναι γιατί ένας υπάλληλος ακολούθησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες, ούτε γιατί ένας από εμάς αναγκάστηκε να κλέψει για να φάει. Το μείζον ερώτημα είναι γιατί πεινάει! Και σε αυτό το ερώτημα οφείλει να απαντήσει ο Έλληνας νομοθέτης. Κι όχι μόνον οφείλει να απαντήσει αλλά έχει και την υποχρέωση να βρει λύση στο πρόβλημα.

Δεν μπορεί να την βρει. Δεν μπορεί να την βρει διότι η πολιτική είναι αποδεσμευμένη από την ηθική. Κι αυτή η αποδέσμευση, είναι αυταπόδεικτη! Καθώς, «ενός κακού μύρια έπονται» όπως λέει κι ο σοφός λαός μας, απόρροια αυτής της αποδέσμευσης είναι και η υπέρβαση κάθε ηθικού φραγμού από την επιχειρηματική και οικονομική ελίτ (και) στη χώρα μας. Μετενέργεια αυτής της υπέρβασης συνιστούν οι λογικές και οι πρακτικές στελεχών επιχειρήσεων, τεχνοκρατών και γραφειοκρατών καριέρας οι οποίοι, αν και διαθέτουν αξιόλογο βιογραφικό ή ικανότητες, υπολείπονται ήθους συμβατού του αξιακού μας φορτίου. Ακόμη κι αν είχαν ή έχουν αγαθές προθέσεις, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την κατάσταση όπως αυτή έχει διαμορφωθεί.  

Το βλέπουμε και το αναγνωρίζουμε παντού. Από τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, τους μισθούς-χαρτζιλίκι, τα παράλογα πρόστιμα, τους φόρους επί των φόρων, τις business των ασφαλιστικών ταμείων (ανάθεμα κι αν προσφέρουν κάτι), την υγεία, την ασφάλεια, την παιδεία, μέχρι τους κάθε λογής περιορισμούς και τις παρεμβάσεις στην καθημερινότητά μας ενώ ζούμε δήθεν σε μια «σύγχρονη κι ελεύθερη δημοκρατία με θεσμούς που λειτουργούν». (Κ. Μητσοτάκης, MSC).  Σε αντιδιαστολή και παραφράζοντας ελάχιστα τον Ουελμπέκ (με συγχωρείτε που απαξιώ Τατσόπουλους και Χωμενίδες)… «δημιουργήσαμε ένα σύστημα με το οποίο είναι απλά αδύνατο ένας φυσιολογικός άνθρωπος να ζει και το χειρότερο είναι πως επιμένουμε ότι είναι η μόνη οδός.»

Τίποτε δεν γίνεται αυτόματα και μαγικά και τίποτε δεν είναι αυτορυθμιζόμενο όπως υποστηρίζουν οι βολεμένοι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού, ενώ πασχίζουν να μας πείσουν για την πολιτική τους ορθότητα που μας θέλει όλους όχι ίσους αλλά αόριστους, απρόσωπους, απαθείς κι αναλώσιμους.