… την ηθική της πολιτικής μας ζωής!
Αν μη τι άλλο, δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το 2009 ως το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα δημόσιας γραφής μου αφού, λίγα πράγματα μου κέντρισαν πραγματικά το ενδιαφέρον κι ακόμη λιγότερα – θεώρησα – άξια σχολιασμού. Εδώ κι αρκετές ημέρες πραγματικά ταλαιπωρούσα το μυαλό μου να βρω κάτι να γράψω… έτσι για το καλό του νέου χρόνου! Την αφορμή την βρήκα στα λόγια του Υπουργού των Οικονομικών, ο οποίος μιλώντας στο ΜEGA μόλις προχθές, περιέγραψε με τον καλλίτερο τρόπο την ηθική του, την πολιτική του ηθική, η οποία προφανώς υπαγορεύεται από το πολιτικό σύστημα το οποίο υπηρετεί με ευβλάβεια και τακτικότητα. --- Γιατί όχι άλλωστε?
Η ελληνική πολιτική πραγματικότητα, όπως πάντα, μάς υπόσχεται στιγμιότυπα – διότι τα πάντα αποτελούν στιγμιότυπα - απείρου κάλλους… δράματος ή κωμωδίας… αυτό είναι ζήτημα προς διερεύνηση…
Αν και τα μαθήματα πολιτικής συμπεριφοράς έχουν καταντήσει γραφικά και βαρετά για τους περισσότερους από εμάς, αξίζει να επισημανθεί μια μεγάλη αλήθεια: ανατροπές, προοδευτική σκέψη, δημιουργία, ή ίδια η δημοκρατία παραμένουν ευσεβείς πόθοι, αν όχι σχεδιάσματα επί χάρτου που μπορούν και αποπροσανατολίζουν κάθε θετική σκέψη και κάθε καλή πίστη! Θα περίμενε κανείς περισσότερα από έναν νέο πολιτικό και από μία νέα κυβέρνηση η οποία καλείται να λύσει προβλήματα και όχι να “διαχειριστεί” κρίσεις ή ν’ απαντήσει σε ψευτοδιλήμματα.
Σα να μην καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει γύρω μας! Η κυβέρνηση αυτή και ο κάθε υπουργός της, όπως άλλωστε και η κάθε κυβέρνηση, επικαλούνται τα σφάλματα των προηγούμενων, το νεαρόν του χρόνου από την ανάληψη της εξουσίας, των μέσων δηλαδή διακυβέρνησης και άγνοια… μήπως άραγε, διότι οι ίδιοι και οι ίδιοι πάντοτε αποτελούν μέρος του ίδιου του προβλήματος? Ως άλλοι Χριστόδουλοι, νίπτουν τας χείρας τους και μας ζητούν τί? Ανοχή? Θυσίες? Υπομονή? Για ποιό λόγο?
Παρ’ όλα αυτά, εμείς συνεχίζουμε να ανεχόμαστε, να κάνουμε υπομονή… να κάνουμε τα ίδια λάθη… με πάθος, με ένταση και με ικανοποίηση! Βαλτώσαμε και βολεύτηκαμε στη λάσπη και τις βρωμιές!
Σαν σήμερα, την 13η Ιανουαρίου του 1898, δημοσιεύθηκε το “Κατηγορώ” που υπερασπίστηκε με σθένος την τιμή ενός ανθρώπου απέναντι στην μεγαλομανία, την υπεροψία, την ανεντιμότητα, τον καιροσκοπισμό, την ηλιθιότητα, την βία και την εκμετάλλευση ενός σαθρού πολιτικοστρατιωτικού συστήματος εξουσίας που δεν εννοούσε να παραδεχτεί την φυσική του κατάληξη.
Μόλις πριν 112 χρόνια η προοδευτική, φιλελεύθερη, δημοκρατική Γαλλία ήταν εκείνη που είχε βαλτώσει ηθικά. Ή μήπως δεν ήταν προοδευτική? Ή μήπως δεν ήταν φιλελεύθερη? Ή μήπως δεν ήταν δημοκρατική?
… Κι όμως! Μία ανοικτή επιστολή αποδείχθηκε ικανή στην αφύπνιση συνειδήσεων. Όχι όμως χωρίς κόστος! Διότι αν κανείς αντιμετωπίζει τη δημοκρατία ως ένα πεδίο καλλιέργειας ηθικών ιδεών τότε εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένος να συγκρουστεί με την πραγματικότητα που τον περιβάλλει!
Αναφέρει πολύ εύστοχα ο Αλ. Βέλιος στα εισαγωγικά του “Μισώ…”: “… Όσοι, χωρίς υποκρισία, εκτρέφουν ιδεώδη, τρέφουν αυταπάτες. Από διάψευση σε διάψευση, οι πιο άκαμπτοι καταντούν μονομανείς, οι πιο αδύναμοι περιχαρακώνονται σε μια ανίσχυρη αηδία, οι πιο δυναμικοί (όταν δεν γίνονται οι χειρότεροι κυνικοί) βρίσκουν διέξοδο στην καταγγελτική οργή. Στους τελευταίους αυτούς ανήκει και ο συγγραφέας του ‘Κατηγορώ’…”
Και η κάθε σύγκρουση αφήνει πληγές…
Άραγε, ποιό και πόσα “κατηγορώ” χρειάζονται σήμερα για να αμυνθεί ένα ολόκληρο έθνος – και μάλιστα μικρό σαν το δικό μας – από τα νύχια ενός πολιτικοκοινωνικού συστήματος που έχει αποτύχει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, για τους ίδιους ακριβώς λόγους και μάλιστα σε μεγαλύτερη κλίμακα?
@
Να φέρω ένα παράδειγμα: Εγώ, ως επαγγελματίας, αναλαμβάνω την ευθύνη της επιτυχίας ή της αποτυχίας μου. Στην περίπτωση της αποτυχίας μου, το πιο πιθανό είναι να πάω φυλακή (δεν έχω το προνόμιο της ασυλίας), αν δεν ζήσω μια ζωή προβληματική και δυσάρεστη (στην καλλίτερη περίπτωση)! Έχω λοιπόν την απαίτηση, αυτός ο οποίος έχει κληθεί να κάνει την ζωή μου καλλίτερη α) να μην με κοροϊδεύει, β) να μην εκμεταλλεύεται την καλή μου πίστη, γ) να κάνει καλή χρήση των προνομίων του, δ) να εργάζεται σκληρά, πιο σκληρά από εμένα, ε) να μην μου ανατρέπει την ηθική μου και στ) να είναι υπόλογος των πράξεων του! Αν δεν μπορεί να σηκώσει αυτό το φορτίο, τότε ας μείνει στο σπίτι του, διότι δεν μου είναι χρήσιμος!
@
Ξέρετε, η ηθική είναι δύσκολο πράγμα. Εύκολα μπορεί κανείς να παρασυρθεί, ακόμη κι αν έχει καλές προθέσεις… ακόμη κι όταν διαθέτει τις προϋποθέσεις να ηγηθεί αποτελεσματικά και ποιοτικά. Βέβαια, τα έχουμε πει και ξαναπεί αρκετές φορές και στη συγκεκριμένη περίπτωση, φαίνεται, η επανάληψη είναι αναγκαία διότι υπάρχει κίνδυνος να χάσουμε τον στόχο μας. Κι ο στόχος δεν είναι άλλος από μία καλλίτερη κοινωνία. Έτσι δεν είναι?
Και οι “300” μας εξαπατούν. Ανέκαθεν μας εξαπατούσαν αλληλοκαλυπτόμενοι και το κακό είναι ότι πάντα το γνωρίζαμε! Το χειρότερο? Το γνωρίζουν ότι εμείς το γνωρίζουμε! Η λέξη ευθύνη τους φοβίζει. Μια μικρή απλή λέξη τους φοβίζει! Γι’ αυτό παραμένουν ανεύθυνοι. Γι’ αυτό μιλούν με στόμφο και σοβαροφάνεια – όπως το δικαιούνται αν μη τι άλλο - για “δημοκρατία” και άλλα γνωστά δακρύβρεχτα “ιδεώδη”… πασχίζοντας να δικαιολογήσουν την ανεπάρκειά τους… πασχίζοντας απεγνωσμένα να βρουν νομιμοποίηση στις συνειδήσεις των πολλών σιγά-σιγά αδέσμευτων πολιτών (τα “πρόβατα” δεν τους ενδιαφέρουν. Βρίσκονται ήδη στο μαντρί). Αν ήταν επαρκείς, τότε τα προβλήματά μας θα ήταν όλα λυμένα!
Έστω κι έτσι, πρέπει να είμαστε δίκαιοι. Οι ηγήτορές μας είναι αυτοί που μας αξίζουν. Εμείς τους επιλέγουμε. Εμείς τους εκλέγουμε. Εμείς τους ζητωκραυγάζουμε κάτω από τα μπαλκόνια κάθε τρία-τέσσερα χρόνια. Εμείς οι ίδιοι τους κατηγορούμε ξανά και ξανά αμέσως μετά – πολλές φορές χυδαία, αποποιούμενοι των ευθυνών μας. Άλλωστε, εμείς οι έλληνες δεν είμαστε μαθημένοι σε ανατροπές. Και η γνώση αυτή μας ενοχλεί. Γι’ αυτό είναι καλλίτερα να κατηγορούμε τους άλλους.
Ένα καλά δομημένο σαρκοφάγο σύστημα που τρώει τις σάρκες του και ανανεώνει τα κύτταρά του για να μπορεί να επιβιώνει σε κάθε εποχή και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Αυτό είμαστε!
Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, λίγες είναι οι λύσεις που μπορούμε να δοκιμάσουμε και ίσως η πιο αξιοσημείωτη… η πιο πιθανή να επιφέρει θετικά αποτελέσματα, είναι η – επιτέλους - ποινικοποίηση της πολιτικής μας ζωής. Όλοι, θα πρέπει να είμαστε πραγματικά ίσοι και υπολόγοι των ευθυνών μας. Ιδίως εκείνοι που επιλέγουν να ηγούνται ενός λαού. Δεν είναι δυνατόν 100, 200, 300… ο α’ ο β’ ή ο γ’ να αυθαιρετούν κι έπειτα κα κρύβονται πίσω από προνόμια και ασυλίες. Όταν επιλέγω κάποιον να κάνει την ζωή μου καλλίτερη, πρέπει όχι μόνο να το πράξει, αλλά να εξηγήσει με κάθε λεπτομέρεια τις πράξεις του και στο τέλος, να λογοδοτήσει αν κι εφόσον… Τόσο απλά! Κι ας μην ξεχνούμε ότι το τι είναι καλλίτερο για την ζωή μας, το γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι και κανένας άλλος. Γι’ αυτό ο πολίτης είναι σημαντικός! Γι’ αυτό θα πρέπει ο πολιτικός, ο κάθε πολιτικός, πρώτα να έχει επιτύχει ως πολίτης κι έπειτα να δοκιμάζει να σταδιοδρομήσει στο δημόσιο βίο από θέση ισχύος.
Έτσι δικαιολογούνται, έτσι νομιμοποιούνται, έτσι κυβερνούν οι ισχυρές κυβερνήσεις! Όχι με αλχημείες, εκλογικούς νόμους, γερμανικά, σουηδικά και άλλα πολλά top-models.
Με αυτή την ασήμαντη συμβουλή προς τον νεαρό Υπουργό των Οικονομικών και την κυβέρνησή του (μένει να αποδείξουν ότι είναι κυβέρνηση όλων των ελλήνων, παρά την αδιαμφισβήτητη εκλογική τους νίκη, η όποια εύκολα εξηγείται), θέλω να ελπίζω πως η μπλογκόσφαιρα – όπως και κάθε χώρος δημόσιας διαβούλευσης - θα μπορούσε στο περιθώριο των θεμάτων που την απασχολούν καθημερινά, να δώσει λίγο χώρο σε ζητήματα που θα άξιζαν να συζητηθούν, να μελετηθούν και ενδεχομένως να εφαρμοστούν, κάποτε, προς όφελος όλων!
