Εξωτερική πολιτική, αυθεντίες κι ειδήμονες

Σε πρόσφατο διάλογο που είχα στο facebook αναφορικά με το Ισλάμ στην Τουρκία και τους τρόπους που ασκεί η χώρα την εξωτερική της πολιτική και προωθεί τις διεθνείς της σχέσεις, παρενέβη εμβόλιμα άνθρωπος που αυτοπαρουσιάζεται ως «πολιτικός αναλυτής» με «ειδίκευση» στη Μέση Ανατολή και με έντονη διαδικτυακή παρουσία σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Σκέφτηκα, να μία καλή ευκαιρία να συζητήσω με κάποιον που μάλλον έχει γνώσεις και πιθανόν θα μάθω κάτι παραπάνω!

Στο μεσοδιάστημα των σχολίων που ανταλλάσσαμε, με την βοήθεια της google αναζήτησα την γραπτή του μαρτυρία κι ομολογώ ότι, παρά το «βαρύ» και πολύ καλά στημένο βιογραφικό, προβληματίστηκα με τις θέσεις που διατύπωνε με τα κείμενά του. Εν πάση περιπτώσει, ο καθένας μπορεί να λέει και να γράφει ό,τι θέλει. Έτσι, άφησα στην άκρη άρθρα κι αναλύσεις για αργότερα κι επικεντρώθηκα στη συνομιλία μας.

Πιθανόν να αντιλαμβάνεστε ότι η εξωτερική πολιτική μιας χώρας δεν είναι μονοδιάστατη. Δεν ασκείται δηλαδή μόνον από τους διπλωμάτες. Ακόμη κι όλοι εμείς που δεν έχουμε κάποιον πολιτικό ρόλο αλλά θέλουμε να έχουμε δημόσιο λόγο και επικοινωνούμε με ξένους φίλους ή συνεργάτες ή και με αγνώστους μέσα από το κάθε κανάλι κοινωνικής δικτύωσης· όσοι συμμετέχουμε σε διεθνείς οργανώσεις, λέσχες, συλλόγους ή διάφορα φόρουμ, αποτελούμε κατά κάποιο τρόπο μέρος αυτής της διαδικασίας και ό,τι λέμε κι ό,τι εκφράζουμε έχει αντίκτυπο για την χώρα μας και για την εικόνα της.

Για ό,τι με αφορά κι εφόσον το πιστεύω αυτό, θέλω πάντα να είμαι προσεκτικός στις απόψεις που εκφράζω. Δεν τα γνωρίζω όλα. Τουναντίον, μέσα από την μελέτη και τον διάλογο προσπαθώ να μάθω περισσότερα και καλύτερα. Έτσι, χτίζω στη συνέχεια και την δική μου αξιοπιστία.

Στα σχόλιά του – για να επιστρέψω στο αρχικό θέμα αυτής της ανάρτησης - ευθύς εξ αρχής φάνηκε η έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων και για το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας και για την ίδια την δομή του Ισλάμ στη χώρα. Διέκρινα επίσης αδυναμία ερμηνείας αντιλήψεων και συμπεριφορών, γεγονός που με προβλημάτισε ακόμη περισσότερο δεδομένου του πλήθους των άρθρων του για το συγκεκριμένο θέμα.

Παρά την καλή μου πρόθεση και την επιθυμία μου να έχει η ανταλλαγή των απόψεών μας ένα ωφέλιμο αποτέλεσμα, η «αυθεντία» του συγκεκριμένου προσώπου δεν επέτρεπε καμία απολύτως θετική προοπτική! Από τις νουθεσίες τύπου να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν τοποθετούμεθα για πράγματα για τα οποία η γνώση μας δεν είναι ολοκληρωμένη φτάσαμε στους … φωστήρες της επιστήμης, τους εγχώριους προπαγανδιστές και την ελληνική θεοκρατία (sic) που δεν συγκρίνεται με το κοσμικό χαρακτήρα της γείτονος…

Χωρίς πολλά πολλά, αποχώρησα από τον διάλογο σε εκείνο ακριβώς το σημείο, αφού δεν είχε πλέον κανένα νόημα κι αποφάσισα να μην ασχοληθώ περισσότερο. Δεν σε αφήνουν όμως ν’ αγιάσεις! Φαίνεται, ο συνομιλητής μου βρέθηκε σε δύσκολη θέση κι αργότερα στο προσωπικό του προφίλ, βάλθηκε γι’ ακόμη μία φορά να κατηγορεί την χώρα μας επειδή νομίμως και δικαίως και φυσιολογικώς αναγνωρίζει μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη κι όχι τουρκική! Δεν έκρυψε δε την ενόχλησή του από τη στάση του επικεφαλής της Ελληνικής Διπλωματίας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα και για τα όσα απάντησε στις ανακρίβειες και τις αιτιάσεις του Τούρκου συναδέλφου του.

Απόψεις και θέσεις ενός αιρετικού; Δεν νομίζω. Προφανώς δεν έχει διαβάσει και δεν έχει μελετήσει τη Συνθήκη της Λωζάννης. Δεν έχει βρεθεί ποτέ στη Θράκη και δεν έχει έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους της. Διαφορετικά, θα ήξερε πως η μειονότητα είναι θρησκευτική κι όχι εθνική. Άλλωστε, ακόμη και οι πλέον άσχετοι και αδιάφοροι γνωρίζουν πως η έννοια της εθνικής ταυτότητας εξακολουθεί να είναι ζητούμενο για την Τουρκία. Δεν το λέμε εμείς. Οι ίδιοι οι Τούρκοι το λένε.

Επιπλέον, αν κάποτε βρέθηκε στην γειτονική μας χώρα, βάσιμα μπορώ να αμφιβάλλω για το αν συναντήθηκε ποτέ με ανθρώπους της ομογένειάς μας, αν γνωρίζει πως σκέπτονται και πως αισθάνονται και ποια είναι η θέση τους μέσα στην τουρκική κοινωνία.

Αναρωτιέμαι, υπάρχει Έλληνας ή όποιος άλλος «αναλυτής» με «ειδίκευση» που να μην έχει - έστω - διαβάσει τη Συνθήκη της Λωζάννης; Υπάρχει Έλληνας «πολιτικός αναλυτής» που δεν γνωρίζει τα βασικά; Αν ναι, τότε τι αναλυτής είναι;

Οι ερωτήσεις αυτές, όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ρητορικές. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω - κλείνοντας, είναι η προσοχή με την οποία οφείλουμε να προσεγγίζουμε θέματα που μας ενδιαφέρουν ή μας απασχολούν, κι έχουν πτυχές και προεκτάσεις που αγνοούμε ή αδυνατούμε να κατανοήσουμε. Δεν μπορεί κανείς να ισχυρίζεται «βαθιά γνώση», ούτε και να επικαλείται την «αυθεντία» του για να προσδώσει κύρος κι αξιοπιστία στα λεγόμενά του. Εκείνος που γνωρίζει είναι συνήθως ταπεινός και στην έκφρασή του και στη συμπεριφορά του απέναντι στους συνομιλητές του.

Δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση νουθεσίας από την πλευρά μου. Ούτε τώρα, ούτε ποτέ άλλοτε. Όλοι μας οφείλουμε να περνάμε από το κόσκινο κάθε ιδέα, κάθε άποψη και κάθε πληροφορία από όπου κι από όποιον κι αν προέρχεται, αν θέλουμε πραγματικά να γνωρίζουμε.   

Κριτική επί των χθεσινών κοινών δηλώσεων Δένδια-Τσαβούσογλου

 

Δύο είναι, κατά την άποψή μου, οι φράσεις-κλειδιά που αποκαλύπτουν τη ποιοτική στάθμη της πολύ καλά σκηνοθετημένης πολιτικής επιθεώρησης που παρακολουθήσαμε από τους δέκτες μας. Η φράση του Νίκου Δένδια περί πλήρους επίγνωσης των διαφορετικών και σε αρκετά σοβαρά θέματα των διαμετρικά αντίθετων θέσεων που πρεσβεύουν Ελλάδα και Τουρκία, και η φράση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου περί συνέχισης των διμερών μας σχέσεων χωρίς προϋποθέσεις και χωρίς όρους.

Το ερώτημα που αναπόφευκτα προκύπτει είναι, τι ακριβώς ωφελήθηκε η χώρα μας από αυτή τη συνάντηση;

Οι απαντήσεις πολλές και ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο που βλέπει κι αντιλαμβάνεται κανείς τα πράγματα. Όμως – θεωρώ, οφείλουμε να έχουμε υπόψη μας ορισμένα πολύ σημαντικά δεδομένα για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Πρώτον, κατά την «ιδιωτική» επίσκεψη στη Θράκη του Τούρκου Υπουργού των Εξωτερικών, επιχειρήθηκε για ακόμη μία φορά η εργαλειοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας αν και μάλλον αποτυχημένα καθώς, οι τούρκοι αδυνατούν να βρουν ικανά ερείσματα σε μία περιοχή και σε έναν πληθυσμό που χαρακτηρίζεται από ισχυρή εθνική συνείδηση αδιάφορα από το θρήσκευμα, τις γαλιφιές, τις απειλές ή τις παροχές που αφειδώς υπόσχονται και δίνουν σε όσους επιλέγουν τα κρεμμύδια και τις πατάτες για ορεκτικό, κυρίως πιάτο κι επιδόρπιο. Εν τούτοις, το πρόβλημα είναι υπαρκτό κι οφείλουμε να προστατεύουμε με κάθε τρόπο τους μουσουλμάνους συμπατριώτες μας από κινήσεις που προσβάλλουν την ζωή τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους.  

Δεύτερον, θα πρέπει να μην λησμονούμε ποτέ τι έχει προηγηθεί. Τι έχει λεχθεί και τι έχει συμβεί.

Και τρίτον, κι ίσως τούτο να είναι το πιο εξοργιστικό, την ώρα που ο Νίκος Δένδιας ανέμενε να υποδεχθεί με χαρές και φιλιά τον «φίλο» του Μεβλούτ, οι τουρκικές αρχές κρατούσαν αναιτιολόγητα και παράνομα Ελληνίδα συγγραφέα στα κρατητήρια του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης.  

Η Άγκυρα επιδιώκει να αποκαταστήσει την εικόνα της σοβατίζοντας, τακτοποιώντας και ξεσκονίζοντας όπου κι όπως μπορεί. Πολύ φοβάμαι πως αυτή τη φορά της δώσαμε μία χείρα βοηθείας που θα την χρησιμοποιήσει εναντίον μας μόλις βρει την κατάλληλη ευκαιρία. Όσο κι αν θέλει να δείξει ένα καλό πρόσωπο, είναι εκείνη η οποία υπονομεύει και τις σχέσεις μας αλλά και τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή μας.

Οπωσδήποτε, η διαφορά στον πολιτικό μας πολιτισμό είναι αδιαμφισβήτητη αλλά, η στάση μας θα πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να μην μεταβάλλεται κατά περίπτωση. Η διπλωματική αβρότητα βεβαίως κι επιβάλλεται μέχρι ενός σημείου όμως! Από εκεί κι έπειτα αποδομεί από μόνη της τους όρους και τις προϋποθέσεις καλής γειτονίας. Υπό αυτή τη συνθήκη, ειλικρινής διάλογος κι ομαλοποίηση δεν μπορεί να υπάρξει.

Η όποια – καλοδεχούμενη – συμφωνία στον οικονομικό κι εμπορικό τομέα είναι απλά άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Μένει βέβαια να δούμε και το αποτύπωμα που θα αφήσει η ενίσχυση αυτής της συνεννόησης-συνεργασίας.

Η δε επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν σε λίγες ημέρες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ενδεχομένως να είναι μία θετική εξέλιξη. Το σίγουρο είναι πως η Τουρκία αγόρασε από εμάς χρόνο και δικαιολογίες πάμφθηνα.

Η γειτονική μας χώρα εξακολουθεί να έχει τις ίδιες διαθέσεις κι αξιώσεις κι αν η ελληνική πλευρά δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένη και δεν βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, ενδεχομένως να υποχρεωθεί, σύντομα ή λίγο αργότερα, σε πολιτικούς συμβιβασμούς που θα επιτρέψουν στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία εις βάρος του ελληνισμού.

Για να απαντήσουμε λοιπόν και στο αρχικό ερώτημα, η συνάντηση των δύο Υπουργών των Εξωτερικών δεν είχε για εμάς κανένα ουσιαστικό και πρακτικό αποτέλεσμα.   

Οι άχρηστοι κι οι άριστοι

Αυτά λέγονται και ακούγονται όταν κυβερνούν οι άχρηστοι, ε, οι άριστοι ήθελα να πω. Αναμένω εναγωνίως τις τοποθετήσεις Κυρανάκηδων και Μπογδάνων διότι δεν έχουν εκφραστεί ακόμη κι ανησυχώ...

 

Πάντως, το πιο εξοργιστικό δεν είναι το τι είπε από το βήμα της Βουλής ο συγκεκριμένος βουλευτής αλλά η συνέχεια. Αντί να πει "ρε παιδιά συγγνώμη, είπα μαλακία, από εκείνες που συνηθίζω να εκστομίζω σχεδόν καθημερινά χρόνια τώρα. Δεν με ξέρετε;", πέρασε στην αντεπίθεση κι άρχισε να μιλάει περί κανιβαλισμού, ανθρωποφαγίας και συριζοτρολ, θεωρώντας τους έλληνες πολίτες ηλίθιους.

 

Κι είναι αλήθεια, οι περισσότεροι - για να μην πω όλοι - βουλευτές ηλίθιους μας θεωρούν. Είτε είναι δεξιοί είτε αριστεροί. Και με το δίκιο τους! Δεν αντιδρά κανείς, δεν μιλά κανείς, κάνουν ό,τι θέλουν χωρίς όριο κι έλεγχο και στις εκλογές τους φορτώνουμε με χιλιάδες ψήφους, έτσι για να επισφραγίσουμε την ανοησία μας. 

 

Το πρόβλημα της πολιτικής μας ζωής δεν είναι ο Λοβέρδος αλλά ο κάθε Λοβέρδος, το κάθε κόμμα που επιλέγει Λοβέρδους κι όλοι εμείς που στέλνουμε στην Βουλή Λοβέρδους για να κάνουν την ζωή μας... καλύτερη (μέχρι και το πληκτρολόγιο έσκασε από τα γέλια!). 

 

Με αυτά και μ' αυτά, ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: κάποιος Πάγκαλος... δεν ξέρω ποιος είναι, τι είναι και ποια η χρησιμότητά του, αιτήθηκε από την Βουλή και πήρε νέο αυτοκίνητο γιατί το παλιό του χαλάσε. Ό,τι κάνουμε όλοι μας δηλαδή. Γνωρίζει κανείς τίποτε περισσότερο;