Από ποιον στην διεθνή κοινότητα περιμένετε να προστατέψει τους Σέρβους και την περιουσία τους στο Κοσσυφοπέδιο και την Μετόχια, και ποιος μπορεί να εγγυάται την ασφάλεια του ορθοδόξου λαού στο Κόσσοβο;
- Εμείς, ως ορθόδοξοι χριστιανοί, όλη την βοήθεια και την προστασία προσδοκούμε μόνο από τον Κύριο Θεό μας. Η πείρα μας έμαθε να μην περιμένουμε καμία προστασία από την διεθνή κοινότητα για τους Σέρβους και την περιουσία τους στο Κοσσυφοπέδιο και στην Μετόχια. Όλες οι εγγυήσεις που δόθηκαν στο σερβικό λαό από τη διεθνή κοινότητα στα περασμένα εννέα χρόνια (και δεν ήταν λίγες), εξαφανίστηκαν στο πογκρόμ το 2004 που το εκτέλεσαν οι Κοσοβάροι Αλβανοί στο λαό μας. Η ευθύνη και την υπευθυνότητα για την ασφάλεια των ορθοδόξων Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο και την Μετόχια έγκειται στο σερβικό κράτος, του οποίου είμαστε κι εμείς πολίτες. Ο καιρός θα δείξει πόσο δικαιολογημένες είναι οι ελπίδες μας. Από τη στάση και τη συνέπεια του Βελιγραδίου στην άμυνα της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του σερβικού κράτους, θα εξαρτάται η στάση και η προστασία την οποία με κάθε δικαίωμα αναμένουμε από τα ομόθρησκα και ομόψυχα αδέρφια Ρώσους, στα οποία είμαστε πολύ ευγνώμονες για την προηγούμενη υποστήριξη και δραστηριότητα στο διεθνές πεδίο
Μετά την μονόπλευρη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου μήπως τα αλβανικά στελέχη στην Πρίστινα προσπάθησαν να έρθουν στην επαφή με σας και μήπως εκείνοι εγγυώνται την ασφάλεια στους Σέρβους και την περιουσία της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας;
- Ούτε κάνανε καμιά προσπάθεια να δημιουργήσουν κάποιες σχέσεις μαζί μας, ούτε εμείς θα δεχθήκαμε κάτι τέτοιο, αν και υπήρξαν κάποιες προσπάθειες. Εμείς, οι Σέρβοι, που μένουμε στο έδαφος της Σερβίας, στο μέρος του που λέγεται Κοσσυφοπέδιο και Μετόχια, γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε τις αρχές στο Βελιγράδι για τις οποίες ψηφίσαμε στις εκλογές, ενώ για τις «αρχές» του λεγόμενου κράτους Κόσσοβο ούτε ξέρουμε, ούτε τις αναγνωρίζουμε. Βάσει αυτού, από αυτούς δεν έχουμε και δεν περιμένουμε καμία εγγύηση για την ασφάλεια των Σέρβων και της περιουσίας της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Εκείνοι σαφέστατα έδειξαν το πρόσωπό τους στα περασμένα εννέα χρόνια (και στους προηγούμενους αιώνες), ειδικά στις 17 Μαρτίου 2004.
Πόση υπολογίζεται ότι είναι η αξία της καταστραμμένης περιουσίας στο Κοσσυφοπέδιο και στην Μετόχια και μέχρι στιγμής πόσα σερβικά ιερά ανακαινίστηκαν; Ποιος έδωσε χρήματα για την ανακαίνιση;
- Η αξία της καταστραμμένης εκκλησιαστικής περιουσίας είναι ανεκτίμητη. Εκείνη περιλαμβάνει όχι μόνο την ακίνητη περιουσία – τα κτήρια, αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά την οποία είχαν τα συγκεκριμένα κτήρια, ως και το πνευματικό περιεχόμενο που αποθησαυρίστηκε σ’ αυτά επί αιώνες. Τα κτήρια μπορούν να ανακαινιστούν, αλλά την πολιτιστική και πνευματική αξία ποτέ και με τίποτα δεν μπορεί να αναπληρωθεί, ούτε να υπολογιστεί αντικειμενικά. Η ανακαίνιση των σερβικών ιερών στο Κοσσυφοπέδιο και στην Μετόχια πραγματοποιείται παράλληλα σε δύο γραμμές. Η μια είναι βίαια και αστήρικτη και την εκτελεί το Συμβούλιο της Ευρώπης ( που παρέχει τα μέσα) και οι προσωρινοί θεσμοί της αυτοδιοίκησης βάσει του Συνυποσχετικού, το οποίο υπέγραψε (δίχως της συμφωνίας μας και του αρμόδιου Μητροπολίτη) και την διεξάγει η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στο πεδίο δράσης αυτής της «ανακαίνισης», την οποία πραγματοποιεί η Επιτροπή για τη διεξαγωγή της ανακαίνισης, τα έργα εκτελούν οι εταιρείες Κοσοβάρων Αλβανών (δηλαδή, εκείνοι που κατέστρεψαν τα ιερά). Πραγματοποιήθηκαν μερικά έργα σε ορισμένα κτήρια που γκρεμίστηκαν στο πογκρόμ του Μαρτίου 2004, αλλά τίποτα δεν ανακαινίστηκε σωστά, ούτε επιστράφηκε στη λειτουργία. Άλλος τρόπος της βάσιμης ανακαίνισης διεξάγεται και εκτελείται από την Ιερά Μητρόπολη Ράσκας και Πριζρένης, με τη βοήθεια και την οικονομική υποστήριξη του σερβικού κράτους (Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο για Κοσσυφοπέδιο και Μετόχια, Κέντρο συντονισμού) για τις ανάγκες του μοναχισμού μας και του πιστού λαού. Ας αναφέρουμε μόνο μερικές ανακαινίσεις που πραγματοποιήθηκαν: στην ιερά μονή οι Άγιοι Αρχάγγελοι κοντά στο Πρίζρεν, στην ιερά μονή Ντέβιτς, στην ιερά μονή Μπάνισκα και σε πολλές ενοριακές εκκλησίες…
Μετά την μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας εάν έρχονται νέοι δόκιμοι και δόκιμες στα μοναστήρια του Κοσσυφοπέδιου και πώς η απόφαση αυτή περί της ανεξαρτησίας αντανακλά στην πνευματική ζωή των μοναστηριών;
- Ναι, και μετά την παράνομη πράξη αυτή στα μοναστήρια μας έρχονται καινούργιοι δόκιμοι και δόκιμες που επιθυμούν να ζήσουν πνευματικά. Η απόφαση των Κοσοβάρων Αλβανών περί της ανεξαρτησίας δεν έχει καμία σημασία, ούτε επίδραση στην πνευματική ζωή στα δικά μας μοναστήρια, που εξελίσσεται σύμφωνα με την παράδοση και τους μοναχικούς κανονισμούς της Ιεράς Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Σε ποια περιοχή η κατάσταση είναι πιο δύσκολη, όπου η βοήθεια θα ήταν πολύ πιο αναγκαία;
- Παντού είναι δύσκολο, παντού υπάρχουν προβλήματα και ανάγκες, αλλά θεωρούμε ότι είναι δυσκολότερο σε χωριά της Μετόχιας όπου επέστεψαν οι πρόσφυγες, όπως και σε χωριά της δήμου Νόβο Μπρντο. Κατά τις δυνάμεις και τις δυνατότητές μας προσπαθούμε να βοηθήσουμε στους καημένους αυτούς ανθρώπους, αλλά οι δυνάμεις μας και η ισχύς μας δεν είναι επαρκείς να ανταποκριθούν σε όλες τις ανάγκες του λαού μας. Ωστόσο, είμαστε ευγνώμονες προς τον Θεό και στα αδέρφια που από παντού προσπαθούν να μας βοηθήσουν.
Πότε μπορούμε να αναμένουμε την επιστροφή ενός κομματιού των αγίων λειψάνων του αγίου βασιλιά Μιλούτιν στην Ιερά Μονή Μπάνισκα, της οποίας ήταν ο κτήτορας, και μέχρι πού έφτασε η ανοικοδόμηση της μονής αυτής;
Η επιστροφή ενός κομματιού των αγίων λειψάνων του αγίου μας βασιλιά Μιλούτιν υπάρχει ως ιδέα που από καιρό σε καιρό ζωντάνευε και στον παρελθόν, αλλά ποτέ μέχρι τώρα δεν πραγματοποιήθηκε. Στα τελευταία δύο χρόνια η διαδικασία ξανάρχισε και προωθείται. Η Ιερά Σύνοδος της Βουλγαρικής Ορθοδόξου Εκκλησίας πήρε την απόφαση περί της παραχώρησης ενός κομματιού των αγίων λειψάνων, όπως πληροφορηθήκαμε, πριν σχεδόν δύο χρόνια (2006), αλλά ακόμα τίποτα δεν έχει γίνει. Η Ιερά Μονή Μπάνισκα συνεχώς ανακαινίζεται. Έχουμε μεγάλα έργα μπροστά μας. Ίσως ο ιερός Βασιλιάς περιμένει να ετοιμάσουμε επαξίως τον τόπο για την επιστροφή του, ή, ίσως περιμένει εμάς να προετοιμαστούμε καλύτερα πνευματικά, για να αξιωθούμε να τον υποδεχθούμε. Προφανώς ότι δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα. Ωστόσο, ας ελπίσουμε ότι και αυτό θα γίνει στον καιρό του.
Ιερά Μητρόπολη Ράσκας και Πριζρένης