Κανείς δεν μπορεί να πει ότι το πέρασμα από την Τυραννία (όποιο πρόσωπο κι αν αυτή έχει) στη Δημοκρατία, είναι εύκολο πράγμα. Στην περίπτωση του Ανατολικού Τιμόρ, το τίμημα σε αίμα γι’ αυτή τη μετάβαση, είναι υψηλό!
Θα ήταν λάθος προσέγγιση, να πούμε ότι όλα ξεκίνησαν από «εκείνο» ή το «άλλο» γεγονός. Το πρόβλημα, σε αυτή τη γωνιά του κόσμου, στο σταυροδρόμι εκείνο… όπου συναντιούνται ξανά δύο διαφορετικοί κόσμοι, Ανατολή και Δύση, τα φώτα της δημοσιότητας δεν εστίασαν τον ενδιαφέρον τους τόσο όσο θα έπρεπε, με αποτέλεσμα η διεθνής κοινότητα να παρακολουθεί τα πρόσφατα γεγονότα, με μάλλον αδιάφορη ματιά…
Όμως, το Ανατολικό Τιμόρ και ο λαός του, θα συνεχίσουν να μας απασχολούν και στο μέλλον και ενδεχομένως, θα γίνουμε μάρτυρες και άλλων πραξικοπηματικών ενεργειών γιατί, όσο μακρυά κι αν είναι, όσο κι αν η ματιά μας στον κόσμο περιορίζεται στα «μοδάτα» θέματα της επικαιρότητας, πάντα θα υπάρχουν γεγονότα που θα μας θυμίζουν ότι ο κόσμος που ζούμε, δεν είναι «αγγελικά πλασμένος» και δυστυχώς θα πρέπει κάθε λίγο και λιγάκι άνθρωποι να πεθαίνουν, άνθρωποι να στερούνται των πλέον βασικών δικαιωμάτων, άνθρωποι να χάνουν κάθε ελπίδαγια το μέλλον και την προοπτική μιας καλλίτερης ζωής για τα παιδιά τους!
Αλήθεια, ποιος μπορεί να απαριθμήσει τα δεινά που άφησε πίσω της η 25χρονη Ινδονησιακή κατοχή; Παρά το γεγονός ότι έγιναν φιλότιμες προσπάθειες και από διεθνείς Οργανισμούς και από πρόσωπα, τα τελευταία 6 χρόνια ούτως, ώστε το Ανατολικό Τιμόρ να ανασυρθεί από τα συντρίμμια που άφησε το Ινδονησιακό πέρασμα, δυστυχώς, τα τραύματα παραμένουν έκθετα στα «μικρόβια» και οι πληγές ακόμη να επουλωθούν!
Αναφέροντας ορισμένα ιστορικά στοιχεία, τα οποία θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ακόμη περισσότερο την εσωτερική κατάσταση της χώρας, θα πρέπει συνοπτικά να υπογραμμίσουμε τα εξής:
Κατά την διάρκεια της Ινδονησιακής κυριαρχίας, περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού του Τιμόρ, αποδεκατίστηκε από της δυνάμεις κατοχής. Αιτίες-τρόποι; Βομβαρδισμοί, πείνα, οι «εθνικές εκκαθαρίσεις» υπό μορφή εκτελέσεων… αν εξαιρέσουμε βέβαια τους βιασμούς, τα βασανιστήρια και άλλα προσφιλή μέτρα καταστολής… συζητώντας αυτό το θέμα με κάποιους φίλους μου, θυμηθήκαμε τις σκηνές εκείνες που όλοι είχαμε παρακολουθήσει έντρομοι, όταν τα Ινδονησιακά ελικόπτερα σηκώνονταν στον αέρα και πετούσαν στο κενό δήθεν «αντιφρονούντες» του καθεστώτος!
Σύμφωνα με τον IRCT και σε έρευνα που διεξήχθη το 2000, δηλαδή περίπου την εποχή που ο λαός της χώρας επέλεγε την ανεξαρτησία, το 75% του πληθυσμού, παρουσίαζε συμπτώματα ψυχικών διαταραχών, άγχους και σε πολλές περιπτώσεις φόβου.
Φαίνεται, ότι οι κάτοικοι του Ανατολικού Τιμόρ, που βίωσαν την περίοδο της Ινδονησιακής κατοχής, αλλά και το μεταβατικό στάδιο των τελευταίων 6 ετών προς την εγκαθίδρυση και διατήρηση της Δημοκρατίας και την επιβολή της όποιας εφικτής ομαλότητας τόσο μεταξύ των πολιτών όσο και μεταξύ πολιτών και διακυβέρνησης, ζουν την καθημερινότητάς τους μέσα σε κλίμα καχυποψίας.
Αν μέχρι και το 2002, οπότε η χώρα απελευθερώθηκε, ο εχθρός ήταν οι Ινδονήσιοι, από τότε μέχρι σήμερα, ο εχθρός του Ανατολικού Τιμόρ, είναι το ίδιο το Τιμόρ!
Όταν τον Μάιο του 2006 έγινε προσπάθεια από παροπλισμένες μονάδες του στρατού και από άλλες παραστρατιωτικές οργανώσεις ν’ αναλάβουν την εξουσία, λόγω αδυναμίας της τότε Κυβέρνησης να επιβληθεί πολιτικά, οι ευθύνες έπεσαν πάνω στον τότε Πρωθυπουργό Mari Bim Amunde Alkatiri, ο οποίος μόλις τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου με απόφασή του, είχε θέσει εκτός στρατεύματος περίπου τις μισές ένοπλες δυνάμεις! Πρόεδρος την εποχή εκείνη, ήταν ο Xanana Gusmao (ο σημερινός Πρωθυπουργός της χώρας). Ακολούθησε παραίτηση του πρώτου και ανάληψη της Πρωθυπουργίας από τον Jose Ramos Horta, βραβευμένο Νομπελίστα και παρ’ ολίγον νεκρό, σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Όμως, το Ανατολικό Τιμόρ και ο λαός του, θα συνεχίσουν να μας απασχολούν και στο μέλλον και ενδεχομένως, θα γίνουμε μάρτυρες και άλλων πραξικοπηματικών ενεργειών γιατί, όσο μακρυά κι αν είναι, όσο κι αν η ματιά μας στον κόσμο περιορίζεται στα «μοδάτα» θέματα της επικαιρότητας, πάντα θα υπάρχουν γεγονότα που θα μας θυμίζουν ότι ο κόσμος που ζούμε, δεν είναι «αγγελικά πλασμένος» και δυστυχώς θα πρέπει κάθε λίγο και λιγάκι άνθρωποι να πεθαίνουν, άνθρωποι να στερούνται των πλέον βασικών δικαιωμάτων, άνθρωποι να χάνουν κάθε ελπίδαγια το μέλλον και την προοπτική μιας καλλίτερης ζωής για τα παιδιά τους!
Αλήθεια, ποιος μπορεί να απαριθμήσει τα δεινά που άφησε πίσω της η 25χρονη Ινδονησιακή κατοχή; Παρά το γεγονός ότι έγιναν φιλότιμες προσπάθειες και από διεθνείς Οργανισμούς και από πρόσωπα, τα τελευταία 6 χρόνια ούτως, ώστε το Ανατολικό Τιμόρ να ανασυρθεί από τα συντρίμμια που άφησε το Ινδονησιακό πέρασμα, δυστυχώς, τα τραύματα παραμένουν έκθετα στα «μικρόβια» και οι πληγές ακόμη να επουλωθούν!
Αναφέροντας ορισμένα ιστορικά στοιχεία, τα οποία θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ακόμη περισσότερο την εσωτερική κατάσταση της χώρας, θα πρέπει συνοπτικά να υπογραμμίσουμε τα εξής:
Κατά την διάρκεια της Ινδονησιακής κυριαρχίας, περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού του Τιμόρ, αποδεκατίστηκε από της δυνάμεις κατοχής. Αιτίες-τρόποι; Βομβαρδισμοί, πείνα, οι «εθνικές εκκαθαρίσεις» υπό μορφή εκτελέσεων… αν εξαιρέσουμε βέβαια τους βιασμούς, τα βασανιστήρια και άλλα προσφιλή μέτρα καταστολής… συζητώντας αυτό το θέμα με κάποιους φίλους μου, θυμηθήκαμε τις σκηνές εκείνες που όλοι είχαμε παρακολουθήσει έντρομοι, όταν τα Ινδονησιακά ελικόπτερα σηκώνονταν στον αέρα και πετούσαν στο κενό δήθεν «αντιφρονούντες» του καθεστώτος!
Σύμφωνα με τον IRCT και σε έρευνα που διεξήχθη το 2000, δηλαδή περίπου την εποχή που ο λαός της χώρας επέλεγε την ανεξαρτησία, το 75% του πληθυσμού, παρουσίαζε συμπτώματα ψυχικών διαταραχών, άγχους και σε πολλές περιπτώσεις φόβου.
Φαίνεται, ότι οι κάτοικοι του Ανατολικού Τιμόρ, που βίωσαν την περίοδο της Ινδονησιακής κατοχής, αλλά και το μεταβατικό στάδιο των τελευταίων 6 ετών προς την εγκαθίδρυση και διατήρηση της Δημοκρατίας και την επιβολή της όποιας εφικτής ομαλότητας τόσο μεταξύ των πολιτών όσο και μεταξύ πολιτών και διακυβέρνησης, ζουν την καθημερινότητάς τους μέσα σε κλίμα καχυποψίας.
Αν μέχρι και το 2002, οπότε η χώρα απελευθερώθηκε, ο εχθρός ήταν οι Ινδονήσιοι, από τότε μέχρι σήμερα, ο εχθρός του Ανατολικού Τιμόρ, είναι το ίδιο το Τιμόρ!
Όταν τον Μάιο του 2006 έγινε προσπάθεια από παροπλισμένες μονάδες του στρατού και από άλλες παραστρατιωτικές οργανώσεις ν’ αναλάβουν την εξουσία, λόγω αδυναμίας της τότε Κυβέρνησης να επιβληθεί πολιτικά, οι ευθύνες έπεσαν πάνω στον τότε Πρωθυπουργό Mari Bim Amunde Alkatiri, ο οποίος μόλις τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου με απόφασή του, είχε θέσει εκτός στρατεύματος περίπου τις μισές ένοπλες δυνάμεις! Πρόεδρος την εποχή εκείνη, ήταν ο Xanana Gusmao (ο σημερινός Πρωθυπουργός της χώρας). Ακολούθησε παραίτηση του πρώτου και ανάληψη της Πρωθυπουργίας από τον Jose Ramos Horta, βραβευμένο Νομπελίστα και παρ’ ολίγον νεκρό, σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Στις Προεδρικές εκλογές του Απριλίου του 2007, Πρόεδρος αναδείχθηκε ο πρώην Πρωθυπουργός Jose Ramos Horta. Στις Βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του ίδιου χρόνου, παρά το γεγονός ότι το κόμμα του Mari Bim Amunde Alkatiri, FRETILIN, κέρδισε στις εκλογές, δεν μπόρεσε να επιτύχει την απαιτούμενη Κοινοβουλευτική πλειοψηφία και να σχηματίσει Κυβέρνηση. Στον αντίποδα, τα κόμματα της Αντιπολίτευσης και με κεντρικό χαρακτήρα τον πρώην Πρόεδρο της χώρας Xanana Gusmao, συμφώνησαν και επέτυχαν στον σχηματισμό Κυβέρνησης. Όπως ήταν αναμενόμενο, το κόμμα του Alkatiri, FRETILIN, (όπως είχε δηλώσει και ο ίδιος), «δεν θα στήριζε με κανένα τρόπο μία «παράνομη» και «αντισυνταγματική» Κυβέρνηση».
Από τότε μέχρι σήμερα, ο Alkatiri προσωπικά και το κόμμα του, έχουν κατηγορηθεί για πλήθος σποραδικών ταραχών με τραυματίες και νεκρούς όχι μόνο στην Πρωτεύουσα, αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Οπωσδήποτε, ευθύνες αναλογούν σε όλες τις πλευρές, καθώς ο έλεγχος του στρατού και της αστυνομίας και διαφόρων άλλων παραστρατιωτικών ή παρακρατικών οργανώσεων, από την πολιτική ηγεσία, έχει χωρίσει τους πολίτες σε εχθρικά στρατόπεδα και με το παράδοξο: δίχως προσδιορισμένο εχθρό-απειλή!
Ουσιαστικά, αυτό που αποδεικνύεται είναι, ότι το μοίρασμα της εξουσίας πότε στον ένα και πότε στον άλλον και η κατάχρησή της από τους ίδιους, παρά τις όποιες επωφελείς κοινωνικές και πολιτικές τους επιδιώξεις (γιατί υπάρχουν και αυτές), δεν μπορούν ν’ αποβάλλουν το «σύνδρομο της εξουσιολαγνείας»! Και αν αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής του Ανατολικού Τιμόρ, οι θεατές και οι κομπάρσοι είναι ο ίδιος ο λαός της χώρας, οποίος δεν είναι ακόμη σε θέση να ενεργοποιήσει εκείνα τα αναγκαία αντισώματα που θα προλάβουν την σήψη του συστήματος διακυβέρνησης.
Σε μια τέτοια προβληματική κατάσταση, δεν έχει σημασία ποιος φταίει περισσότερο ή λιγότερο. Και τα τρία πρόσωπα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην σύγχρονη Ιστορία του Ανατολικού Τιμόρ, με αποκορύφωμα την ανεξαρτησία από την τυραννική ηγεμονία της Ινδονησίας! Όμως, καλό θα ήταν να ρίξουν και μια ματιά τους πολίτες και να μάθουν από την κάθε μικρή-πικρή ανθρώπινη ιστορία του λαού τους, ποια είναι τα όνειρα και ποιες οι επιδιώξεις… ίσως τότε, να έχουν να προσφέρουν πολύ περισσότερα…
Ουσιαστικά, αυτό που αποδεικνύεται είναι, ότι το μοίρασμα της εξουσίας πότε στον ένα και πότε στον άλλον και η κατάχρησή της από τους ίδιους, παρά τις όποιες επωφελείς κοινωνικές και πολιτικές τους επιδιώξεις (γιατί υπάρχουν και αυτές), δεν μπορούν ν’ αποβάλλουν το «σύνδρομο της εξουσιολαγνείας»! Και αν αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής του Ανατολικού Τιμόρ, οι θεατές και οι κομπάρσοι είναι ο ίδιος ο λαός της χώρας, οποίος δεν είναι ακόμη σε θέση να ενεργοποιήσει εκείνα τα αναγκαία αντισώματα που θα προλάβουν την σήψη του συστήματος διακυβέρνησης.
Σε μια τέτοια προβληματική κατάσταση, δεν έχει σημασία ποιος φταίει περισσότερο ή λιγότερο. Και τα τρία πρόσωπα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην σύγχρονη Ιστορία του Ανατολικού Τιμόρ, με αποκορύφωμα την ανεξαρτησία από την τυραννική ηγεμονία της Ινδονησίας! Όμως, καλό θα ήταν να ρίξουν και μια ματιά τους πολίτες και να μάθουν από την κάθε μικρή-πικρή ανθρώπινη ιστορία του λαού τους, ποια είναι τα όνειρα και ποιες οι επιδιώξεις… ίσως τότε, να έχουν να προσφέρουν πολύ περισσότερα…
Χρήσιμο υλικό: Le monde Diplomatique