Παρασκευή 2 Ιουλίου 2021

Η Ελλάδα στο EURO 2020: Μια γεωπολιτική προσέγγιση

 γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς



Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα δεν συμμετείχε στην τελική φάση του EURO 2020. Είχε φροντίσει να αποκλειστεί στην προκριματική φάση. Ωστόσο, υπήρξαν εξελίξεις σε αυτό το EURO, με γεωπολιτικές προεκτάσεις που αφορούν και την Ελλάδα. 

Η κατεδάφιση της εικόνας της Τουρκίας

Είναι γνωστά τα προβλήματα της Τουρκίας με την ΕΕ. Μπορεί να έχουν παραμεριστεί προς το παρόν, αλλά στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι είναι θέμα χρόνου για να ξαναρχίσουν.

Το κλίμα για την Τουρκία δεν είναι καλό και στο επίπεδο των λαών της Ευρώπης, αφού η πλειοψηφία τους θεωρεί την Τουρκία ως εχθρό, όπως έδειξε και η τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου. Φεμινιστικές οργανώσεις στην Ιταλία ζήτησαν οι διαιτητές ( και όχι μόνο η τέταρτη διαιτητής, Stephanie Frappart) του αγώνα Ιταλίας-Τουρκίας να είναι γυναίκες, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποχώρηση της Τουρκίας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και την σεξιστική συμπεριφορά απέναντι στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η επιρροή του Ερντογάν στο τουρκικό ποδόσφαιρο είναι μεγάλη. Πριν από δύο χρόνια, οι παίκτες της εθνικής ομάδας σε έναν αγώνα μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας χαιρέτησαν στρατιωτικά προς τιμήν του τουρκικού στρατού που είχε εισβάλλει στη Συρία. Αυτή η κίνηση επαναλήφθηκε και σε άλλες περιπτώσεις.

Εδώ και αρκετά χρόνια ο Ερντογάν αισθάνεται δυσφορία γιατί δεν έχει ανατεθεί στην Τουρκία η οργάνωση ενός EURO. Ο φετινός τελικός του Champions League που επρόκειτο να διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη, μετατέθηκε στο Λονδίνο, μία κίνηση που ο Ταγίπ Ερντογάν την χαρακτήρισε ως πολιτική απόφαση.

Τελικά, προς ευχαρίστηση της πλειοψηφίας των Ευρωπαίων, η Τουρκία δεν μπόρεσε να κάνει επίδειξη της ήπιας ισχύος της στα γήπεδα της Ευρώπης. Κατετάγη τελευταία στον όμιλο της, με τρεις ήττες και αποκλείστηκε από την συνέχεια του τουρνουά, με την χειρότερη επίδοση μεταξύ των 24 ομάδων.

Προς το παρόν, τα όνειρα του Ερντογάν για αντλήσει ήπια ισχύ για την Τουρκία μέσω του ποδοσφαίρου, μπορεί να περιμένουν μία καλύτερη συγκυρία.

Χτίζοντας την εικόνα του Αζερμπαϊτζάν

Το αδελφό-έθνος της Τουρκίας, όπως αυτοχαρακτηρίζεται, δεν έχει κατορθώσει να πείσει την πλειοψηφία των Ευρωπαίων, ότι δεν είναι μία δικτατορία.

Τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας μία πολιτική προβολής ήπιας ισχύος ανάλογης του Κατάρ, το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να εμπλακεί στην διοργάνωση μεγάλων αθλητικών events. Κατόρθωσε να αποκτήσει το δικό του Grand Prix της Φόρμουλα 1, ενώ το 2019 διοργάνωσε τον τελικό του Europa League. Στο EURO 2020 ανέλαβε την διοργάνωση 4 αγώνων. Στο Μπακού θεωρούν ότι αυτή η στρατηγική θα συμβάλλει στο rebranding της χώρας.

Το καθεστώς Αλίεφ θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο. Μετά την στρατιωτική νίκη επί της Αρμενίας το φθινόπωρο του 2020, πέτυχε να ενισχύσει την εικόνα του και με την ανάληψη μέρους της διοργάνωσης του EURO 2020, εκμεταλλευόμενο το αστείο format διεξαγωγής της διοργάνωσης που επέλεξε ο Πλατινί για να αποδώσει φόρο τιμής στην ευρωπαϊκή ιδέα.

Η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει ιδιαίτερες σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν. Με την εξαίρεση του αγωγού ΤΑΡ, ο οποίος είναι ένας ευρωπαϊκός αγωγός που θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρώπη, δεν υπάρχει κάτι αξιοσημείωτο.

Όμως, στο επίπεδο της διπλωματίας των λαών και μάλιστα της Ευρώπης, παραμένει ανοικτό το ερώτημα, αν είναι ωφέλιμο να είσαι αδελφό-έθνος με την Τουρκία.

Η Βόρεια Μακεδονία στο προσκήνιο

Η Βόρεια Μακεδονία συμμετείχε για πρώτη φορά σε ένα EURO. Παρά την ποδοσφαιρική της απόδοση που ήταν η δεύτερη χειρότερη με τρεις ήττες στην φάση των ομίλων, η χώρα πέτυχε τους στόχους της.

Με την συμμετοχή της στην διοργάνωση, η Βόρεια Μακεδονία έγινε περισσότερο ορατή στην Ευρώπη και στον κόσμο, επιβεβαίωσε ότι υπάρχει. Η συμμετοχή της εθνικής ομάδας στα τελικά του EURO 2020, μείωσε τις εντάσεις μεταξύ του σλαβικού και του αλβανικού στοιχείου της χώρας και ενίσχυσε τις πολιτικές δυνάμεις που έχουν ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Στην διοργάνωση, δόθηκε η ευκαιρία στην Βόρεια Μακεδονία να κατεβεί στα ευρωπαϊκά γήπεδα με την φανέλα της «Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου της Μακεδονίας», αφού το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας θεωρεί ότι η συγκεκριμένη περίπτωση δεν συμπεριλαμβάνεται στην Συμφωνία των Πρεσπών.

Οι ευθύνες για αυτή την εξέλιξη βαρύνουν την Αθήνα. Την μεγαλύτερη ευθύνη φέρει το υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο από το 2017 που η συμφωνία ήταν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, μέχρι σήμερα, δεν κατόρθωσε να καλύψει τις πιθανές «τρύπες» που υπήρχαν σε αυτή.

Το ερώτημα είναι αν τα Σκόπια θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν τα κενά της συμφωνίας και να τα χρησιμοποιήσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες που ξεκινούν τον επόμενο μήνα. Το κοινό που παρακολουθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι πολλαπλάσιο αυτού που παρακολουθεί το EURO.

Θεωρητικά, η Αθήνα θα πρέπει να έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα, αφού δεν υπάρχει πλέον και το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Ωστόσο, δύσκολα θα στοιχημάτιζε κάποιος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: