10η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

 

Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτελεί δείγμα πολιτισμού και η προάσπισή τους υποχρέωση κάθε κοινωνίας, κάθε λαού και κάθε έθνους.

 

Το κακό είναι ότι, εμείς οι άνθρωποι, τα συνηθίζουμε τα μεγάλα λόγια... Συγκινούμαστε από μεγάλες ιδέες και μιλάμε εύκολα για αξίες και αρχές την ίδια ακριβώς ώρα και στιγμή που με την ίδια ευκολία και "συγκίνηση" απαξιώνουμε και διαψεύδουμε με τις πράξεις μας ό,τι διακηρύσσουμε!

 

Ολόκληρο το κείμενο της Οικουμενικής Διακήρυξης αξίζει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί, κυρίως δε το καταληκτικό της άρθρο (Άρθρο 30), σύμφωνα με το οποίο: "Καμιά διάταξη της παρούσας Διακήρυξης δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι παρέχει σε ένα κράτος, σε μια ομάδα ή σε ένα άτομο οποιοδήποτε δικαίωμα να επιδίδεται σε ενέργειες ή να εκτελεί πράξεις που αποβλέπουν στην άρνηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που εξαγγέλλονται σε αυτήν."

 

Η έννοια "ανθρώπινα δικαιώματα", απόρροια πολυδιάστατης φιλοσοφικής, πολιτικής και κοινωνικής εξέλιξης, διαμορφώθηκε στην Δυτική Ευρώπη κατά τον 17ο αιώνα και καθιερώθηκε μέσα από εθνικές και διεθνείς διακηρύξεις. 

 

Αφετηρία ήταν η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Bill of Rights) του 1689, όταν το αγγλικό κοινοβούλιο τερμάτισε την ελέω θεού βασιλεία και καθιέρωσε την ελεύθερη εκλογή των μελών του. Με το συνταγματικό αυτό κείμενο διακηρύχθηκε η ανωτερότητα του νόμου έναντι του βασιλιά και περιορίσθηκαν τα προνόμιά του.

 

Ακολούθησαν η Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας της 4ης Ιουλίου 1776 και οι Διακηρύξεις των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης (1789 και 1793). 

 

Κι οι επαναστατημένοι Έλληνες κινήθηκαν πάντοτε με γνώμονα τις αρχές του ανθρωπισμού και με ένα αίσθημα δικαίου που αποτυπώνεται στις αρχικές πράξεις πολιτειακής ρύθμισης (Συντάγματα) του πρώτου ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους (1822 / 1823 / 1827). 

 

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο Λένιν συνέταξε την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Εργαζομένων και του Εκμεταλλευομένου Λαού, που δημοσιεύτηκε στις 16 Ιανουαρίου 1918. Σε αυτήν δεν γινόταν αναφορά στα ατομικά και θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου που υποχωρούν υπέρ του κοινωνικού συνόλου και των συλλογικών δικαιωμάτων. ...Σας θυμίζει κάτι αυτό; 

 

Ό,τι κι αν σας θυμίζει, η ποιότητα και η δύναμη της δημοκρατίας - ως πολιτικό σύστημα, τρόπος ζωής και σκέψης - εξαρτάται απόλυτα από αυτά τα ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία δεν είναι γενικά κι αόριστα και συνιστούν έναν πολύ προσεκτικά δομημένο χάρτη ηθικών αρχών και προτύπων και για τα αστικά και για τα πολιτικά δικαιώματα. 

 

Στην θεωρία όλοι είμαστε μανούλες. Στην πράξη τα χαλάμε. Μέρες σαν κι αυτή, ευκαιρίες σαν κι αυτή, μας υπενθυμίζουν ότι τίποτε δεν έχει λυθεί ακόμη, και πως ο αγώνας ενάντια στην αυθαιρεσία, τον εκβιασμό, τον καταναγκασμό και τον βιασμό της ανθρώπινης ζωής είναι διαρκής κι επίπονος.